Paulina Małochleb

O tym, jak wojna zmienia wzorce płciowe i kulturowe, czy można się emancypować i na jakich warunkach opowiada Haśka Szyjan – ukraińska pisarka, autorka powieści „Za plecami”. Paulina Małochleb 

Zastanówmy się nad pytaniem: co możemy wspólnie zrobić? Nie ocalimy całej ludzkości, ale być może uratujemy naszą małą wspólnotę, międzygatunkowy kolektyw. O ciemnej ekologii, zmierzchu antropocentrycznego myślenia i mniej ludzkich światach z Andrzejem Marcem, autorem książki „Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata”, rozmawia Paulina Małochleb 

Rebecca Solnit przebojem zdobywa rynek literacki (a przy okazji rynek memów). Dzięki niej nieustanne objaśnianie świata kobietom weszło już niemal do słowników. Ale czy jej mocny głos wciąż jest szalenie ważny, czy to raczej feminizm w wersji pop? Nad tym oraz nad podejściem branży wydawniczej do „potwora genderu” zastanawia się Paulina Małochleb 

O tym, ile trzeba mieć w sobie pychy i ile skromności, by przekładać Dantego, a także o tym, jak bardzo nie rozumiemy arcydzieł, opowiada poeta, pisarz i tłumacz Jarosław Mikołajewski, autor nowego przekładu „Boskiej komedii". Rozmowę przeprowadziła Paulina Małochleb 

Pielęgnowanie relacji ze zmarłymi nie tylko niesie pociechę w żałobie, ale przywraca życiu sens. O zawodzie akuszerki umarłych i pożytkach z powrotu do pochówków domowych opowiada Vinciane Despret, belgijska badaczka, autorka książki „Wszystko dla naszych zmarłych. Opowieści tych, co zostają”. Rozmawia Paulina Małochleb 

Kolejny rok batalii o tę nieszczęsną listę lektur sprawia, że coraz więcej osób uświadamia sobie umowność kanonu i wychodzi z założenia, że język polski to przedmiot, przy którym łatwiej się poddać i przeprowadzić tradycyjną procedurę ZZZ: zakuć, zdać, zapomnieć. Bo prawdziwe życie, dobre książki, fajna literatura znajduje się zupełnie gdzie indziej. Paulina Małochleb 

XIX-wieczna Galicja była pełna szybów naftowych, przez krótki moment była polskim Eldorado. O naszych mitach i drążeniu w historii opowiada Bartosz Sadulski, autor powieści „Rzeszot”. Rozmowę przeprowadziła Paulina Małochleb 

O tym, jak przywrócić pamięć o historiach osób LGBT w czasie II wojny światowej i dlaczego właśnie teraz trzeba to w końcu zrobić, opowiada dr Joanna Ostrowska, historyczka i badaczka. Rozmowę przeprowadziła Paulina Małochleb 

O potrzebie otwartego mówienia o uczuciach, autentyczności i wewnętrznym przepracowywaniu problemów opowiadają autorki „Książki o miłości” – Olga Drenda i Małgorzata Halber. Rozmawiała Paulina Małochleb 

Moim głównym odkryciem czasu pierwszego lockdownu była nieprzekładalność doświadczenia: single i ci, którzy mają dorosłe dzieci, spędzali ten czas radykalnie inaczej niż rodzice dzieci małych. Pisze Paulina Małochleb 

Łukasz Galusek, architekt i dyrektor ds. programowych Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, opowiada o swojej Europie Środkowej: miastach podzielonych, prywatnych podróżach, poszukiwaniu transgresji i trwałości. Rozmawiała Paulina Małochleb 

Caroline Criado Perez, autorka „Niewidzialnych kobiet”, opowiada o korzyściach płynących z pełnego dopuszczenia kobiety do życia społecznego i polityki, ale też o tym, że kobieta ciągle nie jest miarą w różnego rodzaju normach i programach, że ciągle brak nam prawdziwych danych. Rozmowę przeprowadziła Paulina Małochleb 

O niezależności twórczej, życiu w cieniu konfliktu izraelsko-palestyńskiego, kobiecych inspiracjach i o tym, że dla poetów zawsze są ważniejsi rodzice niż dzieci, opowiada Agi Mishol – izraelska poetka, laureatka Nagrody Herberta w 2020 r. i gości Festiwalu Miłosza. Rozmowę przeprowadziła Paulina Małochleb 

