Serdecznie polecamy zapisanie się do naszego newslettera. W środku, nie zawsze regularnie, jeszcze więcej „Przekroju” i unikatowe treści, których nie znajdziecie nigdzie indziej!
Z poważaniem, Redakcja
Newsletter
Szanowni Państwo!
Wiele osób spośród naszych Czytelników i Czytelniczek wybiera tradycyjną drukowaną wersję kwartalnika, ale są także tacy, którzy coraz częściej korzystają z nośników elektronicznych. Dlatego wprowadzamy cyfrową wersję „Przekroju”. Zapraszamy do wykupienia prenumeraty, w której ramach proponujemy nieograniczony dostęp do aktualnych i archiwalnych wydań kwartalnika.
Ci z Państwa, którzy nie zdecydują się na prenumeratę, będą mieli do dyspozycji bezpłatnie 3 „Przekrojowe” teksty oraz wszystkie rysunki Marka Raczkowskiego, krzyżówki, recenzje, ilustracje i archiwalne numery z lat 1945–2000. Zapraszamy do lektury!
Pośród lodów Antarktydy wsłuchujemy się w serce i w mózg, pytamy o empatię i o higienę myśli. Wspominamy Bohdana Butenkę, ukołyszemy też ciało: otulimy się najpiękniejszą kufajką na świecie, przygotujemy wigilijne dania, by potem brzuch i intelekt rozmasować rozrywką.
„Przeciw empatii” – tak brzmi tytuł głośnej książki Paula Blooma. Ale czy autorowi naprawdę chodzi o to, żeby nie przejmować się losem drugiego? Zapytał go o to
Tomasz Stawiszyński
Te, co skaczą i kochają (a także wstydzą się, boją i uśmiechają)
Kwartalnik / nauka
Święty spokój to pułapka. I w świecie ludzi, i w świecie zwierząt bez stresu nie ma empatii – z prymatologiem Fransem de Waalem o zwierzęcych emocjach rozmawia
Agnieszka Fiedorowicz
Mówienie o zwierzętach, że szukają tylko własnych korzyści, jest obrazą dla ich społeczności. O zwierzęcej empatii opowiada przyjaciel szympansów
Frans de Waal
Byli i są wśród nas tacy przedstawiciele gatunku Homo sapiens, którzy współczucie i empatię podnieśli do najwyższej rangi. To już jest miłość. Bezwarunkowa miłość do bliźniego, której poświęca się całe życie.
Agata Kasprolewicz
Jest jeden winny. To kult miłości romantycznej, niesamowicie naiwnej idei pochodzącej z XVIII-wiecznej Europy, którą głosili pisarze, poeci i filozofowie – uważa filozof Alain de Botton, z którym rozmawiała
Aleksandra Reszelska
Czy Jezus naprawdę istniał? Czy w dobie klimatycznego kryzysu jego nauki zyskały, czy straciły na aktualności? Z teolożką-historyczką Helen K. Bond rozmawia redaktor-filozof
Tomasz Stawiszyński
„Chociaż klasyczne źródła żydowskie uważają Jezusa za fałszywego mesjasza, sądzę, że Jezus nie był fałszywym mesjaszem, lecz mesjaszem, któremu się nie powiodło” – tak widział Chrystusa amerykański rabin
Byron L. Sherwin
„Nie czcimy go tak samo, lecz możemy go słuchać. Ba, powinniśmy to czynić, biorąc pod uwagę ponurą chorobę, która nas toczy, i świetlaną mądrość jego słów”. Fragment książki „The Islamic Jesus”, którą napisał turecki autor
Mustafa Akyol
A gdyby tak wyobrazić sobie, że elektrony poruszają się po swoich orbitach tak samo jak planety wokół gwiazd? Na poetycką podróż w mikro- i makrokosmos zaprasza
Jacek Dehnel
Są szalenie inteligentne i z roku na rok coraz więcej z nich przenosi się do miast. Łączy nas kreatywność, ale i skłonność do kradzieży. Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o wronach – fragment książki „Sekrety roślin i zwierząt” w tłumaczeniu Kingi Markiewicz.
