Jak brzmi i wygląda koniec świata?
i
Kadr z filmu „Gunda” (mat. prasowe)
Przemyślenia

Jak brzmi i wygląda koniec świata?

Filip Lech
Czyta się 11 minut

Śmierć, wyzysk, przeczucie nadchodzących zmian, które będą nieodwracalne – taki obraz świata wyłaniał się z niemal każdego filmu, który widziałem w trakcie Nowych Horyzontów. Jak brzmi i wygląda koniec świata?

Dźwięk nadchodzącej katastrofy

Motywem przewijającym się w wielu filmach był dźwięk zwiastujący zmianę, nieszczęście. Zazwyczaj dojmujący, choć nie wszyscy go słyszeli.

W polsko-amerykańskim Komarze Filipa Jana Rymszy było to bzyczenie tytułowego owada, który ukąsił pewnego genialnego analityka giełdowego. Bohater – przerażony działaniami kolegów wykonujących wyjątkowo niebezpieczne operacje finansowe – nie zauważa, że zaczyna puchnąć i przemieniać się w potwora. W jego mieszkaniu zagnieżdżają się chmary insektów, których nie może się pozbyć. Wchodzi więc z nimi w dziwną symbiozę. Owadzi szum narasta, ale nigdy nie staje się prawdziwie inwazyjny – aż żal, że w kulminacyjnej scenie dyrygowania rojem komarów nie słyszymy noise’owego utworu opartego tylko na nagraniach owadów.

Poza tym, w filmie Rymszy słyszymy bardzo konwencjonalnie użytą muzykę współczesną skomponowaną przez Cezarego Skubiszewskiego, chociaż równie dobrze można byłoby użyć utworów Pendereckiego wykorzystywanych przez Kubricka w Lśnieniu. Ciekawiej wybrzmiewa Lirnik Franza Schuberta – chyba najbardziej rozpaczliwa pieśń z cyklu Podróż zimowa, która towarzyszy bohaterowi spacerującemu po opustoszałych przestrzeniach Giełdy Papierów Wartościowych. Osobliwym zabiegiem są dialogi nagrywane w studiu, zupełnie niezsynchronizowane z odgłosami otoczenia. Nad filmem unosi się duch Davida Cronenberga z Muchy Cosmopolis – spod tych inspiracji trudno dostrzec indywidualny styl Rymszy.

Czerwonym księżycu nadmorską wieś przeszył niepokojący syreni ryk, a na plaży pojawiła się nowa skała, przypominająca jakiegoś demona. Rubio nie wrócił z rejsu, ale w wiosce

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

W centrum wszechświata
i
Kadr z filmu „Berlin Alexanderplatz” (Wolfgang Ennenbach Sommerhaus Filmproduktion)
Opowieści

W centrum wszechświata

Rozmowa z Burhanem Qurbanim
Jan Pelczar

Minęło 40 lat od premiery serialu Rainera Wernera Fassbindera Berlin Alexanderplatz. I dopiero teraz kolejny twórca odważył się przenieść na ekran powieść z niemieckiego kanonu.

Jan Pelczar: Osadził Pan akcję powieści Alfreda Döblina Berlin Alexanderplatz w naszych czasach. Chodziło o jej uwspółcześnienie?

Czytaj dalej