Paulina Wilk
Redaktorka działu Kultura i społeczeństwo w kwartalniku „Przekrój”, pisarka i publicystka zajmująca się literaturą i problematyką rozwoju globalnego.
Opublikowała m.in. „Lalki w ogniu” o Indiach współczesnych oraz „Pojutrze. O miastach przyszłości”, a także serię bajek o misiu Kazimierzu dla dzieci niezupełnie dorosłych. Współtworzy Fundację „Kultura nie boli”, centrum literackie Big Book Cafe oraz międzynarodowy festiwal czytelniczy Big Book Festival.
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Jak polubić nieznajomych?
Do czytania / Felieton
Zamiast bać się wsiąść z nimi do windy lub autobusu, zamiast „obtrąbiać” ich w korkach – pokochajmy obcych, którymi dla siebie nawzajem jesteśmy!
Czytaj
Młodość i słodkie nieróbstwo dla wszystkich!
Do czytania / Recenzja
Oto kompendium prawdopodobnej przyszłości dla każdego. Lepiej przeczytać tę książkę, nim staniemy się nieśmiertelni. A to już za chwilę. „Ludzkość poprawioną” recenzuje
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Książki, których nie przeczytałam
Do czytania / Felieton
Będzie to felieton o Świętach – co roku wymarzonych i niemożliwych. Też takie macie?
Czytaj
Słoneczna panda ratuje świat
Kwartalnik / społeczeństwo
W ciągu dekady chiński moloch przestawił stery i zaczyna płynąć ku zdrowszej, bardziej zrównoważonej przyszłości. Czy i my możemy na tym skorzystać, zastanawia się
Czytaj
Skundlone zwycięstwo
Kwartalnik / Recenzja
Wojna dziś nie ma końca, rozlewa się na peryferie – logistyczne cmentarzyska, pozostałości biurokratycznego ładu, porzucone inwestycje... O nowej powieści pakistańskiego pisarza Mohammeda Hanifa „Red Birds” pisze
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Czego by tu jeszcze zakazać?
Do czytania / Felieton
Ciasno, duszno i nieufnie żyje się wśród zakazów. I nie ma na kogo zwalać. To my tacy jesteśmy. Razem budujemy społeczeństwo zakazowo-rozdzielcze. Im więcej sobie zakazujemy, tym bardziej jesteśmy od siebie oddaleni, nieprzyjaźni, siebie nielubiący – pisze Wasza sąsiadka.
Czytaj
Schludną do wszystkiego i milczenia zatrudnię
Do czytania / Recenzja
Książka „Służące do wszystkiego” Joanny Kuciel-Frydryszak wciąga, zaskakuje i porusza, a przy okazji mówi wiele ważnego o naszym społeczeństwie – podziałach klasowych, korzeniach dzisiejszych postaw, o obyczajach powracających w wolnorynkowym kraju po socjalistycznej przerwie. Recenzuje
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Co pan czyta, prezydencie?
Do czytania / Felieton
W jakim kraju i nastroju budziłabym się, wiedząc, że prezydent, premier i marszałek sejmu są – jak najznamienitsi ludzie tego świata – na nogach od piątej rano, z umysłem zatopionym w książce? Pewnie powinnam sobie powiedzieć: „Daj spokój, na jakim ty świecie żyjesz? Za dużo książek się naczytałaś!”. Ale chyba właśnie odważnych marzeń nam teraz potrzeba.
Czytaj
Człowiek, który był reżyserem
Do czytania / Recenzja
Życie Krzysztofa Kieślowskiego udało się opowiedzieć słowem od początku do końca, uczciwie i z uczuciem. Biografia „Kieślowski. Zbliżenie” to elektryzujący portret podwójny – człowieka i epoki. Pisze
Czytaj
Amerykański głód
Kwartalnik / Recenzja
Beth Macy odmalowuje rozległy i drobiazgowy pejzaż współczesnych Stanów Zjednoczonych, przez które przetacza się przerażających rozmiarów epidemia.
Czytaj
Monsunowe imperium
Kwartalnik / społeczeństwo
Pierwsza, jeszcze przed monsunowymi ulewami, zjawia się pleśń – siostra przenikającej wszystko wilgoci. Zapowiedź miesięcy, w czasie których bogowie zaleją ludzi deszczem. W Indiach nastanie sezon obfitości, soczystych mango i wielkiej trwogi. O wszystkim zdecyduje woda. Reportaż, którego autorką jest
Czytaj
Zanim wybuchnie
Do czytania / Recenzja
Anyuru przepowiada Szwecji paskudną przyszłość. Ale przekracza też rzeczywistość i tworzy zadziwiającą, piękną literaturę. Pisze
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Depesza z drugiego końca świata
Do czytania / Felieton
Bombaj, zamieszkany przez ponad 20 mln ludzi, właśnie zakazał używania plastiku. A to tylko początek – w ślad za wielką metropolią pójdą inne miasta w Indiach.
Czytaj
Zamilkła królowa
Do czytania / kultura
Zmarła Aretha Franklin – najwybitniejsza wokalistka naszych czasów. Nazywana królową soul, z niedoścignioną brawurą i pasją śpiewała pieśni gospel, popowe przeboje i operowe arie. Była ulubienicą pastora Kinga i ukochaną wokalistką Baracka Obamy – brzmieniem amerykańskiej duszy. Pisze
Czytaj
We władzy monsunu
Kwartalnik / społeczeństwo
Na Oceanie Indyjskim, na wodach między Somalią a Indonezją, rozciąga się prastara matryca globalizacji stworzona przez żeglarzy i handlowców wielu wyznań. Tam też kołysze się pogodna przyszłość islamu - pisze
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Depesza z (bliższego) krańca świata
Do czytania / Felieton
Czasem koniec świata – rozumiany jako jego najciemniejszy i najpodlejszy zakątek – znajduje się bliżej, niż sądzimy. Czyli kolejne doniesienia z (jeszcze) innego krańca świata o sprawach, o których (nie) musisz wiedzieć.
Czytaj
Laleczką w mur
Do czytania / Recenzja
Zdumiewające, ile jest życia w celi śmierci. Ile uczuć mieści się w klitce ze szparą, przez którą widać trochę nieba – o książce Lindy Polman „Laleczki skazańców” pisze
Czytaj
Arystokraci sypkich piasków
Kwartalnik / społeczeństwo
Krytykował globalizację, nim się na dobre rozpędziła. Propagował ekoturystykę i zrównoważony rozwój na kilka dekad przed powstaniem tych pojęć. O Wilfredzie Thesigerze, który przemierzył arabskie pustynie ramię w ramię z Beduinami, pisze
Czytaj
Transatlantyk z zadyszką
Kwartalnik / społeczeństwo
Przez wieki Atlantyk był platformą handlu niewolnikami, do dziś wyznacza relacje ekonomiczne między Europą a Stanami Zjednoczonymi. Czy nastaje właśnie zmierzch panującego w jego granicach porządku? Zastanawia się
Czytaj
Miłość od pierwszej studzienki
Kwartalnik / społeczeństwo
Ekstremalnie zatłoczone i przeciążone miasta już sobie nie radzą. Pilnie potrzebują naszej pomocy. Pora na nową strategię – radykalną łagodność wobec świata, jaki budujemy.
Czytaj
Jestem przypisem!
Kwartalnik / Recenzja
W „Lisie” Dubravka Ugrešić szuka schronienia w literaturze. I znajduje je – swój jedyny dom – w zdaniu dopisanym drobnym druczkiem.
Czytaj
Lustro trzydziestolatka
Do czytania / Recenzja
W „Żmijowisku” tajemnica jest tylko ścieżką prowadzącą przez opowieść, a zło – objawem życia niedoskonałego. O powieści Wojciecha Chmielarza pisze
Czytaj
Ścigani przez duchy
Do czytania / Recenzja
W „Białych łzach” Hariego Kunzru dżiny dopadają chłopaków, którzy uosabiają współczesną kulturę remiksu – budowania swej indywidualności z elementów znalezionych. Mówimy „zapożyczonych”, ale bardziej odpowiedni wydaje się termin „ukradzionych”. Pisze
Czytaj
Miasto bez końca
Kwartalnik / społeczeństwo
Co tydzień do miast na całym globie przeprowadzają się 3 mln ludzi. Nowym miastom brak czasu na kształtowanie swojej tkanki – architektonicznej czy ludzkiej – z kolejnych warstw, uczenie przybyszów obyczajów i manier. Usiłują podołać zmianom, jednocześnie spełniając obietnice złożone przez inny, starszy typ metropolii – o wciąż rozrastających się megamiastach, ich problemach i nadziejach, jakie budzą, pisze
Czytaj
O pół kroku w przyszłość
Do czytania / Recenzja
Najcenniejsze w intrygującej książce „Wyjście awaryjne” wydaje mi się to, co niepolityczne. Rafał Matyja wybudza z niedoboru wyobraźni i wyuczonej bezradności. Recenzuje
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Depesza z (drugiego) krańca świata
Do czytania / Felieton
W Arabii Saudyjskiej odbył się pierwszy od 35 lat kinowy pokaz filmu. Film był hollywoodzki, kino chińskie, a na widowni siedzieli leciwi arabscy dyplomaci – czyli wiadomości, bez których (nie) możesz się obejść.
Czytaj
Bóg dla każdego
Kwartalnik / Recenzja
Reza Aslan nazywa siebie wyznawcą. Wierzy, że ma misję – uzmysłowić ludziom, jak wiele ich łączy – książkę „God: A Human History” recenzuje
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Depesza z innego krańca świata
Do czytania / Felieton
Czyli doniesienia, bez których (nie) możesz się obejść. Z tym razem z Kanady.
Czytaj
Kwestia panny Twigs
Do czytania / Recenzja
O kobiecej nieobecności i niesłyszalności w przestrzeni publicznej wyjaśnionej w książce Mary Beard „Women & Power: A Manifesto” pisze
Czytaj
Zimna gorączka na Morzu Barentsa
Kwartalnik / społeczeństwo
Wraz z lodami na dalekiej północy topnieje dotychczasowy układ sił. Światowe potęgi marzą o drodze na skróty do bogactwa, wielkie firmy chcą tam zamrażać dane, a zdesperowani ekolodzy gotowi są pomalować Arktykę na biało, by ją ocalić – o geopolityce wielkich mórz północy pisze
Czytaj
Dzień, w którym zostaliśmy sami
Do czytania / Recenzja
Islandia to mały kraj. Nie dość jednak mały, by nie mogła go dotknąć wielka nienawiść. W „Wyspie” Sigríður Hagalín Björnsdóttir pożegnanie z kulturą i moralnością następuje zdumiewająco szybko, ład symboliczny okazuje się kruchy. W każdym zakątku mieszkają odtąd strach i walka. Pisze
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Depesza z krańca świata
Do czytania / Felieton
Doniesienia, bez których (nie) możesz się obejść – na początek z Liberii.
Czytaj
Błąd kobiecości
Do czytania / Recenzja
Głośna nigeryjska pisarka Chimamanda Ngozi Adichie w dwóch tekstach opublikowanych w książeczce „Wszyscy powinniśmy być feministami“ przedstawia esencję bycia kobietą w świecie, który uporczywie odmawia jej równości i sprawiedliwego traktowania.
Czytaj
Planeta prawdziwych zmyśleń
Kwartalnik / kultura
Zmarła Ursula Le Guin, genialna pisarka, która stworzyła literackie wszechświaty – Ziemiomorze, Hain i Ekumenę. Przez pół wieku walczyła o uznanie dla autorów fantasy i science-fiction. Nazywała ich „realistami większej rzeczywistości“.
Czytaj
Błąd kobiecości
Do czytania / Recenzja
Nigeryjska pisarka w dwóch krótkich tekstach przedstawia esencję bycia kobietą w świecie, który uporczywie odmawia im równości i sprawiedliwego traktowania. O książce "Wszyscy powinniśmy być feministami" pisze
Czytaj
Oczy szeroko otwarte
Do czytania / Recenzja
Możemy być wdzięczni Annie Bikont podwójnie – za poszukiwanie prawdy o Irenie Sendlerowej i za sposób, w jaki jej historię napisała. Książkę „Sendlerowa. W ukryciu“ recenzuje
Czytaj
Księga początków
Kwartalnik / Recenzja
Pisanie opowiadań przychodziło Susan Sontag z trudem. Bardziej niż w esejach odsłaniała w nich siebie. Po 40 latach od wydania w USA poprzedniego zbioru ukazuje się kolejny. Debriefing: Collected Stories to historie intymne, niektóre autobiograficzne. Opisuje w nich m.in. rozczarowujące spotkanie z Tomaszem Mannem.
Czytaj
Miasta bezsenne
Kwartalnik / społeczeństwo
Śpiącemu człowiekowi nie można nic sprzedać. Dlatego z punktu widzenia ekonomii sen jest nieopłacalny. To ostatnia granica człowieczeństwa, która broni nas przed zalewem konsumpcji. Pisze
Czytaj
Facet bez właściwości
Do czytania / Recenzja
O żywych pisać trudno. O niebywale bogatych i wpływowych – jeszcze trudniej.