Nathanael Johnson
Dzięki ciszy możemy zjednać się z całą przyrodą, która jest w nas obecna jako jedyna rzeczywistość. Wsłuchujmy się w przyrodę, budząc w sobie poczucie najgłębszego spokoju, istniejącego zanim jeszcze narodził się jakikolwiek dźwięk. Zdjęcia i tekst: Tomek Niewiadomski
Możliwe, że gdy myślisz o raju, wyobrażasz sobie palmy, szum morza i delikatny, biały piasek. Okej, to może być twój raj. Mój wygląda zupełnie inaczej – wyznaje
Mikołaj Golachowski
Fińskie szkoły uchodzą za wzór dobrej edukacji. Dlaczego? Z prof. Jarim Lavonenem, który jest za ten wzór w dużej mierze odpowiedzialny, rozmawiała nasza wysłanniczka w Helsinkach
Aleksandra Pezda
Andreas Schleicher, człowiek, którego przeklinają nastolatkowie z całego świata, kiedy muszą siąść do testów PISA, tym razem mówi o kreatywności w szkole. A wysłuchała go
Aleksandra Pezda
Ekspercki panel dyskusyjny, w którym cyklicznie uczestniczą przedstawiciele intelektualnych i łobuzerskich elit stołecznych placów zabaw, dzieli się refleksjami na temat szkoły. Nauczycieli z góry przepraszamy w imieniu własnym i autorki
Ewa Pawlik
Nurkowanie na jednym wstrzymanym oddechu daje możliwość spotkania z samym sobą. O tym, dlaczego freediving nazywany jest podwodną medytacją, pisze
Nina Harbuz
Hałas powoduje stres, prowokuje agresję i zwiększa ryzyko chorób serca. O tym, co się stanie, jeśli będziemy zagłuszać problem hałasu, pisze
Agnieszka Fiedorowicz
Rytualny hałas to znak śmierci starego i narodzin nowego porządku. To właśnie dlatego tak chętnie odpalamy w sylwestra fajerwerki. Nasze dziwne obyczaje wyjaśnia antropolog
Marcin Napiórkowski
Jak wyglądałby sklep z ciszą? Trudno powiedzieć. Wiemy jednak, jak pod koniec lat 60. wyobrażały go sobie dzieci z SP1 w Wojkowicach koło Katowic
Przekrój
Gad zapił bezę – 1/2020 Pegaz zdębiał, a "Przekrój" zbaraniał
Kwartalnik / kultura
W zimowej odsłonie rubryki z poezją niepoważną kilka nowych gatunków literackich: kuliryk, prezenton, smogubek i rodeik. Co też się tu dzieje! Do lektury zaprasza
Marcin Orliński
Zasypana śniegiem Anglia, pociąg z Londynu do Leeds nagle się zatrzymuje. Co spotka bohatera tej historii? Dowiecie się z pierwszej ręki, bo jest nim
Tomasz Wiśniewski
W latach 60. XX w. w Amsterdamie podjęto próbę stworzenia idealnego domu dziecka. Dziś domów dziecka w Holandii już nie ma, świetna architektura Alda van Eycka pozostała.
Zygmunt Borawski
Rewolucja w dziedzinie nauczania architektury dokonuje się nie w wielkich europejskich ośrodkach, lecz na dalekiej amerykańskiej prowincji. O działalności Rural Studio w Newbern, w stanie Alabama, pisze
Marcin Szczodry
W trzeciej odsłonie modowego projektu proponujemy kurtkę à la kufajka. Pomysł na ten fatałaszek wziął się z tęsknoty za stylistyką lat 80.: napami, odpinanymi rękawami i szerokimi ramionami, ortalionem i denimem.
Ewa Pawlik
Przez ostatnie trzy lata jeden z najbardziej znanych aktorów hollywoodzkich zjeździł wszystkie kontynenty w poszukiwaniu śladów Boga. Z Morganem Freemanem rozmawiał
Artur Zaborski
W pewnej portowej spelunie zostaje zamordowana dziewczyna do towarzystwa. Gdy podejrzenie pada na jugosłowiańskiego marynarza, do akcji wkracza komisarz Croce.
Ricardo Piglia
Mężczyzna na skale, odwrócony tyłem, a w tle szaro-siny górski krajobraz. To z pewnością jeden z najsłynniejszych obrazów w historii. O tajemniczym dziele Caspara Davida Friedricha pisze
Anna Arno
W uścisku Saturna Libera wybiera, czyli subiektywny poczet polskich artystów
Kwartalnik / kultura
Teofilowi Ociepce przyszło w życiu malować pod opiekuńczymi skrzydłami PZPR, ale tak naprawdę jego sztuce patronowały daleko bardziej niematerialne byty. Sylwetkę artysty przybliża
Zbigniew Libera
Śpiew to nie jedyna pasja Kachy Kowalczyk z zespołu Coals. Zapraszamy do przeglądu młodych zdolnych fotografów i artystów, których wybrała i opisała w zimowej odsłonie „To lubię!”.
