Kwartalnik "Przekrój" w wersji online

Nad nieskończonością liczby pi rozmyśla Grzegorz Uzdański

O przyznaniu prawa do zawierania małżeństw parom jednopłciowym, Dniu Długu Ekologicznego, liczbie Polaków w Wielkiej Brytanii oraz innych wydarzeniach z lata 2017 r.

„Niewykluczone, że już wkrótce każdy będzie mógł sobie wybrać taki świat, w jakim pragnąłby żyć. A technologia wirtualna pomoże mu uzyskać odpowiedni stopień realizmu. To prastary pomysł – wyśnić sobie rzeczywistość, a potem zamieszkać w niej już na zawsze. Czyż nie jest to nęcąca perspektywa?” – mówi prof. Tanya Luhrmann, 
badaczka współczesnych wiedźm, charyzmatycznych chrześcijan i psychiatrów. Tomasz Stawiszyński

Za niezwykłymi przeżyciami, o których opowiadają ludzie głęboko religijni, kryje się dopamina – twierdzą uczeni. Tylko czy odkrycie w mózgu ośrodka, który odpowiada za doświadczenia mistyczne, oznacza automatycznie, że Boga nie ma? Zastanawia się Tomasz Stawiszyński

Wzburzone Morze Południowochińskie daje się we znaki nie tylko filipińskim rybakom. Tam, gdzie dawniej kwitł wolny handel i przenikały się kultury, toczy się coraz zacieklejsza polityczna rywalizacja. Paulina Wilk

Senat RP uznał, że nie warto 140. rocznicy urodzin i 80. rocznicy śmierci Bolesława Leśmiana uczcić ogłoszeniem go patronem roku 2017. Świętujemy więc sami, przypominając fantastyczną menażerię stworzeń, stworów i tworów spłodzonych w wyobraźni poety i zaludniających karty jego dzieł. O twórczości poety pisze Mikołaj Gliński

Kolejne wyimki ilustrowane przedstawia Joanna Grochocka 

Raził się prądem i notował odczucia. Rzeki rozróżniał po ich smaku. Przyrodę badał z pasją, widząc w niej jedną potężną siłę. Wyrodny syn, naukowiec romantyk, któremu sławy zazdrościł Napoleon. Mirosław Wlekły

Całe stosy wałków i świerkowych dłużyc. Leżą poukładane równo, starannie. 
Tak, jak lubią ludzie. Michał Książek

Fragment dzieła z 1949 roku wybrała Joanna Grochocka 

W samym środku powstańczej zawieruchy Tadeusz Kościuszko toczył jeszcze jedną wojnę: polsko-polską. Czy to ona doprowadziła do upadku powstania? Mikołaj Gliński

Villa Toscana z widokiem na zamek piastowski. Brzmi śmiesznie, ale wcale nie wygląda groteskowo. Architektowi i zleceniodawcy udało się zrobić coś wyjątkowego, nie tworząc pastiszu. O historycznej willi w Kazimierzu Dolnym pisze Zygmunt Borawski

Dzięki przyciskom mamy przekonanie, że kontrolujemy sytuację. Czy czulibyśmy się bezpiecznie, gdyby elektrownie atomowe były obsługiwane za pomocą ekranów dotykowych? Zygmunt Borawski

Nie ma znaczenia, kto je wymyślił: fantasta, wnikliwy naukowiec, idealista czy korporacja. Ani czy byłoby szczęśliwe. W najśmielszych wizjach miast przyszłości, tych nigdy niezbudowanych, decydujący był motyw pragnienia. Nie powstały, ponieważ nie dość mocno tego chcieliśmy. Pisze Paulina Wilk

W środku zmaltretowanej stolicy Rumunii powstał pomnik pychy dyktatora. Dziś przewodnicy epatują turystów kosztownością i skalą budynku, podobno drugiego na świecie, gdy liczyć w metrach sześciennych. Błażej Brzostek

O Oskarze Hansenie pisze Marcin Wicha

Jak uchronić się przed jesienną chandrą podpowiada trio Wszystko Będzie Dobrze

Płynący między swoją wybranką a rywalem samiec mątwy potrafi jedną stronę ciała ozdobić zalotnymi barwami miłości, a drugą wykrzykiwać wściekłe, jaskrawe obelgi pod adresem konkurenta. O kolorach w przyrodzie pisze Mikołaj Golachowski

Na wysepce między Afryką a Kretą mieszka wspólnota pitagorejczyków. Pracują za darmo, kochają dyskusje i wierzą w potęgę liczb. Wyspę odwiedził i opisał Łukasz Kaniewski

O kilku literach z alfabetu greckiego, łacińskiego i hebrajskiego, pod którymi kryją się wyjątkowi obywatele państwa liczb, pisze Łukasz Kaniewski

Jak się ma obwód koła do jego średnicy? Pytają matematycy. Odpowiedź: obwód jest dłuższy trzy razy z kawałkiem. Lecz właśnie ten kawałek jest niezwykły całkiem. Wszystko Będzie Dobrze

Przedstawiamy żartobliwe opowiadanie brytyjskiego filozofa, matematyka i działacza społecznego. Bertrand Russell

Cesarz fizyki – Roger Penrose, który otrzymał w 2020 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki, broni swojej kontrowersyjnej teorii umysłu. Steve Paulson

O istnieniu życia pozaziemskiego rozważa Tomasz Stawiszyński

O tym, jak sprawił radość Davidowi Bowiemu, i o doświadczeniu, które dzieli z Hermaszewskim, opowiada Chris Hadfield, kanadyjski astronauta (z wąsami). Rozmawia z nim Łukasz Kaniewski

Wiersz napisał Zbigniew Lengren

Rustici pauperrimi, czyli „wiejska nędza” – tak Karol Linneusz pogardliwie nazywał porosty. Jest jednak człowiek, który organizmy te podziwia i wielbi. Dostrzega ich piękno, różnorodność, a nawet potrafi się od nich czegoś dowiedzieć. To Tristan Gooley, autor wydanego właś­nie w Polsce „Przewodnika wędrowca”.

