Stach Szabłowski

Jak często skutkom zdarza się poprzedzać przyczyny? Czemu biały gronostaj trzyma w pysku pęk czarnych piór? Czy ślepe wrota mogą gdzieś prowadzić i czy kosmizm powiedział już ostatnie słowo? Odpowiedzi na te pytania szukał na wystawie „False Door” Stach Szabłowski

W cieniu troski o Zachętę i politycznych zawirowań w jej murach trwa właśnie wystawa „Między kolektywizmem a indywidualizmem. Awangarda japońska w latach 50. i 60. XX wieku”. Ktoś powie: nie czas na japońską awangardę, kiedy płoną lasy! A jednak dla tej wystawy warto – wręcz trzeba – znaleźć czas. Pisze Stach Szabłowski

„Hello Helka. Nowelka na papier i wojnę” – cóż to za świetny tytuł! I niesamowita historia, która się za nim kryje. I kapitalna wystawa, która opowiada tę z życia wziętą historię: rzecz o pewnej warszawiance, która w najgorszych latach okupacji wycinała dla swojej córki z papieru uroczy, dobry świat bez wojny, przemocy i śmierci. Wystawę w Muzeum Powstania Warszawskiego poleca Stach Szabłowski

O wielkiej nieobecnej Miesiąca Fotografii w Krakowie pisze Stach Szabłowski

Po której stronie politycznej barykady stoi Owidiusz? Czy rzymski poeta jest naszym bratem, czy siostrą? Jakim metamorfozom ulegają „Metamorfozy”? A także: dlaczego berlińscy nauczyciele nosili na głowach papierowe torby? I jeszcze – co kryło się po drugiej stronie lustra w hamburskim szalecie? Na te i inne pytania odpowiedzi na wystawie Mikołaja Sobczaka szuka Stach Szabłowski

Czy świat sztuki jest sektą czcicieli Instytucji? Czym jest Wielki Projekt? Co się stało z malowniczą cyganerią artystyczną? Czy neurotyczna projektoza naprawdę wyparła z art worldu szaloną fantazję? Czy jarmuż jest smaczny? Jakiej długości spodnie noszą krytycy sztuki? Na te i inne pytania w insidersko-demaskatorskiej powieści Anny Sudoł „Projekt” odpowiedzi poszukiwał Stach Szabłowski

Przed wojną lwowski surrealista, podczas wojny Żyd, ukrywający się dwa lata za szafą, a potem – już pod zmienionym nazwiskiem – więzień obozu koncentracyjnego. Świadek i kronikarz dwóch totalitaryzmów XX w. Na pytanie, kim był Streng/Włodarski, próbuje odpowiedzieć Stach Szabłowski

Kto ogryzł jabłko poznania dobrego i złego? Czy ziemniak to ziemniak? Czy czekolada jest abstrakcyjna? Czy gwoździe są smaczne? I co widać w świetle wydobywającym się z lodówki? Nad tymi, wbrew pozorom, niekulinarnymi, lecz malarskimi sprawami zastanawiał się podczas ogłoszonej przez artystę Tomasza Kręcickiego „Przerwy na jedzenie” Stach Szabłowski

Kim jest Bezimienny? Dlaczego warto portretować orki? Czy „Gothic” jest naszym antykiem? Czego malarz może szukać wśród rozmytych tekstur i pejzaży o niskich rozdzielczościach? Dlaczego wszyscy malarze nie malują gier komputerowych? Czy bohater fantasy może zostać postgamingowym artystą? Odpowiedzi na podpisanej przez Bezimiennego wystawie „Pokaż mi swoje towary” szukał Stach Szabłowski

Czy Zamek Ujazdowski jest śmieszny? Czy ludzie nieśmiali opanują świat? Kto wbija niedopałki w śnieg? Kto się boi Arystotelesa? Czy nadeszło już średniowiecze? Czy żarty naprawdę się skończyły? – odpowiedzi na wystawie „Żarty żartami” szukał Stach Szabłowski