Może dlatego głośna książka „Elon Musk“, choć sprzedana na świecie w ponad milionie egzemplarzy, nie jest biografią, tylko starannie wyłożonym dementi.
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Przy ulicy Niebyłej
Do czytania / Felieton
W naszych miastach może być tak albo inaczej, wiele zależy od nas samych, ale najwięcej od właścicieli budynków i władz miasta, które pora wybudzać z obojętności. Miasto jest od tego, żeby wtrącać się na rzecz naszych uczuć.
Czytaj
Sumienie na ścieżkach codzienności
Do czytania / Recenzja
U Seidler nawet sprawy pojedyncze zyskują tło społeczne. Bohater jest zbiorowy. Za każdą pojedynczą zbrodnią, zadrą, nienawiścią rozciąga się mapa realiów, uwarunkowań – zbiór reportaży Barbary Seidler recenzuje
Czytaj
Polska w nawiasie
Do czytania / Recenzja
W „Oskarżeniu” Remigiusza Mroza nie ma się czego bać. Lekkość i nieprawdopodobieństwo zła są kluczem do jego fenomenu – recenzuje
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Bajki o buntowniczkach
Do czytania / Felieton
Gdyby nie zło, życie nie byłoby bajką.
Czytaj
Drugie odkrycie Ameryki
Do czytania / Recenzja
Wspaniałe opowiadania, których akcja dzieje się przeważnie na amerykańskim zapleczu – książkę Lucii Berlin recenzuje
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Od świtu do zmierzchu
Do czytania / Felieton
Czekam na ten moment, aranżuję przebieg zdarzeń, by znów się w nim znaleźć.
Wchodzę do miasta w ten sam, znany sposób.
Czytaj
Kim jesteśmy?
Do czytania / Recenzja
Jeszcze w latach 90. minionego stulecia nowością było przyznanie, że człowiek jest jedną z wielkich małp i dzieli ze zwierzętami miliony lat fascynujących procesów ewolucji i adaptacji. Dziś jesteśmy krok dalej – o książce „Prawdziwa planeta małp. Nowa historia człowieka“ pisze
Czytaj
Atomowa dziewczyna
Do czytania / Recenzja
Marina Perezagua pisząc „Yoro“ stworzyła jedną z najśmielszych i wyjątkowo ambitnych powieści ostatnich lat. Co nie znaczy, że w pełni udaną.
Czytaj
Mandala na wodzie
Kwartalnik / społeczeństwo
Wzburzone Morze Południowochińskie daje się we znaki nie tylko filipińskim rybakom. Tam, gdzie dawniej kwitł wolny handel i przenikały się kultury, toczy się coraz zacieklejsza polityczna rywalizacja.
Czytaj
Miasto niewydarzone
Kwartalnik / nauka
Nie ma znaczenia, kto je wymyślił: fantasta, wnikliwy naukowiec, idealista czy korporacja. Ani czy byłoby szczęśliwe. W najśmielszych wizjach miast przyszłości, tych nigdy niezbudowanych, decydujący był motyw pragnienia. Nie powstały, ponieważ nie dość mocno tego chcieliśmy. Pisze
Czytaj
Ministerstwo najwyższej szczęśliwości
Kwartalnik / Recenzja
Arundhati Roy w swojej nowej powieści demaskuje mit Indii, w których każdy odnajdzie szczęście, gdzie różnorodność i wielość tworzą rodzaj powłoki ochronnej i sprawiają, że bieda oraz przemoc wydają się mniej poważne. Przywraca im wymiar rzeczywisty. Recenzuje
Czytaj
Totalna ewakuacja
Do czytania / Recenzja
W czytaniu historii tego, co być może a nie jest, w ćwiczeniu teoretycznych reguł nauki i poznawaniu literacko zmyślonej terminologii znalazłam długo poszukiwaną świeżość, wyzwanie dla wyobraźni i ulgę od powtórzeń, które przesycają teraz literaturę realistyczną – „Ciemny las“ Cixina Liu recenzuje
Czytaj
Paulina
Wilk
Wilk
Przyszłość chwilowo odwołana
Do czytania / Felieton
O Londynie, mieście, które oddaje się każdemu, kto go potrzebuje, pragnie i do niego przybywa, kuszony legendą czy obietnicą...
