Zwierzę numeru – Ośmiornica
i
ilustracja: Joanna Grochocka
Rozmaitości

Zwierzę numeru – Ośmiornica

Wszystko Będzie Dobrze
Czyta się 4 minuty

Ciekawostki historyczne o ośmiornicach 

Słynny serial z lat 80. Ośmiornica opowiada o włoskiej mafii, a tytułowa ośmiornica symbolizuje jej wszechwładność we włoskim życiu publicznym. Mało kto wie, że pierwotnie tytuł ten nie był symbolem – serial naprawdę opowiadał o ośmiornicy. Fabuła skupiała się na podwodnych przygodach ośmiornicy Giacomo i jej przyjaźni z kałamarnicą Gulio i krabem Roberto. Wobec rosnącego zapotrzebowania na „seriale o ludziach” producenci w ostatniej chwili skasowali wszystkie nagrane zdjęcia i zastąpili je nakręconą naprędce opowieścią o mafii.

*

Zanim w języku polskim na dobre zadomowił się wyraz „ośmiornica”, te inteligentne morskie głowonogi określano też za pomocą innych słów. Oto niektóre z dawnych polskich nazw ośmiornicy: ośmiołap, ośmionóg, ośmiobark, wielomacek, łaponur, mackosplot, gąbczaszczur, rybogłów, wypustkowiec, małża św. Wojciecha.

*

Informacja

Z ostatniej chwili! To druga z Twoich pięciu treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu. Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej!

Subskrybuj

W roku 1924 światem malarstwa wstrząsnęło odkrycie ośmiu nieznanych wcześniej obrazów van Gogha przedstawiających podwodne pejzaże. Podwodny cykl szybko zdemaskowano jako fałszerstwo – autorką okazała się ośmiornica Marcia, przyuczona do malarstwa przez fałszerza i awanturnika Jerry’ego Clensona. Jak zeznał Clenson, wszystkie osiem płócien Marcia stworzyła jednocześnie, trzymając po pędzlu w każdej macce. Rozczarowana całą historią genialna ośmiornica nie wróciła już do malarstwa, koncentrując się na symultanach szachowych z ośmioma przeciwnikami.

*

W 1974 r. w Warszawie odnotowano wyjątkowo dużo kradzieży w tramwajach. Milicja podejrzewała zorganizowaną szajkę kieszonkowców, okazało się jednak, że „szajką” był uciekinier z warszawskiego zoo – ośmiornica Stefan. ­Korzystając ze swoich chwytnych macek, ukryty pod fotelem Stefan był w stanie okraść kilkanaście osób w ciągu paru minut. Chytrego głowonoga aresztowano.

*

W roku 1724 holenderski prekursor anatomii Nils van Heylen przeprowadził pierwszą w historii sekcję ludzkiego mózgu. Jakież było jego zdziwienie, gdy odkrył, że mózg ma… macki. Badacz doszedł do wniosku, że macki pozwalają łączyć się mózgowi z resztą układu nerwowego. Będąca plonem tych rozważań monumentalna księga van Heylena Compositoria brannis albo macki mózgu okazała się jednak nieaktualna, gdy wyszło na jaw, że zbadany przez uczonego mózg to w rzeczywistości ośmiornica, podrzucona przez niesfornych studentów. Psotni żacy zdobyli mięczaka, kradnąc go z Królewskiego Zwierzyńca w Amsterdamie.

*

Tradycyjna hinduska nauka jogi składa się z ośmiu części. Autor owej klasyfikacji, filozof Patańdźali (II w. p.n.e.), inspirował się ośmioma ramionami ośmiornicy. Jak pisał Patańdźali, głowonogi zachwyciły go swoją nadludzką elastycznością. Znane jest powiedzenie Patańdźalego: „Praktykuj choćby sto lat, a rozciąg­nięciu ośmiornicy nie dorównasz”.

*

Przebój kinowy François Ozona Osiem kobiet miał w zamierzeniu reżysera nosić tytuł „Osiem ośmiornic”. Jak mówił w wywiadach Ozon, „uwiodła go” zawarta w tym tytule „bezczelna krotochwilność”. Producenci wymogli jednak ostatecznie na reżyserze zmianę tytułu na Osiem kobiet, argumentując, że bohaterkami filmu są kobiety, a nie ośmiornice.