Sztuka się odmraża, a wraz z nią wystawy i problemy, które znalazły się w cieniu pandemii, a przecież nie zniknęły. Kiedy doczekamy się pierwszej papieżycy? Kto poluje na czarownice? Co zdarzyło się w prehistorii sztuki nowych mediów? I kim właściwie jesteśmy? Zastanawia się Stach Szabłowski

O tym, jak w Polsce artyści listy pisali, opowiada Stach Szabłowski

Czy sztuka współczesna to płonący dom, z którego trzeba ewakuować sztukę? Jak nieotwarta wystawa przenika przez mury muzeum na kwarantannie? Dokąd może dojść człowiek podążający za rzuconym kamieniem? Czym są dziwne narzędzia? O tych i wielu innych sprawach z Jagną Lewandowską i Sebastianem Cichockim, kuratorami wystawy „Wiek półcienia”, która czeka w Muzeum Sztuki Nowoczesnej na koniec lockdownu, rozmawia Stach Szabłowski

Budzimy się w nowym świecie? Czy po prostu się budzimy? Damy radę? Tak obiecuje Paweł Ponury Żukowski. W starych, dobrych czasach zapowiadał, że „koniec jest bliski”, więc jego przepowiednie warto brać pod uwagę. Z artystą, którego kryzys systemu nie zaskoczył, bo już od dawna zbytnio na system nie liczył, rozmawia Stach Szabłowski

Jak wypełnić oblężony przez wirusa umysł sztuką? Co może zrobić każdy? Co zrobił Piero Manzoni? Czemu najzuchwalsze przełomy artystyczne dokonują się na gruncie skatologii? Jak kształtują się ceny ekskrementów na rynku sztuki? Po co gromadzić w muzeach sflaczałe baloniki? Jakie powietrze z nich uszło? – zastanawia się Stach Szabłowski

Jak zabezpieczyć swoje artystyczne potrzeby w czasach totalnej kwarantanny? Szukać sztuki w sieci? A może lepiej w wyobraźni – na ścieżkach romantycznego konceptualizmu? O sztuce bez sztuki na lekkie i ciężkie czasy, niewidzialnych pracach, świetle i ciemności oraz o performerze, który dziełem sztuki uczynił utrzymywanie się przy życiu, pisze Stach Szabłowski

Jak się robi sztukę dla kotów? Dlaczego klasyczne książki oprawia się w dziecięcą skórę? Czy ikony to żywe obrazy? I kto w nich tak naprawdę żyje? Czy mole lubią koloratki? Czy szaty liturgiczne są pożywne? Kto zgubił elegancką torebkę pełną zwierzęcych szczątków? Na wystawie Tatiany Czekalskiej i Leszka Golca odpowiedzi na te i inne pytania szukał Stach Szabłowski

Kim Oleg Kulik był w poprzednim życiu, dlaczego polskim księdzem, i co go za to spotkało? Dlaczego gryzł krytyków i czemu już tego nie robi? Dlaczego światem powinny rządzić roboty i artyści? I dlaczego dla Kulika najważniejszym Polakiem jest Paweł Adamowicz? O tym i wielu innych rzeczach z legendarnym moskiewskim akcjonistą rozmawiał Stach Szabłowski

O performansie „Fakir” Przemka Branasa, który odbył się w ramach wystawy Agnieszki Brzeżańskiej „Cała Ziemia parkiem narodowym” w warszawskiej Królikarni, oraz samym artyście pisze Stach Szabłowski

Biała magia, skatologia, kosmiczne malarstwo, dwuosnowowe tkaniny, wszystkie dopływy Wisły i źródło tryskające spomiędzy nóg bogini matki. Czy to przepis na newage’owy koktajl, czy propozycja artystyczna, która trafia w sedno wyzwań stojących dziś przed światem? O wystawie Agnieszki Brzeżańskiej „Cała Ziemia parkiem narodowym” pisze Stach Szabłowski

