Mikołaj Golachowski
Doktor nauk przyrodniczych i polarnik – cztery miesiące w roku spędza w okolicach podbiegunowych. Pisze o przyrodzie zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
W królestwie sztormów ♫
Media / Audio
Takiego wiatru jak w Antarktyce nie znajdziesz nigdzie indziej – może porwać wszystko, nawet wodę z oceanu! I chociaż zimny oraz ostry, jednocześnie umie zachwycić, rozśmieszyć, a także przypomnieć, że to nie my sprawujemy rządy na świecie, ale przyroda. O swoich przygodach na szerokich wodach pisze Mikołaj Golachowski.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Lisencja na spryt ♫
Media / Audio
W Londynie lisy stołują się w restauracjach, w strefie polarnej podjadają resztki niedźwiedziom. W przeciwieństwie do ludzi rozglądają się, zanim wyjdą na ulicę. Umieją się wspinać i pokonać tysiące kilometrów. Dzięki swemu sprytowi – czy raczej mądrości – to najbardziej rozprzestrzenione drapieżne ssaki na Ziemi. Pisze Mikołaj Golachowski.
Czytaj
Lisencja na spryt
Kwartalnik / nauka
W Londynie lisy stołują się w restauracjach, w strefie polarnej podjadają resztki niedźwiedziom. W przeciwieństwie do ludzi rozglądają się, zanim wyjdą na ulicę. Umieją się wspinać i pokonać tysiące kilometrów. Dzięki swemu sprytowi – czy raczej mądrości – to najbardziej rozprzestrzenione drapieżne ssaki na Ziemi.
Czytaj
W królestwie sztormów
Kwartalnik / nauka
Takiego wiatru jak w Antarktyce nie znajdziesz nigdzie indziej – może porwać wszystko, nawet wodę z oceanu! I chociaż zimny oraz ostry, jednocześnie umie zachwycić, rozśmieszyć, a także przypomnieć, że to nie my sprawujemy rządy na świecie, ale przyroda.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Białe lato na biegunach ♫
Media / Audio
Naturalnie Słońce kojarzy nam się z tropikami. Jednak nigdzie wpływ Słońca nie jest aż tak dramatyczny jak w rejonach najzimniejszych, czyli na biegunach oraz w krainach je otaczających.
Czytaj
Białe lato na biegunach
Kwartalnik / społeczeństwo
Naturalnie Słońce kojarzy nam się z tropikami. Jednak nigdzie wpływ Słońca nie jest aż tak dramatyczny jak w rejonach najzimniejszych, czyli na biegunach oraz w krainach je otaczających.
Czytaj
Ład naturalny
Kwartalnik / nauka
Przyroda dąży do entropii. Równocześnie pełna jest regularnych wzorów i prawidłowości. Jak to możliwe?
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Ład naturalny ♫
Media / Audio
Przyroda dąży do entropii. Równocześnie pełna jest regularnych wzorów i prawidłowości. Jak to możliwe?
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Lodowe olbrzymy ♫
Media / Audio
W zimnej wodzie nie wszystko się kurczy. Choć nie całkiem wiemy dlaczego (mamy tylko pewne podejrzenia), mieszkańcy polarnych mórz są często znacznie więksi od swoich umiarkowanych krewniaków.
Czytaj
Nie ludzkie zachwyty
Kwartalnik / nauka
Czy pszczoła zachwyca się kwiatem? Czy pingwiny mogą napawać się światłem miasta? Czy zwierzęta są do zachwytu zdolne?
Czytaj
Lodowe olbrzymy
Kwartalnik / nauka
W zimnej wodzie nie wszystko się kurczy. Choć nie całkiem wiemy dlaczego (mamy tylko pewne podejrzenia), mieszkańcy polarnych mórz są często znacznie więksi od swoich umiarkowanych krewniaków.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Nie ludzkie zachwyty ♫
Media / Audio
Może widzieliście w Internecie zdjęcie przedstawiające parę zaprzyjaźnionych pingwinów małych, które wieczorami spotykają się, by płetwa w płetwę podziwiać światła Melbourne odbijające się w morzu? Muszę przyznać, że w pierwszej chwili zareagowałem na tę fotografię sceptycznie. Ale czy słusznie? Czy tylko ludzie zdolni są do zachwytu?
Czytaj
Podloty i podlotki, czyli co się należy zwierzęcej młodzieży
Kwartalnik / nauka
Co zwierzęta dostają od rodziców? Jedne pożywienie, drugie umiejętności i wiedzę, jeszcze inne wsparcie emocjonalne – jak szympansy, których dorosłe samce w ciężkich chwilach szukają pociechy w ramionach mamy.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Podloty i podlotki, czyli co się należy zwierzęcej młodzieży ♫
Media / Audio
Co zwierzęta dostają od rodziców? Jedne pożywienie, drugie umiejętności i wiedzę, jeszcze inne wsparcie emocjonalne – jak szympansy, których dorosłe samce w ciężkich chwilach szukają pociechy w ramionach mamy. Pisze Mikołaj Golachowski.
Czytaj
Ale po co chodzi?
Kwartalnik / nauka
Około 400 mln lat temu nasi przodkowie skierowali ku lądowi najpierw swoje oczy, a następnie płetwy, które wkrótce stały się nogami. Czy był to dobry wybór, zastanawia się
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Ale po co chodzi? ♫
Media / Audio
Około 400 mln lat temu nasi przodkowie skierowali ku lądowi najpierw swoje oczy, a następnie płetwy, które wkrótce stały się nogami. Czy był to dobry wybór, zastanawia się Mikołaj Golachowski.
Czytaj
Gwiazda ośmioramienna, czyli bliższe spotkanie z ośmiornicą
Do czytania / nauka
Spotkanie z umysłem ośmiornicy to doświadczenie prawdopodobnie najbliższe spotkaniu z przedstawicielami pozaziemskiej cywilizacji. Jeden z głowonogów właśnie otrzymał Oscara. Czy jest coś czego jeszcze nie wiemy o najmądrzejszym zwierzęciu oceanów?
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Zwierzaki dzieciaki ♫
Media / Audio
I słoń kiedyś był oseskiem – o szczenięcych latach istot wszelakich pisze Mikołaj Golachowski.
Czytaj
Zwierzaki dzieciaki
Kwartalnik / nauka
I słoń kiedyś był oseskiem – o szczenięcych latach istot wszelakich pisze
Czytaj
Mała rzecz, a cieszy
Mała rzecz, a cieszy
Plankton
Kwartalnik / nauka
Plankton zaczyna nas interesować dopiero wtedy, gdy masowy zakwit sinic powoduje zamknięcie bałtyckich kąpielisk. Tymczasem bez planktonu nie moglibyśmy żyć.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Mała rzecz, a cieszy ♫
Media / Audio
Plankton zaczyna nas interesować dopiero wtedy, gdy masowy zakwit sinic powoduje zamknięcie bałtyckich kąpielisk. Tymczasem bez planktonu nie moglibyśmy żyć.
Czytaj
Ruja i porubstwo czyli bezeceństwa przyrody
Kwartalnik / nauka
O wariacjach seksualnych znanych naturze, przyrodniczych orgiach, o chuligańskich samcach, homoseksualizmie oraz miłosnych trójkątach różnych gatunków donosi
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Ruja i porubstwo czyli bezeceństwa przyrody ♫
Media / Audio
O wariacjach seksualnych znanych naturze, przyrodniczych orgiach, o chuligańskich samcach, homoseksualizmie oraz miłosnych trójkątach różnych gatunków donosi Mikołaj Golachowski.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Co nas tu trzyma ♫
Media / Audio
O grawitacji i ewolucji opowiada Mikołaj Golachowski.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Moja Gaja ♫
Media / Audio
Wódz Indian Hopi Czerwona Wrona mówi to samo, co współczesna nauka. A co takiego? Najlepiej opowie Mikołaj Golachowski.
Czytaj
Moja Gaja
Kwartalnik / nauka
Wódz Indian Hopi Czerwona Wrona mówi to samo, co współczesna nauka. A co takiego? Najlepiej opowie
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Bardzo dobrze, panie bobrze ♫
Media / Audio
Są naszymi sprzymierzeńcami w walce z suszą i na szczęście mają się w Polsce coraz lepiej – pociesza Mikołaj Golachowski.
Czytaj
Bardzo dobrze, panie bobrze
Kwartalnik / nauka
Są naszymi sprzymierzeńcami w walce z suszą i na szczęście mają się w Polsce coraz lepiej – pociesza
Czytaj
Koronacja przyrody, czyli gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta
Do czytania / nauka
Wraz z rozwojem pandemii koronawirusa COVID-19, w miarę jak pustoszeją nasze miasta i okolice, pojawia się coraz więcej informacji o tym, jak to zwierzęta pojawiają w miejscach, w których od dawna ich nie widziano. O statusie planety w czasach pandemii donosi
Czytaj
Powściągliwy pan Darwin i jego niebezpieczna idea
Kwartalnik / nauka
W wielką podróż ruszył tylko raz, a potem przez 23 lata mozolnie analizował i opisywał zarówno własne, jak i nadsyłane przez innych przyrodników okazy. Historię teorii Karola Darwina przedstawia
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Powściągliwy pan Darwin i jego niebezpieczna idea ♫
Media / Audio
W wielką podróż ruszył tylko raz, a potem przez 23 lata mozolnie analizował i opisywał zarówno własne, jak i nadsyłane przez innych przyrodników okazy. Historię teorii Karola Darwina przedstawia Mikołaj Golachowski. Czyta Grzegorz Kwiecień.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Delfinem być ♫
Media / Audio
O zwierzęciu, które nigdy nie śpi, widzi to, co niewidoczne, a świadomość zyskuje wcześniej niż człowiek. Opisał Mikołaj Golachowski, czyta Weronika Nockowska.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Antarktyda, moja miłość ♫
Media / Audio
Możliwe, że gdy myślisz o raju, wyobrażasz sobie palmy, szum morza i delikatny, biały piasek. Okej, to może być twój raj. Mój wygląda zupełnie inaczej – wyznaje Mikołaj Golachowski. Czyta Monika Gniewaszewska.
