Kwartalnik "Przekrój" w wersji online

Co poetki, pisarze i filozofki mówili o wspólnocie, wrażliwości, jeżach i Czechach? Przekrój 

O tym, co działo się latem (i dlaczego wcale nie był to sezon ogórkowy), przypominamy i piszemy jesienią. Przekrój 

Są książki, które trzeba przeczytać, a są i takie, które trzeba – choć nie można! Tomasz Wiśniewski

Wszyscy jesteśmy połączeni, nie istnieją oddzielne ja i my. Dlaczego trzeba już skończyć ze społecznością solistów i czemu w życiu warto wspomagać się medytacją, wyjaśnia słynny profesor psychiatrii. Paulina Wilk

Filmy, które starają się być zbyt poważne, podejrzewam o nieszczerość. (Ludzi zresztą też) – deklaruje czeski scenarzysta i reżyser. Jiří Menzel

Zamiast chwilowych przymierzy – stała wspólnota z jej wszystkimi zaletami i wadami. Badacze wciąż główkują, kto, kiedy i właściwie dlaczego to wymyślił. Tomasz Wiśniewski

Elitarne stowarzyszenia liczące nawet i zero osób! Poznaj je wszystkie. Wszystko Będzie Dobrze

Idea może spajać silniej niż więzy krwi i wspólna historia. I nie chodzi tylko o religię ani narodowość, moc jednoczenia ludzi mają też wegetarianizm czy uwielbienie dla artysty. Yuval Noah Harari

Brak bliskich relacji zagraża zdrowiu nie mniej niż nałogowe palenie papierosów, odrzucenie powoduje zaś w mózgu reakcję podobną do bólu fizycznego. Leonard Mlodinow

Romulus i Remus naprawdę mogli przetrwać pod opieką wilczycy, ale potem z pewnością nie założyliby Rzymu. Otoczenie, w którym wzrastamy, naznacza nas już na zawsze. Tomasz Wiśniewski

Na szerzącą się we współczesnym świecie samotność nie pomogą więzi narodowe czy rodzinne. Ale te przyjacielskie już tak. Michał Herer

Czy potrzeba przyjaźni i zdolność do niej są w nas zakodowane, czy jednak nabyte? Marek Bieńczyk

W niepewnych czasach silniej odczuwamy potrzebę przynależności. Co jest potrzebne, by krąg przyjaciół stał się prawdziwą wspólnotą? Wojciech Bonowicz

O tym, że nie ma nic piękniejszego niż czeska poezja, nie trzeba (prawie) nikogo przekonywać. Klára Goldstein

Rozważać o istocie człowieczeństwa można na wiele sposobów. W tej niezwykłej rozmowie przedstawiamy jeden z nich. Tomasz Wiśniewski

Niewysportowany student z Pragi, żona rzeźnika z małego miasteczka i sławny poeta. Ich los można określić jednym słowem. Milan Kundera

Ludzką wrażliwość i empatię można badać, mierzyć i dzielić – to, co już na ich temat wiemy, przedstawia prof. Uniwersytetu SWPS Kamila Jankowiak-Siuda. Dagny Kurdwanowska

„Pociąg”, „Make up” albo „Open space”. Objętość to niejedyna zaleta tych utworów (nieraz nawet nie największa). Wszystko Będzie Dobrze

A gdyby tak odważyć się i dopuścić do siebie własne uczucia? Badaczka Brené Brown poddaje nam tę ewentualność pod rozwagę. Sylwia  Niemczyk

Jak grać w szachy, bawić się w berka albo co robić w muzeum? Porady dla osób wrażliwych. Wszystko Będzie Dobrze

Mózg ma zdolność nie tylko odbierania, ale też ignorowania bodźców. Gdyby nie to drugie – czulibyśmy wyraźnie każdy dźwięk, każdy zapach, smak i teksturę wszystkiego, z czym styka się nasza skóra. Podobnie czują się niektóre osoby ze spektrum autyzmu. Natalia Fiedorczuk