To jest piękna i zarazem straszna wystawa. Czy mogłaby jednak być inna, skoro jej głównymi bohaterami są istoty ludzkie – delikatne i brutalne, przerażone i siejące przemoc? Z człowieczeństwem nie ma żartów, podobnie z malarstwem Miriam Cahn, które na wystawie „Ja, istota ludzka” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej oglądał z mieszaniną zachwytu i grozy Stach Szabłowski

Horror czy burleska? Opera czy rock’n’roll? Gry komputerowe czy oleje na płótnie? Czy Kraków wciąż jeszcze istnieje? Jaki jest pożytek bohemy? O tych sprawach, ale przede wszystkim o malarstwie w cieniu wystawy „Agata Kus Picture Horror Show” z jej autorką rozmawia Stach Szabłowski

Czy „Potęga sekretów” jest najważniejszą polską wystawą tego roku? Stach Szabłowski

Czego może nas nauczyć żywy trup proroka anabaptystów z XVI w.? Czy seksualność jest paliwem, które na nowo rozpędzi demokrację? Co należy malować w czasach populizmu? O tych i innych sprawach, w tle projektu „Nowe Królestwo” z jego twórcą, artystą Mikołajem Sobczakiem, rozmawia Stach Szabłowski

Czy należymy już do zaginionej cywilizacji, choć jeszcze o tym nie wiemy? Czy prezydent Erdoğan ma talent malarski? Czy siódmy kontynent stanie się nową Pangeą? I co na to wszystko współczesna sztuka? Odpowiedzi na te pytania w relacji z Biennale sztuki w Stambule poszukiwał Stach Szabłowski

Dlaczego warto przywalić dłutem w ekran telewizora? Dlaczego jest źle, skoro jest tak dobrze? Odpowiedzi szukamy na wystawie, której główną bohaterką jest Käthe Kollwitz, pokazana w asyście współczesnych berlińskich gwiazd. Kiedy ostatni raz prace Kollwitz prezentowano w Zachęcie, był rok 1951 i prasa pisała, że artystka zagląda „w otchłań ustroju kapitalistycznego”. Czy od tamtego czasu otchłań ta stała się płytsza, czy pogłębiła się? I co na to sztuka – sprawdzał na wystawie „Strajk” Stach Szabłowski

„Walka z ciemnotą i kłamstwem obowiązkiem pracownika nauki i sztuki” – taki tekst namalował Paweł Susid na jednym z obrazów, który pojawił się na Warsaw Gallery Weekend. Walka jest słuszna, ale czy również piękna? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwał na wystawach i ścieżkach WGW, docierając aż na Księżyc i z powrotem na Ziemię – która, zapewniamy, wciąż jest okrągła Stach Szabłowski

Co sztuka może zrobić w sprawie faszyzmu? Gdzie przebiega granica między twórczością artystyczną a propagandą? Czy w dramatycznych okolicznościach można, a nawet należy uprawiać propagandę – i jednocześnie pozostać wiernym sztuce? O wystawie „Nigdy więcej. Sztuka przeciw wojnie i faszyzmowi w XX i XXI wieku” pisze Stach Szabłowski

13 października trzeba iść na wybory, ale wcześniej, kto może, niech idzie na Warsaw Gallery Weekend Stach Szabłowski

Co Mike Tyson ma wspólnego ze sztuką współczesną? Jak obejrzeć 841 obrazów w 8 minut? Czy najlepsze prace wideo wystarczą, by ugasić globalną pożogę? Czy wszyscy jesteśmy obcy? Te i wiele innych pytań, oglądając (ze łzami w oczach) wystawę „Alienacje albo następnym razem pożar”, zadawał sobie Stach Szabłowski