O budowaniu tożsamości, poczuciu wyobcowania, odmiennych problemach Południowej Afryki, budowaniu języka i pożytkach z wiecznej rewolucji – opowiada Antjie Krog, poetka, wykładowczyni, potomkini Afrykanerów w RPA. Rozmowę przeprowadziła Paulina Małochleb 

Z Anną Sulińską o polskich olimpijkach, równouprawnieniu w sporcie, warunkach życia na grupowaniach i systemie wartości polskich sportowczyń doby PRL rozmawia Paulina Małochleb 

O śmieciach ze Stanisławem Łubieńskim, autorem zbioru esejów „Książki o śmieciach” rozmawiała Paulina Małochleb 

Z Marcinem Kąckim o jego najnowszej książce „Oświęcim. Czarna zima” rozmawiała Paulina Małochleb 

O tym, że wolimy poczucie bezpieczeństwa zamiast bezpieczeństwa, że chcemy mieć dzieci-projekty i o tym, jakie pytania powinniśmy sobie dzisiaj zadawać, opowiada Maciej Miłkowski – pisarz, tłumacz i psycholog. Jego powieść „System Sulta” ukazała się jesienią w wydawnictwie Nisza. Rozmawiała Paulina Małochleb 

O Podlasiu jako przestrzeni wieloetnicznej, utopiach XX-wiecznych, a także o sposobach na przekroczenie ograniczeń języka i wyjściu ku materialności świata w „Pod słońcem”, czyli najnowszej powieści Julii Fiedorczuk – poetki i prozaiczki, laureatki Nagrody im. Wisławy Szymborskiej – rozmawiała z nią Paulina Małochleb 

O pamięci wojny domowej w Hiszpanii, niemożliwości porozumienia, kraju trupów i kulcie dwóch wizji przeszłości opowiada Katarzyna Kobylarczyk, autorka książki „Strup”. Rozmowę przeprowadziła Paulina Małochleb 

Tej jesieni ukazały się dwie całkowicie różne, ale komplementarne książki poświęcone wojnie domowej w Hiszpanii: „Władca cieni” Javiera Cercasa oraz „Strup. Hiszpania rozdrapuje rany” Katarzyny Kobylarczyk. Recenzuje Paulina Małochleb 

Mieliśmy piękne, a zarazem straszne dzieciństwo, które nie byłoby takie, gdyby nie bliskość lasu, intensywność pracy, czy cień ubojni – o życie na wsi, potrzebę kontaktu z naturą i wysokogórskie maratony Małgorzatę Lebdę pyta Paulina Małochleb 

O poszukiwaniu śladów Zuzanny Ginczanki, mechanizmach pamięci i sposobach zawłaszczania legendy z Jarosławem Mikołajewskim, autorem książki „Cień w cień. W poszukiwaniu Zuzanny Ginczanki” rozmawia Paulina Małochleb 

O tajemniczej chorobie dromomanii, czyli kompulsywnym przemieszczaniu się, o romantycznej melancholii i współczesnej depresji, o smętku południa Europy i szaleństwie północy Afryki opowiada Wojciech Nowicki, którego powieść „Cieśniny” niedługo pojawi się w księgarniach. Rozmawia Paulina Małochleb 

O tym, dlaczego kobiety powinny być czarownicami, o historii prześladowań kobiet oraz kulturze współczesnej, która wciąż ma charakter dyskryminujący, opowiada Mona Chollet, francuska dziennikarka i pisarka, autorka książki „Czarownice. Niezwyciężona siła kobiet”. Rozmawia Paulina Małochleb 

O relacjach polsko-żydowskich dzisiaj i w całym XX w., o warunkach życia w Izraelu i tym, jak Polka może sobie ułożyć życie w Tel Awiwie mówi Karolina Przewrocka-Aderet, autorka książki „Polanim. Z Polski do Izraela”. Rozmawia z nią Paulina Małochleb 

O kanadyjskim systemie, który nakazywał rdzennym mieszkańcom oddawanie dzieci do szkół z internatem, gdzie w procesie inkulturacji kształtowano z nich tanią siłę roboczą; o tym, jak żyć z pamięcią traumy i cierpieniem; w jakim stopniu możliwe jest pojednanie oraz co można kupić za rządową rekompensatę – opowiada badająca proceder Joanna Gierak-Onoszko. Rozmawia z nią Paulina Małochleb 