Czy jadłem kiedyś grzyby? Ponieważ, o czym czytelnicy doskonale wiedzą, nie zwracam uwagi na to, co jadam, zgodnie z prawdą odpowiedziałem, że nie wiem. I ziewnąłem. Mateusz Kołczinger

Paul Stamets to naukowiec, który wybrał grzyby. A może to grzyby wybrały jego? W każdym razie Amerykanin jest ich przedstawicielem, sojusznikiem i piewcą. Fanatycznym mykofilem. Grzybolubem zagorzałym. Pisze o nim Łukasz Kaniewski

Do grania w grzybowe frisbee, grzybową wojnę czy grzybostrachy zachęca kolektyw Wszystko Będzie Dobrze

Instrukcję przygotowania atramentu z grzybów przedstawia Katarzyna Sroczyńska

Z Tomaszem Wiśniewskim, pisarzem i członkiem zespołu „Przekroju”, rozmawia kosmita. Tomasz Wiśniewski

A gdyby tak się nie bać, że coś nas w życiu ominie? Starożytni filozofowie proponują zuchwały eksperyment: odpuść. Nie ulegaj gorączkowej pogoni za lajkami, pieniędzmi, przygodami. Jak wtedy będzie smakować życie? Pisze Adam Aduszkiewicz

Stara japońska mądrość głosi, że aby się uporać z naprawdę poważnym problemem, nie wystarczy sprawność intelektualna ani doświadczenie. Bywa, że z upartymi szczurami najlepiej radzą sobie leniwe, bezzębne koty. Bartosz Samitowski

Jak masowanie zimną wodą wpływa na nasze zdrowie pisze Katarzyna Sroczyńska

„Moralne przykazania Dymitra Lichaczowa” można znaleźć w Internecie na stronach niezliczonych rosyjskich szkół oraz w poradnikach „jak żyć”. Lichaczow, historyk literatury i kulturoznawca, sformułował je w dwóch wersjach: dla dzieci i młodzieży oraz dla inteligencji. Wybraliśmy dla Państwa jedną z nich (sami oceńcie którą).

Smak – uważany za najbardziej pierwotny spośród zmysłów – pozwala nam oceniać jakość jedzenia. Ale czy smaków jest tylko pięć i czy są one wyczuwane jedynie przez receptory na języku? Odpowiada Agnieszka Fiedorowicz

Dziękujemy za Wasze listy!

Einstein mawiał, że „los ludzkości, jako całości, będzie taki, na jaki ona zasługuje”. Zachęcamy do zapoznania się także z innymi wybranymi myślami.

Arundhati Roy w swojej nowej powieści demaskuje mit Indii, w których każdy odnajdzie szczęście, gdzie różnorodność i wielość tworzą rodzaj powłoki ochronnej i sprawiają, że bieda oraz przemoc wydają się mniej poważne. Przywraca im wymiar rzeczywisty. Recenzuje Paulina Wilk

Łowił ryby harpunem pod wodą, modelki na krakowskich ulicach, a modne ubrania na ciuchach. Ale Wojtek Plewiński najważniejsze trofea zdobył z aparatem w ręku. Z najsłynniejszym fotografem „Przekroju” rozmawia Tomek Niewiadomski

O pixação [wym. piszasą], ostatniej, jeszcze nieskomercjalizowanej dziedzinie sztuki ulicznej, napędzanej gniewem brazylijskich nierówności społecznych, pisze Sebastian Frąckiewicz

Na jednym z dzieł Hiroshige widać orła, który leci nad rzeką, a jego wzrok jest wbity w coś, co płynie w tej rzece. Nurt jest bystry, woda ciemna, spieniona i gdzieś tam, w dali, unosi się na falach malutka beczułka – kolekcjoner Jerzy Leskowicz opowiada za co kocha świat japońskich drzeworytów. Rozmawia z nim Agnieszka Drotkiewicz

Książki z „Przekrojowej” apteczki na jesienny splin prezentuje duet Bibliocreatio 

Krótkie recenzje m.in. książek „Nocne czuwania”, „Gombrowicz. Ja, geniusz”, „Labitynt duchów” przedstawia duet Bibliocreatio 

W dzisiejszym świecie koń zdecydowanie zszedł na dalszy plan, choć naszym przodkom trudno było sobie bez niego wyobrazić życie. „Końskie” wpływy zachowały się bardzo wyraźnie w przysłowiach, cytatach i legendach, które dla czytelników „Przekroju” zebraliśmy w „końskich różnościach”.

„To był zwykły jesienny spacer, podczas którego jak zawsze zbierałem w parku wielobarwne liście – aż tu nagle! Zobaczyłem wśród nich 200-złotowy banknot". Najkrótsze nowelki przedstawia kolektyw Wszystko Będzie Dobrze