Lematrix
i
Illustration by Joanna Grochocka
Opowieści

Lematrix

Piotr Paziński
Czyta się 9 minut

A jeśli świat, który nas otacza, jest tylko złudzeniem? Z okazji 101. rocznicy urodzin Stanisława Lema przypominamy kilka niepokojących wizji z książek genialnego pisarza.

Co może przeżywać człowiek podłączony do fantomatycznego generatora? Wszystko. Może wspinać się na ściany alpejskie, wędrować bez skafandra i maski tlenowej po Księżycu, zdobywać na czele oddanej drużyny, w dzwoniącej zbroi, średniowieczne grody lub biegun północny…”. Pisząc te słowa (w opublikowanym w 1964 r. pękatym tomie esejów naukowych Summa technologiae) i fantazjując na temat kierunków rozwoju techniki, która pozwoli człowiekowi przenieść się niezauważenie w świat fikcji, Stanisław Lem miał w dorobku kilka powieści i opowiadań, w których z powodzeniem eksplorował problemy fantomologii, a parę kolejnych jeszcze napisze. Bynajmniej nie wszystkie jego wizje przypominają poczciwe gry RPG. Rzeczywistość wirtualna u Lema ma zazwyczaj o wiele mroczniejsze oblicze.

Od rozrywki do kontroli

Pierwszym krokom Hala Bregga, który wrócił na Ziemię po 127 latach wyprawy kosmicznej, towarzyszy oszołomienie. Świat zmienił się nie do poznania, sam tylko dworzec przypomina wielkie organiczne miasto. Wszędzie pracują automaty, ludzie noszą się inaczej niż dawniej, inaczej mówią i spędzają wolny czas, którego mają zresztą pod dostatkiem. Do tego niektóre budynki, wnętrza i pejzaże wyglądają tak, jakby nie były

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Prorok Lem
i
zdjęcie: Joshua Sortino/Unsplash
Marzenia o lepszym świecie

Prorok Lem

Mikołaj Gliński

Jak Stanisław Lem wyobrażał sobie przyszłość? Okazuje się, że żyjemy otoczeni technologiami i gadżetami, których rozwój, pojawienie się i działanie pisarz trafnie przewidział przed ponad pół wiekiem ­– od Internetu przez smartfony aż po drukarki 3D. Jakie jeszcze dawno wyśnione jutro nas czeka?

Internet & Google (Lem: Biblioteka Trionów)

„Trion może magazynować nie tylko obrazy świetlne, sprowadzone do zmian jego struktury krystalicznej, a więc podobizny stronic książkowych, nie tylko wszelkiego rodzaju fotografie, mapy, obrazy, wykresy czy tablice, jednym słowem wszystko, co można przedstawić w sposób dostępny odczytaniu wzrokiem. Trion może magazynować równie łatwo dźwięki, a więc głos ludzki, jak i muzykę, istnieje też metoda »zapisu woni«”.

Czytaj dalej