Maria Jarema – malarka i rzeźbiarka, najwybitniejsza polska artystka połowy XX w. Zmarła przedwcześnie, w pełni sił twórczych. Jej biografię wydała Agnieszka Dauksza. Rozmowę z autorką przeprowadziła Paulina Małochleb 

Co Polacy pamiętają z 4 czerwca 1989 r.? Co robili wtedy zwykli ludzie, ci, którzy nie należeli ani do Solidarności, ani do PZPR? Co dzisiaj mówią o przeszłości? I dlaczego chcą o tym mówić głównie mężczyźni? Z Aleksandrą Boćkowską, autorką książki reporterskiej „Można wybierać. 4 czerwca 1989” rozmawia Paulina Małochleb Paulina Małochleb 

Kiedy szukaliśmy plenerów, aktorów, oglądaliśmy kolejne wersje montażowe, skupialiśmy się na sprawach technicznych, wyzwaniach zawodowych. Dzisiaj, po kolejnych premierach w różnych miastach, możemy tylko mieć nadzieję, że pomogliśmy powstać filmowi, który nas przeżyje, bo to niezwykle ważna historia – mówią Nancy Spielberg i Anna Różalska, producentki filmu „Kto napisze naszą historię” (reż. Roberta Grossman). Rozmawia Paulina Małochleb 

W pracy właśnie kobieta znajdowała się poza ciągłym nadzorem społeczeństwa, co sprawiało, że posądzano ją o nieprzyzwoite działania. Pytano też, po co kobiecie z dobrego domu własne pieniądze. O XIX-wiecznych robotnicach fabrycznych, ich życiu i emancypacji opowiada Alicja Urbanik-Kopeć, autorka książki „Anioł w domu, mrówka w fabryce”, z którą rozmawia Paulina Małochleb 

Wojna polsko-bolszewicka i wojna w Wietnamie nie mają ze sobą nic wspólnego. Odległe daty: 1920 i 1962–1975, inny kontekst polityczny, różne kontynenty, broń i strategie militarne. Tym, co je jednak łączy, byli korespondenci wojenni, którzy z pola bitwy przywieźli mroczne mitologie, przerażające, dzisiaj już legendarne opowieści, antyeposy. Rolą dowódców jest tutaj nie ograniczanie przemocy, ale jej wzmacnianie, polityka wojenna realizuje się przez wykorzystanie niskich instynktów, grabieże, gwałty, pogromy. Pisze Paulina Małochleb 

Teatralność procesu sądowego w reportażach Łazarewicza i Seidler, czytanych dzisiaj, służy przede wszystkim ujawnieniu tego, czego nie widać było w działaniach postaci, ich naświetlonych i uświadomionych motywacjach. Perspektywa autorów, łącząca się ze spojrzeniem czytelnika, pokazuje bowiem to, czego ówczesny system prawny nie był często świadom, albo to, co w opisywanym okresie stanowiło normę. O książkach „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej” i „Pamiętajcie, że byłem przeciw. Reportaże sądowe” pisze Paulina Małochleb 

Teksty, w których widać wyraźnie kicz Zagłady, usuwają w cień ludobójstwo i opowiadają o postaciach w pewien sposób wyjątkowych. Pisze Paulina Małochleb 

Trzy książki, dwa totalitaryzmy, jeden wróg. Odkrywają nieznany nam los homoseksualistów w XX wieku, poddawanych przemocy, naciskom, inwigilacji, poniżanych i „leczonych”. Płacących wysoką cenę za miłość i płacących miłością za szansę na przeżycie. Po wojnie ich cierpienia uznano za mniej liczące się, niepasujące do pożytecznego politycznego schematu. Pisze Paulina Małochleb 

Austriacy wcale nie byli „pierwszymi ofiarami Hitlera”, Szwajcarom nigdy nie udało się zachować czystych rąk, a Węgrzy zatruli się historią. Tak można streścić dwa tomy esejów o historii 1945 roku i rozliczeniach powojennych – Sachy Batthyany’ego i Moniki Muskały. Pisze Paulina Małochleb