Na zapleczu galerii Raster rozgrywa się intymny spektakl voodoo – czuły i wywołujący egzystencjalne ciarki. W świecie zasypanym przez powierzchowne wizerunki Aneta Grzeszykowska potrzebuje zaledwie 25 zdjęć, by zabrać nas w naprawdę głęboką podróż. Odbywamy ją, idąc tropem pewnej małej dziewczynki i jej lalki, której podobieństwo do autentycznej osoby jest zamierzone i nieprzypadkowe. O tym, dokąd zmierzają dziewczynka i jej lalka na niesamowitej wystawie „Mama”, pisze Stach Szabłowski

O wystawie, na której kilkadziesiąt artystek z kraju i ze świata pokazuje, jak kobiety dokonały zuchwałego przejęcia malarstwa, pisze Stach Szabłowski

Czy jesteśmy rewolucyjnymi tancerzami, czy marionetkami w rękach systemu? Czy grób setek uchodźców odbierze apetyt przedstawicielom jednego procenta ludzkości? Czy cały świat sztuki zmieści się w polskim samolocie? Na te i wszystkie inne palące pytania współczesności (nie) odpowiada Biennale w Wenecji. O swoich wrażeniach z superwystawy, która nigdy nie była tak spektakularna, pesymistyczna i zabawna, pisze Stach Szabłowski

Podczas Berlin Gallery Weekend dealerzy sztuki i kolekcjonerzy ubijali artystyczne interesy, jakby świat nie stał na krawędzi przepaści. Tymczasem na berlińskich przedmieściach młodzi artyści z Polski twórczo rujnowali opuszczony dom starców, a w Dahlem publiczność ciągnęła do byłej kwatery Luftwaffe na wystawę Guida van der Werve, artysty totalnego, który performował na biegunie i tak kocha Chopina, że udał się wpław Wisłą z Warszawy do Żelazowej Woli. O (nad)ludzkiej sztuce holenderskiego twórcy oraz cynizmie, melancholii i romantyzmie berlińskiego weekendu pisze Stach Szabłowski

Zachęta wystawia lalki. Są niesamowite – we freudowskim sensie. W artystycznym również; wiele to wybitne dzieła sztuki nowoczesnej. Z zabawą tymi lalkami trzeba jednak uważać. Są przedmiotami martwymi, ale takimi, które potrafią ożyć i wyzwolić swój polityczny potencjał. O tym, jak się czuje człowiek, który znajdzie się w tłumie nowoczesnych lalek, pisze Stach Szabłowski

Być gejem czy katolikiem? Pracować w świecie sztuki czy w rodzinnej wsi? Daniel Rycharski nie dokonuje wyboru, a właściwie wybiera wszystko naraz. Ustawia się w poprzek linii społecznych podziałów. Jego sztuka jest chłopska, queerowa, niemożliwa i jednocześnie realistyczna. Rycharski wie kim jest i nie boi się samego siebie; ta odwaga jest zaraźliwa. O „Strachach” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej pisze Stach Szabłowski

Grażyna Kulczyk mogła otworzyć swoje muzeum niemal wszędzie. Dlaczego zrobiła to w szwajcarskich Alpach? Sprawdził Stach Szabłowski

Jeżeli wszystko już było, a przyszłość dawno nadeszła, to co teraz będzie? O czym Grotowski rozmawiałby ze sztuczną inteligencją? Dlaczego krew, którą broczy serce polskiego teatru, jest czarna? Czy technologia jest już drugą naturą? Czy teatr jest najważniejszą ze sztuk? I jak Krzysztof Garbaczewski zmieścił cały swój teatr na jednym piętrze białostockiej galerii? O wystawie „Badania terenowe” pisze Stach Szabłowski

Hiwa K. jest na topie. Robi świetną sztukę, przeciwstawia się wojnie, uprzedzeniom, egoizmowi. Jego wystawa jest imponująca. Ale czy nie widzieliśmy już podobnych? Instytucje pękają w szwach od słusznej, politycznej sztuki; gdyby losy kapitalizmu i wojen zależały od wystaw, od dawna panowałyby pokój, równość, wolność i braterstwo. Chcę się podzielić tymi wątpliwościami z artystą, ale okazuje się, że on ma ich jeszcze więcej. Wieszczy światu kryzys, w obliczu którego najlepsza nawet sztuka straci znaczenie i zostanie nam tylko… miłość. O wystawie Hiwy K. w Zachęcie pisze Stach Szabłowski

