Przeciw alfabetowi
Przemyślenia, Rozmaitości

Przeciw alfabetowi

Tomasz Wiśniewski
Czyta się 2 minuty

Przeciw alfabetowi to kolejna książka kontrowersyjnego językoznawcy, prof. Dżubariego związanego z Uniwersytetem Kairskim. Powiedzmy więcej: to dzieło rewolucyjne. Po kilkudziesięciu latach studiów uczony przekonał się, że powszechne wywyższanie pisma alfabetycznego jest efektem etnocentryzmu. Nasza cywilizacja, tak chętnie się nim posługująca, okrzyknęła je odkryciem, postępem w stosunku do pisma obrazkowego, choć według kairskiego językoznawcy sprawa nie przedstawia się tak jednoznacznie. Pismo alfabetyczne, mające zastosowanie w opisie jedynie nielicznych dziedzin kultury, należy uznać za szkodliwe. Język abstrakcyjny może i oddziałuje na wyobraźnię, ale upośledza fabularny wymiar życia oraz percepcję. Każdy znak pisma obrazkowego ma natomiast wiele możliwych znaczeń. Jest potencjalną opowieścią daną „naraz” – nie wymagając linearnej lektury, oddaje pełnię rzeczywistości, która jest wielowymiarowa i jednoczes­na. Al-Dżubari twierdzi, że pismo alfabetyczne wyrabia w nas nawyk ograniczania uwagi, wypatrywania przyszłych zdarzeń bez koncentracji na teraźniejszości. Badacz poświęcił w swojej książce sporo miejsca ciekawym związkom historycznym między kształtowaniem się alfabetów greckiego i semickiego a stopniowym zeświecczaniem i odrzucaniem mitologii przez posługujące się nimi ludy. Autor postuluje, abyśmy wreszcie porzucili pismo linearne i wrócili do komunikowania się obrazem – stąd jego bardzo przychylny stosunek do kultury emotikonów (jakkolwiek podkreśla, że to wciąż za mało). Wierny swoim postulatom, ostatni rozdział książki Przeciw alfabetowi napisał piktogramami. Niemniej podanie tutaj jego interpretacji, wyrażonej polskim alfabetem, byłoby czymś w rodzaju publicznego spoliczkowania prof. Dżubariego, na co nie mogę sobie pozwolić.

Informacja

Z ostatniej chwili! To przedostatnia z Twoich pięciu treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu. Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej!

Subskrybuj

Al-Dżubari
Przeciw alfabetowi
Wydawnictwo Blaga, 2021

Czytaj również:

Wyrobiona dama kier
Wiedza i niewiedza

Wyrobiona dama kier

Mirosław Bańko

Czym jest gramatyka? Sztuką układania dobrze zbudowanych zdań, które nie muszą być mądre ani prawdziwe. Mogą być absurdalne, mogą nawet nie znaczyć nic. Najsłynniejsze z tych zdań brzmi Colorless green ideas sleep furiously, czyli „Bezbarwne zielone idee wściekle śpią”.

Autorem zdania jest Noam Chomsky, kiedyś językoznawca, później krytyk współczesnego społeczeństwa, publicysta i działacz o poglądach lewicowych. Zdaniem o bezbarwnych ideach chciał zilustrować niezależność gramatyki i semantyki oraz podkreślić kreatywny aspekt języka, czyli to, że mówiąc, nie odtwarzamy zasłyszanych wcześniej wypowiedzi, tylko tworzymy nowe, własne, w tym takie, których nikt wcześniej nie utworzył.

Czytaj dalej