Kacha Kowalczyk
Słownik staropolski – 1/2020 albo przypomnienie starych polskich słów, wyszłych od dawna z użycia, które odnaleźć jeszcze można w literaturze XVI, XVII i XVIII wieku.
Kwartalnik / kultura
Wiecie, czym jest pikulik? Albo inderak? Znaczenie wyrazów, które Rej czy Potocki jeszcze rozumieli, a które wyszły już z użycia, przybliży słowniczek opublikowany w jednym z archiwalnych numerów „Przekroju”.
Joanna Olczakówna
Jakie prognozy na przyszłość snuł „Przekrój” dokładnie 30 lat temu? Co działo się wtedy w Polce, w Europie i w szerokim świecie? Po stronach archiwalnego numeru oprowadza
Ewa Pawlik
Było to ostatniej jesieni. Październik, zmierzch, warszawska Praga. Krążyły słuchy, że tego wieczoru coś – a może nawet ktoś – zapłonie. W oczekiwaniu, nie bez obaw, gromadziliśmy się w tłumek artystycznych gapiów na podwórku gmaszydła przy Lubelskiej 30/32.
Bardzo się ucieszyłem, że zimę w „Przekroju” sponsoruje cisza (jak literki „sponsorują” kolejne odcinki Ulicy Sezamkowej). Jestem zawodowym widzem i czasami nie wyrabiam, kiedy znowu leci techno, podtyp trance, i świeci stroboskop z pięcioma trybami pracy, od najwolniejszego w górę.
Wciąż nie wiadomo, w jaki sposób lit ratuje chorych przed nawrotami naprzemiennie pojawiających się stanów głębokiej depresji i ostrego pobudzenia. Ale wiadomo, że jest skuteczny. Książkę Waltera A. Browna „Lithium: A Doctor, a Drug and a Breakthrough” recenzuje
Paulina Wilk
Sile jego marzeń uległ nawet chiński reżim. Zarażający optymizmem Nepalczyk jako jedyny został w tym roku wpuszczony na położoną w Tybecie Sziszapangmę. Ta góra poddała się mu ostatnia. W rekordowym tempie zdobył wszystkie 14 ośmiotysięczników. Historię Nimsa opisuje
Paulina Wilk
Jako nastolatek był fanem słynnego hokeisty Wayne’a Gretzky’ego i złodzieja Ronniego Biggsa. Kiedy dorósł, sam zaczął grać w hokeja i napadać na banki. Pod koniec lat 90. stał się najbardziej poszukiwanym przestępcą w Europie. Przez sześć lat wodził za nos policję w Budapeszcie i zyskał status bohatera narodowego. Historię Whisky Robbera przybliża
Wojtek Antonów
W klasycznym biegu wygrywa ten, który przybiegnie pierwszy. Na Antarktydzie pierwszych może być więcej, czego dowodzi historia pewnego Amerykanina, Brytyjczyka i Norwega. Autorem artykułu jest
Andrzej Kula
To nieprawda, że historia pamięta tylko zwycięzców. Nie do wymazania z niej są sportowcy, którzy walcząc o zwycięstwo, przedłożyli nad nie przyzwoitość i uczciwość. Pisze
Piotr Żelazny
Pod względem recyklingu opakowań szklanych zajmujemy w Unii Europejskiej niechlubne piąte miejsce od końca. Recykling szkła do poprawki! Bo będzie z nami krucho. O problemie pisze
Aleksandra Kozłowska
Jesteście pewni, że wiecie, co zrobić z kubełkiem po ogórkach albo tłustym papierem po twarogu? O tym, gdzie wyrzucać które odpady, pisze wierszem
Marcin Orliński
Dostałem zaproszenie na ważną konferencję klimatyczną. Miałem wygłosić odczyt, którego konsekwencje mogły zmniejszyć emisję CO2 do atmosfery. Jednak na konferencję musiałbym lecieć samolotem, zwiększając w ten sposób emisję CO2. Co robić? – nowelki napisał
Wszystko Będzie Dobrze
„W podziemnych jaskiniach, w zastygłych kieszeniach czystej wody panuje cisza i mrok mineralny. Da się tam żyć, także i tam”. Kolejne wyimki zilustrowała
Joanna Grochocka