Na wysokości 1438 m nad poziomem morza Grażyna Kulczyk spełniła swoje marzenie o muzeum sztuki w alpejskiej wsi. Wioska jest mała, ambicje duże, muzeum niezwykłe. „Przekrój” odwiedził je w przededniu otwarcia. Swoje wrażenia opisuje Stach Szabłowski

Populistyczna wystawa o populizmie? Czemu nie! W myśl zasady klin klinem; artyści mierzą się z populizmem – zmorą i polityczną wunderwaffe naszych czasów – na wystawie „Skip the Line!”. Populiści mówią to, co chcemy usłyszeć. Czy na „Skip the Line!" artyści pokazują nam to, co chcemy zobaczyć? Zastanawia się Stach Szabłowski

Wystawa Bartosza Zaskórskiego w krakowskiej galerii Henryk, choć przerażająca, była przesycona duchem afirmacji potworności naszych czasów. Recenzuje Stach Szabłowski

Czy piskliwy głos Klocucha jest głosem pokolenia? Straconej generacji, która swoje najlepsze lata strawiła, oglądając śmieszne filmiki na YouTubie i grając w GTA? Generacji, która siedząc przed komputerami, zyskała zupełnie nową perspektywę? A może jest głosem, który to pokolenie przewrotnie przedrzeźnia? Wystawę w warszawskiej Galerii Komputer recenzuje Stach Szabłowski

Niepokojące jest to, że w odróżnieniu od polityki sztuka radzi sobie z uchodźcami doskonale. O filmie „Human Flow” chińskiego artysty Ai Weiweia pisze Stach Szabłowski

Zamachowczynie detonują bomby, ale ich prawdziwą bronią są ciała; nikt nie jest bardziej samotny od osoby, która wysadza się w powietrze w tłumie ludzi. O wystawie Joanny Rajkowskiej pisze Stach Szabłowski

Idąc „Na jagody”, zmierzamy na marginesy art worldu. Spotkamy tam dwie artystki – jedną właściwie nieznaną, a drugą znaną tak bardzo, że właściwie zapoznaną. Tematem jest tutaj życie po życiu w sztuce. O wystawie w Gdańskiej Galerii Miejskiej pisze Stach Szabłowski

Czas na intelektualny koktajl kobiecej erotyki – powiada Paulina Ołowska. Artystka ma doskonałe wyczucie czasu. Za nami rok czarnych protestów, który upłynął pod wezwaniem „me too”, i w którym wszyscy oglądali pierwszy sezon Opowieści podręcznej. Niejeden polski widz tego serialu zastanawiał się, czy rzeczywistość za oknem nie próbuje przypadkiem dogonić dystopijnej fikcji. Recenzuje Stach Szabłowski

A co jeśli namalujemy raz jeszcze „Panny z Awinionu”, ale poddamy je ciśnieniu grekokatolickiej symboliki? Albo jeżeli zaczniemy oddziaływać na cytat z Wróblewskiego wizerunkiem japońskiego duszka menstruacyjnego? Albo będziemy temperą jajową malować facebookowe screenshoty i twitterowe posty? O wystawie „230x180” pisze Stach Szabłowski

Naprawdę dobry żart nie powinien być zbyt śmieszny. Tej zasadzie zawsze wierny był Oskar Dawicki, godny poparcia pretendent do tytułu pierwszego trickstera sztuki III Rzeczypospolitej, artysta obdarzony fenomenalnym poczuciem humoru – jego wystawę w galerii Raster recenzuje Stach Szabłowski

O wystawach dwóch Mrozów (zbieżność nazwisk przypadkowa, a może nie…) pisze Stach Szabłowski