Czytaj
Delfinem być
Kwartalnik / nauka
O zwierzęciu, które nigdy nie śpi, widzi to, co niewidoczne, a świadomość zyskuje wcześniej niż człowiek, pisze
Czytaj
Antarktyda, moja miłość
Kwartalnik / nauka
Możliwe, że gdy myślisz o raju, wyobrażasz sobie palmy, szum morza i delikatny, biały piasek. Okej, to może być twój raj. Mój wygląda zupełnie inaczej – wyznaje
Czytaj
zwierzęta takie jak my
Udomowieni przez koty
Kwartalnik / społeczeństwo
Kochamy koty za to, że są ładne, miękkie i ciepłe oraz wydają fajne dźwięki, kiedy są zadowolone. Ale to również słodcy mordercy i majestatyczni anarchiści. O tych przedziwnych istotach pisze
Czytaj
Pięć pingwinów Mikołaja Golachowskiego
Do czytania / nauka
Wszystkie żyją wyłącznie na półkuli południowej, żaden z nich nie umie latać, wiodą podobny tryb morskiego życia i wyglądają na tyle podobnie, żeby od razu rozpoznać w nich pingwina. Pięć ulubionych gatunków tych ptaków przedstawia
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Waleń, czyli tam i z powrotem ♫
Media / Audio
Dlaczego przodkowie wielorybów i delfinów zdecydowali się porzucić ląd i wrócić do wody? Sprawę bada Mikołaj Golachowski.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Łebskie głowonogi ♫
Media / Audio
Spotkanie z głowonogiem to – spośród doświadczeń dostępnych ludzkości – przeżycie najbliższe kontaktowi z pozaziemską cywilizacją. Tekst Mikołaja Golachowskiego.
Czytaj
Łebskie głowonogi
Kwartalnik / nauka
Spotkanie z głowonogiem to – spośród doświadczeń dostępnych ludzkości – przeżycie najbliższe kontaktowi z pozaziemską cywilizacją.
Czytaj
Waleń, czyli tam i z powrotem
Kwartalnik / nauka
Najprostszą odpowiedzią na pytanie, dlaczego wieloryby są takie ogromne, jest: bo mogą. A dlaczego przodkowie wielorybów i delfinów zdecydowali się porzucić ląd i wrócić do wody? Sprawę bada
Czytaj
Jeden milion vaquitas
Do czytania / Felieton
Opublikowane właśnie przez ONZ streszczenie raportu Global Ecosystem Assessment (Ocena Światowych Ekosystemów) mówi, że w ciągu najbliższych kilku dekad wyginięciem zagrożony jest niemal milion gatunków zwierząt, roślin i grzybów.