*

Znana jest wysoka inteligencja ośmiornic. Prof. Julia Kegdowicz, obserwując ośmiornicę Sandrę z Atlantyku, odkryła, że mądra głowonożka nadała swoim ośmiorgu dzieciom… imiona. Oto imiona dzieci Sandry przetłumaczone na polski przez zespół prof. Kegdowicz: Łapek, Mackuś, Pławka, Osieńka, Głowik, Oczkuś, Splotka i Marcin.


Gry i zabawy z ośmiornicą

Podwodny chowany

Wskakujemy do oceanu i chowamy się przed rozjuszoną ośmiornicą. Przydatna wskazówka: dobrze wpłynąć w środek oceanicznej wyspy śmieci, ośmiornica nigdy nas tam nie znajdzie!

1 z 8

Wariant telewizyjnego show „1 z 10”. W tej wersji zamiast Tadeusza Sznuka program prowadzi ośmiornica, a zamiast uczestników występują jej macki. Reszta zasad pozostaje bez zmian.

Randka z macką

Podobnie jak poprzednia gra jest inspirowana telewizyjnym show („Randka w ciemno”). Tym razem zamiast Jacka Kawalca program prowadzi ośmiornica. Jedna z jej macek wybiera na randkę mackę z pozostałych siedmiu.

Metamorfoza

To gra dla osób, które chciałyby nieco odświeżyć swój wizerunek. Z pomocą zespołu chirurgów plastycznych, zoologów i oceanolożek mogą zmienić się w ośmiornicę. Po zakończeniu gry uczestnik/uczestniczka rozpoczyna nowe życie w głębinach Rowu Mariańskiego.

Ośmiornica czy kałamarnica

Program inspirowany telewizyjnym show „Hot or not”. Jury ocenia, czy występujący w danym odcinku morski mięczak to ośmiornica czy kałamarnica.

Milion macek

Wariant telewizyjnego show „Milionerzy”. Występujące w programie ośmiornice odpowiadają na różne pytania – jeśli któraś odpowie na wszystkie, zostaje jej chirurgicznie doczepiony milion dodatkowych macek.

Familmacka

Wariant telewizyjnego show „Familiada”. W każdej z przeciwnych drużyn występują po cztery macki jednej ośmiornicy. Macki odgadują, jakich odpowiedzi na rozmaite pytania udzieliły ankietowane ośmiornice.


Mądra ośmiornica radzi

Jakie malarstwo jest najpiękniejsze?

Osiemnastowieczne.

***

Jak racjonalnie gospodarować czasem?

Osiem godzin snu, osiem godzin pracy, osiem godzin zabawy.

***

Jak traktować samego siebie?

Jak ósmy cud świata.

***

Kiedy konfrontować się z problemami?

W ósmym dniu tygodnia.

***

Jakiego ekstremalnego czynu dokonać?

Zdobyć Mount Everest albo inny ośmiotysięcznik.

***

Jak spędzać wakacje?

W osiemdziesiąt dni dookoła świata.

 

Jaką poezję czytać?

Tomik Oktostychy O. Ósmeckiego.

***

Kiedy założyć rodzinę?

Po osiemnastce i przed osiemdziesiątką.

***

Jaki jest symbol doskonałości?

Liczba 3.

 

Czytaj również:

Jak ewolucja stworzyła umysł dwa razy
i
ilustracja: Natka Bimer
Ziemia

Jak ewolucja stworzyła umysł dwa razy

Agnieszka Fiedorowicz

Mają niebieską krew, trzy serca i zdecentralizowany układ nerwowy. Pozdrawiają się, przybijając piątkę, ale uwaga – plują na tych, których nie lubią. Z prof. Peterem Godfreyem-Smithem, który bada, jak to jest być ośmiornicą, rozmawia Agnieszka Fiedorowicz.

Agnieszka Fiedorowicz: Jak to się stało, że zakochał się Pan w ośmiornicach?

Czytaj dalej