Czytaj
Atlas zmyśleń i pomyłek
Do czytania / Recenzja
Podróż przez ten atlas jest porywającą wyprawą po świecie alternatywnym i pokazuje, jak wielkie nadzieje wiązaliśmy z planetą. Z czytania płynie też inny wniosek: Ziemia była obiektem, który ludzie chcieli wziąć w posiadanie – o „Atlasie lądów niebyłych“ pisze
Czytaj
Poradnik wychodzenia z szoku
Do czytania / Recenzja
Nie wystarczy się nie zgadzać, musimy wiedzieć, czego chcemy i taką rzeczywistość aktywnie budować – najnowszą książkę Naomi Klein „No Is Not Enough“ recenzuje
Czytaj
Maestria nad przepaścią
Do czytania / Recenzja
Cykl powieściowy Patrick Melrose dociera do Polski spóźniony o ponad dekadę, a na dodatek w środku lata. Trudno o bardziej jaskrawe zaprzeczenie miłej i nieangażującej „książki na lato” – pisze
Czytaj
Życie pod mikroskopem
Do czytania / Recenzja
W powodzi mętnych wywiadów-rzek zdarzył się nareszcie taki, z którym można by opłynąć świat dookoła. Życiorys Magdaleny Fikus, profesor w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN i jednej z najbardziej inspirujących kobiet nauki polskiej, jest fascynującą wyprawą od tajemnic genetyki, przez porywy uczuć na tatrzańskich szczytach, po świadomość nadchodzącego kresu.
Czytaj
Rozedrgany raj
Do czytania / Recenzja
„Turcja. Obłęd i melancholia” jest miłosnym wyznaniem, aktem odwagi i manifestem patriotki, której odebrano dom. Ece Temelkuran, której polityczne twitty śledzi 2 mln osób, rzuca tą książką wyzwanie rządzącym. Swoimi esejami daje też arcyciekawy przykład tego, jak pisać w świecie post-prawdy, faktów alternatywnych oraz mediów elektronicznych. Krótko, intensywnie, bez ogródek. Z bezgraniczną miłością i bezlitosną szczerością. O książce pisze –
Czytaj
Kolej widmo na wybojach
Kwartalnik / Recenzja
Kolej podziemna Colsona Whiteheada to książka momentami fenomenalna, ale również rozczarowująca i nieznośnie dydaktyczna. Ameryka ma z nią kłopot.
Czytaj
Zero grawitacji
Do czytania / Recenzja
"Problem trzech ciał" jest trzymającą w ogromnym napięciu opowieścią pełną zakorzenionych w nauce spekulacji, od których mózg skrzy, a wyobraźnia buzuje.
Czytaj
Rój nowinek spłoszył ducha
Do czytania / Recenzja
Książkę „Duchowe życie zwierząt” autora „Sekretnego życia drzew” recenzuje
Czytaj
O jeden dżin za daleko
Do czytania / Recenzja
Nie wiem, o czym właściwie Patchett pisze, ale robi to tak, że obfite życie wylewa się ze stronic. Książkę "Wspólnota" recenzuje
Czytaj
Jutro będę algorytmem
Kwartalnik / Recenzja
Narracja „Homo Deus” zaczyna się teraz, a kończy – w przyszłości, którą trudno datować, bo nie wiadomo, czy homo sapiens będzie w niej uczestniczyć. Książkę recenzuje
Czytaj
Wybuch kinetycznej radości
Kwartalnik / Recenzja
Moment był niepozorny. Zadie Smith stała nad swoją córeczką i w pośpiechu zapinała jej kurtkę. Katherine poddawała się procedurze grzecznie, bez słowa.
Czytaj
Królestwo za mgłą
Do czytania / Recenzja
Niełatwa to lektura – pełna napięcia konfrontacja z innymi świadectwami, mozolne ustalanie zdarzeń i znaczeń. Na emocje nie ma miejsca, a może czasu. Pisze
Czytaj
Frankenstein
Do czytania / Recenzja
O powieści, którą odczytano jako przestrogę przed rewolucją industrialną, pisze
Czytaj
Świat w płomieniach
Do czytania / Recenzja
To jedna z najlepszych powieści w dorobku Siri Hustvedt, błysk literackiego geniuszu. Pisze
Czytaj
Depesze
Do czytania / Recenzja
„Depesze” są perłą reportażu wojennego i tzw. nowego dziennikarstwa stawiającego autora wewnątrz opowieści. Recenzuje
Wilk
Alternatywa dla demokracji?