24 lutego
Początek wojny w Ukrainie.
2 marca
Obradujący w Nairobi przedstawiciele 175 krajów uchwalili, że do roku 2024 zostaną opracowane międzynarodowe akty prawne, których celem będzie definitywne zakończenie zaśmiecania Ziemi plastikiem.
9 marca
W otchłani antarktycznego Morza Weddella, na głębokości 3000 m poszukiwacze odnaleźli wrak statku „Endurance”, którym płynęła ekspedycja Ernesta Shackletona. Pomimo upływu 107 lat barkentyna jest świetnie zachowana, bez problemu można odczytać jej widniejącą na rufie nazwę (która oznacza wytrwałość).
21 marca
Liczba odkrytych i potwierdzonych planet pozasłonecznych przekroczyła 5 tys. Co do nieodkrytych szacuje się, że w samej naszej Galaktyce jest ich bilion, a galaktyk we wszechświecie – kilkaset miliardów, więc jeszcze trochę do odkrycia zostało.
***
Z kolei 15 km na północ od Suwałk, w okolicy wsi Udryn i Szypliszki, geolodzy odkryli wieczną zmarzlinę. Znajduje się ona na głębokości prawie 400 m i jest pozostałością po zlodowaceniu, które skończyło się 13 tys. lat temu.
4 kwietnia
Iga Świątek i jej rakieta wspięły się na szczyt międzynarodowego rankingu WTA – i tak już zostało.
25 kwietnia
Portal UAM Uniwersyteckie.pl poinformował, że w wybranych gminach przy granicy z obwodem kaliningradzkim zostanie wprowadzony – w ramach doświadczenia naukowego – bezwarunkowy dochód podstawowy (1300 zł miesięcznie dla każdej osoby dorosłej). Eksperyment potrwa dwa lata, choć ciągle czekamy na datę jego rozpoczęcia.
12 maja
Pierwsze zdjęcie czarnej dziury znajdującej się w centrum naszej Galaktyki. Obraz został uzyskany przez sieć radioteleskopów, więc nie zalicza się do fotografii, ale i tak widać, że dziura jest bardzo czarna.
13 czerwca
Ostatnia duża dzika rzeka Europy, czyli Wjosa, pozostanie nienaruszona przez człowieka – zapowiedział rząd Albanii. Wzdłuż niej powstanie park narodowy.
14 czerwca
Koniec kanadyjsko-duńskiej wojny o wyspę Hans. Spór trwał od 1971 r. i polegał na tym, że ekspedycje obu krajów usuwały z wyspy wrogą flagę, wbijały swoją oraz zostawiały dla przeciwnika butelkę przedniego trunku – dlatego mówiło się o „wojnie whisky”. Plan podziału wyspy oficjalnie zakończył zmagania. Trochę szkoda, bo był to piękny przykład tego, jak należy prowadzić wojny.
23 czerwca
Ukraina i Mołdawia uzyskują status kandydatek do Unii Europejskiej.
27 czerwca
Niemiecka Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego, która zarządza najważniejszymi muzeami w Berlinie, zapowiedziała, że eksponaty wywiezione z państw afrykańskich podczas niemieckich rządów kolonialnych zostaną zwrócone. Już podjęto w tej sprawie rozmowy z Namibią, Tanzanią i Kamerunem.
1 lipca
Z raportu opublikowanego w czasopiśmie „Nature Food” wynika, że transport owoców i warzyw emituje ponad dwa razy więcej CO2 niż ich produkcja (m.in. z powodu bardzo emisyjnych chłodni). Roślinna dieta i tak pozostaje dużo bardziej ekologiczna niż mięso, ale dobrze byłoby jeść głównie produkty lokalne.
***
Po dwuletnim okresie przejściowym w Krakowie wchodzi w życie ustawa krajobrazowa, która kończy z reklamowym piekłem w mieście. Kto zazdrości Krakowowi? Wpisujcie miasta.
5 lipca
W miejscowości Kankaanpää w Finlandii uruchomiono pierwszą na świecie baterię piaskową. Energia, pochodząca z tanich źródeł odnawialnych, przechowywana jest jako ciepło w izolowanym zbiorniku wypełnionym 100 tonami zwykłego piasku, który rozgrzewa się do 500°C. Cudownie prosty pomysł – zimą dowiemy się, na ile skuteczny.