Garść refleksji i ciekawostek o życiu i świecie. Ida Świerkocka i Łukasz Kaniewski 

Nieznany szerzej profesor historii Otto Herman Frank z Akademii Nauk w Getyndze w artykule dla „Frankfurter Allgemeine Zeitung” postawił śmiałą tezę. Tomasz Wiśniewski

Mniej więcej wtedy, kiedy wymyślono koło, zrodził się też drugi, być może nawet jeszcze lepszy pomysł: że rzeczy można zapisywać. Maciej Wesołowski

Umiejętność czytania i pisania zmienia ludzki umysł oraz przekształca życie całych społeczeństw. Pytanie: czy zawsze na lepsze? Tomasz Wiśniewski

Zanim pisanie stanie się łatwe i przyjemne, mózg musi przejść ostry trening. Paweł Boguszewski

Czy biorąc pod uwagę tempo zmieniania się świata, możemy być pewni, że ludzkość odłoży umiejętność pisania odręcznego na półkę przeszłości? Paweł Boguszewski

Wiedza niezapisana jest wiedzą ulotną (wie o tym każdy, kto choć raz zgubił notatki przed egzaminem). Ale oddając pismu jego nieopisane zasługi, pamiętajmy, że ludzkie doświadczenie wybiega hen, poza granice liter. Paweł  Majewski

Jak funkcjonuje nasz mózg, kiedy piszemy odręcznie, a jak, gdy używamy klawiatury? Czemu lubi ruch i wyzwania? Wyjaśnia Audrey van der Meer, norweska neuropsycholożka i neurobiolożka. Maria Hawranek

Myśli nie są twoim wrogiem. Pozwól, by pojawiały się i znikały jak fale na oceanie. Nauczyciel duchowy Swami Jyothirmayah opowiada o tym, jak zachować spokój umysłu. Agnieszka Rostkowska

Ta sama linia będzie się wydawała krótsza albo dłuższa zależnie od tego, czy na jej końcach narysujemy strzałki skierowane do siebie czy od siebie. To tylko jeden z błędów poznawczych, w dodatku wcale nie największy. Jowita Kiwnik Pargana

Twierdzenie, że cudze opinie nie podlegają krytyce, wcale nie jest wyrazem szacunku. Przeciwnie – to przejaw dehumanizacji. Daniel  Ward

To, czy zostaniemy uznani za sprawców przestępstwa, czy za ofiary okoliczności, w dużej mierze zależy od kultury, w której wychowali się nasi sędziowie. Jowita Kiwnik Pargana

Naukowcy błądzili, błądzą i będą błądzić – zmyślają wyniki, przyjmują niesłuszne założenia. Nieraz po to, żeby osiągnąć swoje cele, niekoniecznie naukowe. January Weiner

Odpowiedz prawidłowo na kilka pytań i sprawdź, jaki błąd masz w sobie. Wszystko Będzie Dobrze

Bez pomyłek nie byłoby ewolucji ani różnorodności. Utknęlibyśmy w miejscu – albo całkiem wyginęli. Szymon Drobniak

Enzymy muszą dwoić się i troić, by powielać informacje zawarte w kodzie genetycznym. Ale czy to wystarczy, by zadowolić surowego egzaminatora – Dobór Naturalny? Tomasz Sitarz

Przedszkolaki rysujące jeża z jabłuszkiem na grzbiecie w istocie kolportują mit, który wiąże to zwierzę z siłami ciemności i podstępami diabła. Łukasz Modelski

Fryzura na jeża to krótko ostrzyżone włosy. Niewiele osób jednak wie, że pierwszym fryzjerem strzygącym w ten sposób był (tak, tak) prawdziwy jeż. Wszystko Będzie Dobrze

Na początku nic nie zapowiadało kłopotów. Z czasem zaczął zdradzać przejawy zbyt silnej osobowości. Jak w domu pisarki odnalazł się kłujący przybysz? Zofia Nałkowska

Sprawdź, jak lirycznie o jeżach pisali Rilke, Dickinson, Herbert i nawet Rej. Wszystko Będzie Dobrze

Drzewo bywało środkiem świata, osią łączącą ziemię z niebem, korzeniami sięgało w zaświaty. To pod nim rodzili się bogowie – i zupełnie ludzkie dzieci. Ewa Pluta

Pełzających, skaczących i kroczących na długich odnóżach stworzeń szukajmy nie tylko w wysokiej trawie, lecz także na płótnach dawnych mistrzów. Michał Książek

Zapowiadały nadejście pór roku, bywały siedzibą demonów, ale też symbolizowały domy schadzek. Oto mały przewodnik po magicznych drzewach Azji Wschodniej. Aleksandra Woźniak-Marchewka

Kult, kultura i kulturystyka przypłynęły do nas na złotej fali oliwy. I choć ludy Północy tłoczyły własne oleje, to dzięki oliwie zostały wtłoczone w kanon, który dziś uważają za własny. Łukasz Modelski

Związek ludzkości z ropą to historia uzależnienia i bycia na haju. Czy się z niego otrząśniemy? Paulina Wilk

Tran, oliwa czy może olej silnikowy? Odpowiedz na pytania i ustal raz na zawsze. Wszystko Będzie Dobrze

Co wynikło z niezamierzonego podsłuchania rozmowy trojga hydraulików? Mateusz Kołczinger

„Przekrojowy” (i nie tylko!) poeta przedstawia dwa nowe gatunki nawiązujące do klasyki literatury: „Hamleta” Williama Szekspira oraz „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza. Marcin Orliński

Są miłe dla oka, można się z nimi utożsamiać albo przerobić je na alegorię. Owce mają sporo wspólnego ze sztuką! Stach Szabłowski

Różowy już przed wiekami był ulubieńcem arystokracji i symbolem luksusu. Wszystko wskazuje na to, że i dziś jego przyszłość rysuje się różowo. Karol Sienkiewicz

Z tą barwą jest trochę tak jak ze słynną fajką na obrazie Renégo Magritte’a – niby jest, ale jednak jej nie ma. Oczywiste, prawda? Szymon Drobniak

Róże to kwiaty spowite gęstą pajęczyną ludzkich reakcji – od poezji po uprawę na skalę przemysłową. Fragment eseju Rebekki Solnit z książki „Róże Orwella” (Karakter 2023). Rebecca Solnit

Niewielka różnica w kolorze – a ile zalet. Wszystko Będzie Dobrze

Mapy z czasów cesarza Rudolfa II umiejscawiają Pragę w symbolicznym sercu Europy. Otoczony przez artystów i uczonych władca próbował za pomocą alchemii zjednoczyć rozpadający się świat. Maciej Świetlik

Grecy mieli swojego Posejdona, Rzymianie Neptuna, a Czechom przypadł w udziale wodnik – co prawda bez trójzębu i rydwanu, za to z potężnym jak wodny żywioł potencjałem humorystycznym. Marta Anna Zabłocka

Czas tu płynie powolutku, zakochani całują się na moście Przyjaźni, a turyści pytają miejscowych o rotundę z dwudziestozłotówki. I już sama nazwa miasta sprawia, że człowiek się cieszy. Beata Mońka, Marcin Mońka

„Czesi to śmiejące się bestie” – twierdził radca Murarick w „Pociągach pod specjalnym nadzorem”. Czy nadal widać to w ich literaturze? Anna Maślanka

Jesień – podobnie jak wiosna, lato i zima – sprzyja lekturze haiku. Oto wybrane przez nas utwory na tę porę roku.

Cytaty na jesień: Antoine de Saint-Exupéry, Aleksander Minkowski i Knut Hamsun.

Poharatany, jakby jeża przytulał – i inne mniej znane sentencje o życiu (tzn. jeżu). Wszystko Będzie Dobrze

„Jeżeli ktoś zupełnie już w ludzkość nie wierzy,/ niech spojrzy na ośrodki ratowania jeży”. Jak o jeżach i ludziach pisałby Kern? Polecamy! Grzegorz Uzdański