Czy pornografia może zbawić świat? Niewykluczone, pod warunkiem jednak, że będzie polityczna, queerowa, radykalna i ironiczna – taka, jaką uprawia Bruce LaBruce. Z artystą rozmawia Stach Szabłowski

W Galerii Foksal Marta Szulc otacza widza wizerunkami sztucznych inteligencji, stawiając go twarzą w twarz z ich nie ludzkimi obliczami. Co w nich zobaczy? Plejadę filmowych cyborgów, swoich następców czy samego siebie? Wystawę „Nie szukamy nikogo oprócz ludzi” recenzuje Stach Szabłowski

Czyli wspomnienia z performatywnego lata. Stach Szabłowski

... czyli jest już po wszystkim, i teraz dopiero wszystko się zaczyna – notatki z wystawy Tomasza Saciłowskiego w Galerii Sztuki Zachęta. Stach Szabłowski

Miejsca bez tożsamości. Obrazy nie niosące znaczeń. Ulice bez ludzi. Wystawa bez tytułu. Zdjęcia, które powinny zostać odrzucone. Czy powinny być wystawiane? Janek Zamoyski uważa, że tak. O „Bez tytułu” w Galerii Czułość pisze – Stach Szabłowski

Żeby zobaczyć to dzieło w całości, trzeba sobie zrobić mały spacer. Chodząc dookoła obrazu, zastanawiam się, czy malarz „dał radę”. Mam mieszane uczucia. Bo co znaczy właściwie „dał radę” w tym przypadku? Czego tak naprawdę oczekujemy od malarza, który zmienia budynek w jeden wielki obraz? O muralu zdobiącym pawilon Muzeum nad Wisłą pisze Stach Szabłowski

Siedemdziesiąt abstrakcyjnych prac to za mało (a może właśnie za dużo), aby rozstrzygnąć problem abstrakcji. Nie znaczy to, że wystawy nie warto oglądać. Przeciwnie, warto i to nawet tym bardziej, bo nie o rozstrzygnięcia tu przecież chodzi. Stach Szabłowski

Sztuka jest generalnie zabawą dla dorosłych, a dobre wystawy na temat dzieciństwa zdarzają się rzadko. Tym głębiej zapadłem w „Detsky sen” w Białymstoku – jeden z najlepszych projektów na ten temat, jakie ostatnio miałem okazję zobaczyć. Stach Szabłowski

Retrospektywa zmarłego 11 lat temu Ryszarda Winiarskiego jest największym polskim akcentem na świeżo otwartym Biennale Sztuki w Wenecji. Artysta ten nie najlepiej mieści się w nurtach oraz „izmach”. Proponował sztukę, która miała być chłodna i racjonalna, zobiektywizowana i antyemocjonalna, bezosobowa. Upierał się, by nie traktować jego prac jak malarstwa. Program, który stworzył dla siebie okazał się przedsięwzięciem na skalę całej artystycznej biografii – o wystawie „Event – Information – Image” na Biennale Sztuki w Wenecji pisze Stach Szabłowski

Czyli o odzyskanym sensie obrazów i wystawie zdjęć Gordona Parksa pisze Stach Szabłowski

– czyli oglądanie słów ze zrozumieniem. Recenzja wystawy „Zrozumieć słowa i wyciągnąć wnioski”. Stach Szabłowski

Recenzja wystawy Aneta Grzeszykowskiej i Zofii Rydet „Głowa, skóra, twarz” Stach Szabłowski

Erotyka to jednak otchłań. Dlatego we współczesnej sztuce zagląda się w jej głąb ostrożnie. No, chyba że jest się Łukaszem Korolkiewiczem i Krzysztofem Zarębskim – i robi się wystawę Ciemne miejsce za drzwiami. Stach Szabłowski

Wystawę, która dotyczy fenomenu tzw. kultury ludowej w PRL, recenzuje Stach Szabłowski