Piec na czarownice z Nysy
i
ilustr. Katarzyna Korzeniecka
Wiedza i niewiedza

Piec na czarownice z Nysy

Adam Węgłowski
Czyta się 4 minuty

W słynnej baśni braci Grimm czarownica planowała upichcić Jasia w piecu, ale ostatecznie – za sprawą sprytnej Małgosi – to wiedźma w nim skończyła. I nie jest to czysto baśniowy wymysł. Wystarczy poznać historię Księstwa Nyskiego. To niewielkie państewko zapisało się w historii polowań na czarownice w szczególny sposób. Tam właśnie wybudowano w XVII w. specjalny piec do palenia czarownic. Kto i dlaczego wpadł na ten drastyczny pomysł?

Polowanie pod nosem Wazy

Księstwo Nyskie było księstwem biskupim, leżącym na terenach dzisiejszego pogranicza polsko-czeskiego. Formalnie stanowiło lenno królów Czech – w tym czasie byli nimi Habsburgowie zasiadający też na tronie Świętego Cesarstwa Rzymskiego. I to właśnie stamtąd, z zachodu, przywędrowała

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Sabat na Łysej Górze
i
ilustracja: Katarzyna Korzeniecka
Wiedza i niewiedza

Sabat na Łysej Górze

Adam Węgłowski

„Cała wiara ludowa w schadzki i biesiady czarownic na wierzchołkach gór wzięła swój początek w pierwszych wiekach po zaprowadzeniu w Polsce chrześcijaństwa” – tłumaczył ponad 100 lat temu etnograf Zygmunt Gloger w Encyklopedii staropolskiej. – Duchowieństwo, usiłując obudzić w ludzie wstręt do obyczaju starodawnego zbierania się niewiast i dziewcząt na nocne biesiady i uroczystości pogańskie na wierzchołkach wzgórz, ogłosiło te zebrania za sprośne pogańskie schadzki czarownic”.

Wzgórza takie nazywano najczęściej „łysymi” albo „babimi”. Na najsłynniejszej polskiej Łysej Górze, znanej też jako Święty Krzyż, według kronikarza Jana Długosza faktycznie istniała kiedyś bożnica, w której Słowianie czcili swoje bóstwa. Pamięci o dawnych bogach przeciwdziałać miało założone w czasach piastowskich opactwo benedyktyńskie, na wszelki wypadek zaopatrzone w odpowiednie relikwie.

Czytaj dalej