Czytaj
Darwin na haju
Wojownik tęczy
Do czytania / nauka
Długo przymierzałem się do tego tekstu. Od dawna wiedziałem, że powstanie, ale trochę się bałem. Bo jak opisać arcydzieło ewolucji? Postaram się powstrzymać od nadmiernych zachwytów, ale będzie ciężko. Oto Darwin na dopingu. Pisze
Czytaj
uwaga na klimat
Najważniejsze wagary na świecie
Do czytania / społeczeństwo
20 sierpnia 2018 r. pewna drobna 15-latka nie poszła do szkoły. Zamiast tego na kawałku tektury napisała w swoim języku „Szkolny strajk dla klimatu” i usiadła pod budynkiem parlamentu. Nikt, włącznie z nią, nie spodziewał się pewnie, że te wagary zrobią z niej jedną z najważniejszych postaci XXI w. Działo się to w Szwecji, a ta dziewczyna to, oczywiście, Greta Thunberg, która gdyby nawet przypuszczała, że parę miesięcy później będzie znana na całym świecie, zapewne miałaby to w nosie. Pisze
Czytaj
Darwin na haju
Dziewuchy, wiecznie dziewice
Do czytania / nauka
Wrotki bdelloidalne to same dziewczyny. Od 85 mln lat nikt nie spotkał wśród nich żadnego wrotkowatego faceta. Nie tylko zdają się za nimi nie tęsknić, ale też świetnie sobie z tym radzą. Jak wiemy, brak facetów i brak seksu to zupełnie inne sprawy, a wrotkowe dziewuchy to wieczne, szczęśliwe dziewice – w czwartej odsłonie cyklu pisze
Czytaj
Darwin na haju
Pura vida
Do czytania / nauka
W Kostaryce najpopularniejszy zwrot to „pura vida”, czyli „czyste, dobre życie”. Tak mieszkańcy tego kraju się witają, żegnają, pozdrawiają i tak sobie dziękują. Nieniepokojone leniwce są dla mnie żywą ilustracją tej maksymy – w trzecim odcinku cyklu „Darwin na haju” pisze
Czytaj
Ogólnopolskie zdziczenie
Do czytania / Felieton
Dobrze przestrzegane procedury bioasekuracji w praktyce gwarantują, że zwierzęta pozostaną zdrowe. Jak jednak łatwo sobie wyobrazić, hodowcom rzadko chce się zawracać głowę takimi zasadami – nic dziwnego, że według NIK ponad 70 procent ferm standardów tych nie spełnia. Jednak z chorobą trzeba jakoś walczyć, a przynajmniej wykazać się, że się próbowało. No i padło na dziki. Pisze
Czytaj
uwaga na klimat
Klapek na Spitsbergenie
Kwartalnik / nauka
Jeden z najwspanialszych ekosystemów świata ginie bezpowrotnie na naszych oczach za sprawą globalnego ocieplenia. O tragedii Morza Barentsa pisze nasz arktyczny korespondent
Czytaj
Nie możemy bez siebie żyć
Kwartalnik / nauka
Wilki, bakterie, wieloryby, koniczyna, staruszki... wszystkie organizmy są ze sobą powiązane. W sposób naukowy i ścisły dowodzi tego
Czytaj
Piękno prowizorki
Kwartalnik / nauka
Ewolucja nie działa jak architekci Brasílii – stolicy Brazylii – którą od początku do końca zaplanowano i przemyślano, ale raczej jak mieszkańcy faweli budujący swoje schronienia z tego, co akurat jest pod ręką. Pisze
Czytaj
Biegunowe różnice, czyli jak miś z pingwinem
Kwartalnik / nauka
Gdzie żyją niedźwiedzie polarne, a gdzie pingwiny? Różnice pomiędzy Arktyką a Antarktydą wyłuszczył i opisał
Czytaj
Darwin na haju
Te piękne pingwiny
Do czytania / nauka
Wiele zwierząt po prostu zawsze wywołuje nasz uśmiech. Ja tak mam z pingwinami. Pisze
Czytaj
Wielorakie wieloryby
Kwartalnik / nauka
O Moby Dicku, śpiewie płetwala błękitnego oraz o miłości wielorybów pisze
Czytaj
Darwin na haju
Pająk z dobrego snu
Do czytania / nauka
Myśląc o niektórych zwierzętach, czasem trudno oprzeć się wrażeniu, że kiedy Darwin je stwarzał, nie był do końca trzeźwy. Tekstem o uroczym pająku cykl poświęcony nietypowym zwierzętom otwiera
Czytaj
Znaki ostrzegawcze i zachęcające
Kwartalnik / nauka
Płynący między swoją wybranką a rywalem samiec mątwy potrafi jedną stronę ciała ozdobić zalotnymi barwami miłości, a drugą wykrzykiwać wściekłe, jaskrawe obelgi pod adresem konkurenta. O kolorach w przyrodzie pisze
Czytaj
Jak jeden wąż
Kwartalnik / nauka
O tym, jak działa superorganizm, pisze doktor nauk przyrodniczych
Czytaj
Rozgadana przyroda
Kwartalnik / nauka
Psycholodzy twierdzą, że śpiewanie małym
dzieciom daje im psychiczną siłę na całe życie i wzmacnia ich więź emocjonalną z rodzicami. Blado jednak wypadamy przy zeberkach, które śpiewając do swoich jajeczek, instruują przyszłe pisklaki, czy mają być duże, czy małe i jak szybko
powinny rosnąć.
Czytaj
Samopomoc zwierzęca
Kwartalnik / nauka
Dlaczego humbaki bronią fok przed atakiem orek? Trudno o jednoznaczną odpowiedź. Ratowanie kogoś spoza własnego gatunku to sytuacja w przyrodzie niezwykła – ale się zdarza. Pisze