Świat sportu to galeria wielkich indywidualności, rekordy, legendy i bardzo długa lista filmów, która na ich temat powstała. O najbardziej znanym pięściarzu świata Muhammadzie Alim nakręcono kilkadziesiąt dokumentów, ale tylko jeden – w 1996 r. – zdobył nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej.
When We Were Kings to opowieść o dniu, gdy dwaj najlepsi ówcześni bokserzy zmierzyli się w pojedynku o tytuł króla Afryki, a zarazem to wspaniała kronika lat 70. Jest to także jeden z ośmiu wyjątkowych filmów o sportowych herosach, które nie tylko fani sportu powinni obejrzeć. Lista poniżej.
1. Free Solo (2018)
Reżyseria: Jimmy Chin i Elizabeth Chai Vasarhelyi
Tegoroczny zdobywca Oscara w kategorii Najlepszy film dokumentalny.
Dolina Yosemite od dziesięcioleci przyciąga fanów wspinania się po skałach, a charakterystyczny El Capitan to jedna z najtrudniejszych ścian na świecie. Alex Honnold postanawia ją zdobyć w stylu free solo, czyli wspinając się bez żadnego zabezpieczenia – w całości zdając się tylko na swoje palce i stopy. Wyzwanie graniczy z kresem ludzkich możliwości, a cena nawet małego błędu może być bardzo wysoka.
Praca reżysera podczas tak ryzykownego wejścia musi wiązać się z dużym napięciem i to właśnie Chin ze swoją ekipą najbardziej przeżywają wspinaczkę. Bo Alex jest w swoim świecie – w całkowitym skupieniu dokonuje jednego z najbardziej spektakularnych wyczynów w historii sportu.
2. When We Were Kings (1996)
Reżyseria: Leon Gast
Bezapelacyjnie najlepszy dokument o „The Rumble in the Jungle”, czyli legendarnym bokserskim pojedynku, który stoczyli Muhammad Ali i George Foreman w sercu Afryki, stolicy Zairu (dziś Demokratyczna Republika Kongo), w 1974 r.
Pojedynek, okrzyknięty „walką 1000-lecia”, miał wyłonić bezsprzecznego mistrza świata wszechwag w boksie. Ali – u szczytu swojej sprawności fizycznej i intelektualnej, Foreman – przerażająco silny i skupiony i Don King – szalony kapelusznik światowego boksu. Organizacja wydarzenia w Kinszasie, krwawo rządzonej przez dyktatora Mobutu Sese Seko, nadało mu znaczenie polityczno-społeczne. Komentowane było ono w mediach całego świata.
When We Were Kings to zakulisowe spojrzenie na najważniejszy bokserski pojedynek w historii, który stał się kroniką burzliwych lat 70.
Ali, bomaye!
3. Senna (2010)
Reżyseria: Asif Kapadia
Dokument o legendarnym kierowcy Formuły 1, pochodzącym z Brazylii Ayrtonie Sennie. Zmontowany w całości z materiałów archiwalnych obraz przedstawia przedwcześnie zakończoną karierę jednego z największych talentów w historii wyścigów F1.
Trzykrotny mistrz świata nie był łatwym typem, a do jazdy bolidem podchodził wręcz fanatycznie – zawsze szedł na całość: bez strachu, bez ograniczeń. Najszybszy na torze, pogubiony w życiu i uzależniony od adrenaliny.
Film w 2012 r. otrzymał statuetkę BAFTA dla najlepszego filmu dokumentalnego.
4. McConkey (2013)
Reżyseria: Rob Bruce, Scott Gaffney, Murray Wais, Steve Winter, David Zieff
Shane McConkey to legendarna postać ze świata sportów ekstremalnych. Profesjonalny narciarz, skoczek spadochronowy, pionier BASE jumpingu i twórca połączenia wszystkich tych trzech dyscyplin. Barwna osobowość, która inspirowała tysiące i przekraczała kolejne bariery, wyznaczająca, co jeszcze można w tej dziedzinie zrobić. Niestety, zginął podczas jednego ze skoków.
Film jest hołdem oddanym pasji i życiu Shane’a McConkeya, szalonego narciarza, który wierzył, że na nartach można latać.
5. Pumping Iron (1977)
Reżyseria: Robert Fiore i George Butler
Gdy w 1977 r. na ekrany kin wszedł film o kulturystach, niewielu spodziewało się międzynarodowej sensacji. Pumping Iron stał się jednak hitem i rozpoczął boom na „pakowanie na siłowni”. Film zainicjował też wielką, multimilionową karierę jednego z głównych bohaterów – Arnolda Schwarzeneggera.
Kamera towarzyszy przyszłemu Terminatorowi i gubernatorowi stanu Kalifornia podczas przygotowań do imprezy Mr. Olimpia, gdzie już pięć razy zdobywał tytuł najlepszego kulturysty na świecie. Arnie w towarzystwie ówczesnych gwiazd bodybuildingu pokazuje świat, w którym, aby być najlepszym, trzeba być najbardziej przypakowanym.
6. The Endless Summer (1966)
Reżyseria: Bruce Brown
Film, którego plakat stał się symbolem surfingowych lat 70.
The Endless Summer Bruce’a Browna to absolutny klasyk nie tylko dla fanów surfingu. Reżyser towarzyszy dwóm młodym surferom w podróży po całym świecie, wspólnie poszukują „idealnej fali”. Świetne zdjęcia, kolory i plaże sprzed 50 lat wydają się nietknięte ludzką ręką i wszechobecnym dziś plastikiem. Wszystko związane z tym filmem jest „kultowe” – zwłaszcza plakat, którego reprodukcje zdobią tysiące surferskich barów i hosteli.
7. Dogtown and Z-Boys (2001)
Reżyseria: Stacy Peralta
Lata 70. Venice Beach, Kalifornia. To tu narodziła się uliczna deskorolka, czerpiąca garściami z surfingu, zamieniając jednak oceaniczne fale na miejski beton. Dogtown and Z-Boys to historia mówiąca o grupce kalifornijskich dzieciaków, które dzięki jeździe na desce w pustych basenach weszły do światowej popkultury.
Reżyserem filmu jest Stacy Peralta, który sam był jednym z Z-Boys. Genialne materiały archiwalne, szybki montaż, dobra muzyka i wisienka na torcie – narrator w osobie Seana Penna.
8. Ikar (2017)
Reżyseria: Bryan Fogel
Film, który w 2018 r. wygrał Oscara w kategorii Najlepszy dokument, ale powstał przypadkiem. Reżyser Bryan Fogel co prawda chciał zająć się tematem dopingu w sporcie, jednak fakty, do których w rezultacie się dokopał, przeszły jego najśmielsze oczekiwania. Dokument zamienił się w thriller.
Wszystko zaczyna się od poszukiwań specjalisty od „dopingu”, który miałby pomóc Bryanowi w zrealizowaniu pewnego projektu. Kontaktem okazał się wysokiej rangi były szef rosyjskiej agencji antydopingowej, który wykorzystuje okazję udziału w filmie do ujawnienia jednego z największych skandali związanych z dopingiem. Trzeba zobaczyć.
Czytaj również:
