Przekrój wiosny 2022
i
zdjęcie: Ihor OINUA/Unsplash
Wiedza i niewiedza

Przekrój wiosny 2022

Przekrój
Czyta się 3 minuty

Każdy dzień i każda noc

Trwa wojna w napadniętej przez Rosję Ukrainie.

2 marca

Obradujący w Nairobi przedstawiciele 175 krajów uchwalili, że do roku 2024 zostaną opracowane międzynarodowe akty prawne, których celem będzie definitywne zakończenie zaśmiecania Ziemi plastikiem.

9 marca

W otchłani antarktycznego Morza Weddella, na głębokości 3000 m poszukiwacze odnaleźli wrak statku „Endurance”, którym płynęła ekspedycja Ernesta Shack­le­tona. Pomimo upływu 107 lat barkentyna jest świetnie zachowana, bez problemu można odczytać jej widniejącą na rufie nazwę (która oznacza wytrwałość).

19 marca

Dwa dni przed kalendarzową wiosną w Polsce pojawił się pierwszy bocian. Pod koniec dnia wylądował w gnieździe nieopodal Łomży. Jest jednym z ponad 100 tys. boćków przylatujących co roku do naszego kraju (to prawie dwa razy więcej, niż ma populacja łomżan).

Informacja

Z ostatniej chwili! To pierwsza z Twoich pięciu treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu. Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej!

Subskrybuj

21 marca

Liczba odkrytych i potwierdzonych planet pozasłonecznych przekroczyła 5 tys. Co do nieodkrytych to można szacować, że w samej naszej Galaktyce jest ich bilion, a galaktyk we wszechświecie – kilkaset miliardów, więc jeszcze trochę do odkrycia zostało.

***

Z kolei 15 km na północ od Suwałk, w okolicy wsi Udryn i Szypliszki, geolodzy odkryli wieczną zmarzlinę. Znajduje się na głębokości prawie 400 m i jest pozostałością po zlodowaceniu, które skończyło się 13 tys. lat temu.

23 marca

Dąb Dunin z Puszczy Białowieskiej został Europejskim Drzewem Roku.

4 kwietnia

Iga Świątek została liderką międzynarodowego rankingu WTA.

6 kwietnia

Zwycięzca francuskiej loterii poinformował, że większość z wygranych 200 mln euro przekazuje na walkę ze zmianami klimatu. Anonimowy darczyńca w wywiadzie dla „Le Parisien” wyjaśnił, że to nie jest spontaniczna decyzja – w tym celu kupował losy.

7 kwietnia

Kolejny skandal w świecie cząstek elementarnych. Eksperymenty wykazały, że bozon W jest cięższy, niż to wynika z wyliczeń. Co dojrzą naukowcy przez to teoretyczne pęknięcie?

25 kwietnia

W wybranych gminach przy granicy z obwodem kaliningradzkim zostanie wprowadzony – w ramach doświadczenia naukowego – bezwarunkowy dochód podstawowy (1300 zł miesięcznie dla każdej osoby dorosłej). Jak informuje portal Uniwersyteckie.pl, eksperyment potrwa dwa lata, choć nie wiadomo jeszcze, kiedy się rozpocznie.

7 maja

Karina Chwastek, Małgorzata Gaś, Bea­ta Janota, Katarzyna Kowalska, Wiktoria Matloch, Halina Radacz, Katarzyna Rudkowska, Izabela Sikora i Marta Zachraj-Mikołajczyk zostały pierwszymi księżmi płci żeńskiej w polskim Kościele luterańskim. Ordynację poprowadził biskup Jerzy Samiec.

9 maja

Na koncercie zespołu Metallica na stadionie w brazylijskiej Kurytybie kobieta na widowni urodziła dziecko. Była w 39. tygodniu ciąży. Maleństwo wytrzymało prawie cały występ, wyskoczyło dopiero trzy piosenki przed końcem – przy utworze Enter Sandman.

11 maja

Laureatem Nagrody Temple­tona został fizyk kwantowy Frank Wilczek, noblista z 2004 r. „Odkrywając niezwykły porządek w świecie przyrody, prof. Wilczek docenił różne sposoby myślenia o rzeczywistości. Kiedy stajemy twarzą w twarz z pięknem, które on opisuje, nie możemy nie zastanawiać się nad miejscem i celem ludzkości we wszechświecie” – czytamy w uzasadnieniu.

12 maja

Pierwsze zdjęcie czarnej dziury znajdującej się w centrum naszej Galaktyki. Obraz został uzyskany przez sieć radioteleskopów, więc nie zalicza się do fotografii, ale i tak widać, że dziura jest bardzo czarna.

16 maja

Opublikowane dane wykazują, że rok 2021 był rekordowy pod względem liczby zlikwidowanych w Europie zapór wodnych. Z pożytkiem dla ryb oraz innego życia wodnego, a w dalszej perspektywie również dla ludzi, na całym kontynencie z rzek usunięto 239 tam, w Polsce – 3.

23 maja

William Gannon – radny walijskiego miasteczka Pembroke Dock – zrezygnował z pełnionej funkcji, ponieważ ludzie upor­czywie podejrzewali go, że jest słynnym na cały świat artystą Banksym, przez co nie mógł sprawować swoich obowiązków.

Czytaj również:

Przekrój zimy 2021/2022
i
„Kwiaty dla pokoju”, Maria Prymaczenko, 1965 r.; zdjęcie: Ввласенко (CC BY-SA 3.0)
Wiedza i niewiedza

Przekrój zimy 2021/2022

Przekrój

2 grudnia

W warszawskim zoo przychodzi na świat mały myszojeleń (kanczyl jawajski) – uprag­nione dziecko myszołani Lindy i myszobyka Arnolda.

5 grudnia

27. rocznica memorandum budapeszteńskiego, w którym Ukraina zrzekła się broni jądrowej w zamian za gwarancje bezpieczeństwa i nietykalności granic otrzymane od Rosji, USA i Wielkiej Brytanii.

Czytaj dalej