25 lipca
Czeska policja otrzymuje nowy radiowóz: ferrari 458. Ma on służyć do walki z nielegalnymi wyścigami, które są w Czechach plagą. Samochód został przejęty od przestępców i – po przemalowaniu oraz wyposażeniu – wyrzekł się mrocznej przeszłości, przechodząc na stronę stróżów prawa.
Od 26 lipca
Biedna, biedna Odra! W zatrutej przez ludzi rzece masowo ginie wszelkie życie.
11 sierpnia
Proteza rogówki ze skóry świni przywraca wzrok – ogłosili szwedzcy naukowcy z Linköpings universitet, publikując wyniki przeszczepu u pierwszej dwudziestki pacjentów. Nowa metoda może pomóc ponad 12 mln ludzi na świecie.
Sierpień
Jedna trzecia Pakistanu pod wodą.
Całe lato
Fale upałów w Europie. Temperatura na Wyspach Brytyjskich po raz pierwszy w historii pomiarów przekracza 40°C. Rekordowa spiekota w zachodniej Francji. W północnej Portugalii upał osiąga 47°C.
29 sierpnia
Naukowcy hiszpańscy ogłosili, że rozwikłali zagadkę nieśmiertelnej meduzy Turritopsis dohrnii (znanej z tego, że potrafi cofać swój cykl życiowy i się odmładzać). Odpowiedź brzmi: ma to w genach. Jednak codzienne morskie kąpiele oraz brak nałogów też pewnie są nie bez znaczenia.
1 września
Rząd Hiszpanii wprowadza – przynajmniej do końca roku – darmowe przejazdy koleją (na dystansach do 300 km), a także 30-procentową obniżkę cen publicznego transportu miejskiego w całym kraju. Ma to być pomoc dla obywateli wobec rosnących kosztów utrzymania.
3–4 września
Festiwal LABA na warszawskim Jazdowie. Dziękujemy za przybycie i do zobaczenia w roku 2023!
6 września
Holenderskie Haarlem będzie pierwszym miastem na świecie, które – jak właśnie zapowiedziało – zakaże w przestrzeni publicznej reklam mięsa (a także lotów wakacyjnych, samochodów spalinowych i paliwa). Powodem jest troska o klimat.
15 września
„Teraz Ziemia jest naszym jedynym akcjonariuszem” – informuje właściciel marki odzieżowej Patagonia Yvon Chouinard, który przekazał firmę fundacji walczącej z globalnym ociepleniem.
16 września
Umiera 22-letnia Mahsa Amini, zatrzymana i pobita przez irańską policję obyczajową za nieodpowiedni zdaniem władz ubiór. W kraju rozpoczynają się masowe protesty przeciwko religijnej dyktaturze.
17 września
Po trzech latach planowania i dwóch tygodniach marszu naukowcom brazylijskim i brytyjskim udało się dotrzeć do najwyższego drzewa w Amazonii, które w 2019 r. dostrzegli na zdjęciach z satelity. Drzewo z gatunku Dinizia excelsa ma 88,5 m wysokości. Podobno jest czarodziejskie i powiedziało odkrywcom, że Jair Bolsonaro przegra wybory prezydenckie.
19 września
Denata kładzie się do metalowej skrzyni wypełnionej lucerną, słomą i trocinami, po czym zapewnia się stały dopływ tlenu, który stymuluje rozwój mikrobów. W ciągu miesiąca ciało zmienia się w życiodajną glebę nadającą się do użycia np. w ogrodzie. Kompostowanie jako metodę ludzkiego pochówku dopuściło właśnie prawo kalifornijskie.
18 października
Naukowcy z amerykańskiego Rockefeller University ustalili w końcu, dlaczego niektórzy z nas są bardziej atrakcyjni dla komarów, a inni mniej. Odpowiadają za to obecne w skórze kwasy karboksylowe. Badacze orzekli też, że żadne mydło temu nie zaradzi.
30 października
W obserwowanych przez cały świat wyborach były prezydent Brazylii Lula da Silva zostaje wybrany na obecnego prezydenta. Tym samym władzę traci Jair Bolsonaro – znany z niechęci do drzew, mniejszości i praw kobiet.
16 listopada
Na Ziemi jest już 8 mld ludzi. Niech się wszystkim szczęści!
Cały rok
Fatalny stan psychiatrii dziecięcej w Polsce. Im bardziej jest potrzebna, tym bardziej jej nie ma.
Czytaj również:
