Czym jest pamięć i czy można ją trenować? Czy nasze mózgi się od siebie czymś różnią i kiedy będziemy umieli czytać w cudzych myślach? Odpowiada prof. Małgorzata Kossut.
Aleksandra Pezda: Czym jest pamięć?
Prof. Małgorzata Kossut: Zdolnością magazynowania i odtwarzania informacji. Każda informacja odbierana przez ludzki mózg zostawia w nim fizyczny ślad w postaci nowych obwodów neuronalnych, silnie połączonych ze sobą zespołów komórek – nazywamy je engramami. W ten sposób zostaje zapamiętana. Część z tych śladów magazynujemy – tak powstaje tzw. pamięć długotrwała – i w razie potrzeby wydobywamy te zapisane wspomnienia. Ideę engramu opisał już na początku XX w. niemiecki uczony Richard Wolfgang Semon. Już wtedy uważał, że istnieje związek między stanami fizjologicznymi organizmu a pamięcią i że musi istnieć jakiś fizyczny ślad pamięciowy.
Ten związek między pamięcią z mózgiem nie był wcale oczywisty, jeśli popatrzymy na historię nauki. Chociaż już Platon twierdził, że wspomnienia „odciskają ślady w organizmie człowieka”, to jeszcze w XIX w. frenolodzy, którzy podzielili wypukłości na czaszce na miejsca odpowiadające za konkretne funkcje psychicznie, nie potrafili wydzielić obszaru odpowiedzialnego za pamięć. Niemal cały wiek zajęło nam dogrzebanie się do tego, czym są engramy, i potwierdzenie tezy Semona.
Nie ma w mózgu jednego ośrodka odpowiadającego za pamięć?
Jeszcze w latach 30. XX w. badacze myśleli, ż