Mateusz Demski

Subiektywne zestawienie filmów z tegorocznej edycji festiwalu w Cannes, o których jeszcze nie pisaliśmy, które wyparliśmy z pamięci i które błysnęły, zagrały wyśmienicie i ocalały w procesie selekcji, prezentuje Mateusz Demski

W „Sprawie Dantona” Przybyszewskiej cenzura zarzuciła Andrzejowi, że zamiast zająć się francuską rewolucją, tworzy aluzje do sytuacji w kraju. Więc na scenie umieściłam tyle francuskich flag, że nikt z cenzury nie miał już wątpliwości, że akcja rozgrywa się w Paryżu. Andrzej twierdził, że dzięki temu nie zdjęli sztuki z afisza – wspomina Krystyna Zachwatowicz-Wajda, mówiąc o ponad 40 latach pracy i życia z Andrzejem Wajdą. W tym roku mija trzecia rocznica jego śmierci, a od 6 kwietnia w Muzeum Narodowym w Krakowie można oglądać poświęconą reżyserowi wystawę. Mateusz Demski

Fascynuje mnie życie samo w sobie, a ono polega na niczym innym jak na trwaniu, które ciągnie się aż do samego kresu. I to jest chyba największa atrakcja w tym wszystkim – mówi Béla Tarr, węgierski reżyser, jeden z największych wizjonerów współczesnego kina. Z twórcą rozmawiał Mateusz Demski

Historia chłopaka z Mikołowa, który nie wyjechał nigdy dalej niż za Wrocław, była czytelną i przekazywalną figurą ludzkiego losu – mówią o filmie „Wojaczek” Lecha Majewskiego poeci Krzysztof Siwczyk i Maciej Melecki, odtwórca roli Wojaczka i współautor scenariusza, których wysłuchał Mateusz Demski

Tak jak Claude Monet miał zająć się malarstwem dzięki kwiatom, tak Moore’a ku sztuce popchnęła fascynacja drobnymi elementami przyrody. Środkami zapożyczonymi od natury potrafił przekazać głębię uczuć. Inspiracji szukał w sztuce pierwotnej, m.in. prekolumbijskiej – mówi Agata Małodobry, kuratorka otwartej ostatnio wystawy rzeźb Henry’ego Moore’a w Muzeum Narodowym w Krakowie. Rozmawiał Mateusz Demski

Babcia nauczyła mnie, żeby się nie skarżyć. Mówiła, że zawsze znajdzie się sposób, by wrócić do pozycji stojącej, choćby żyło się w skosie czy nawet na kolanach. Takich rzeczy uczymy się powolutku, ale… uczymy się. Oprócz wyposażenia w tę umiejętność otrzymałem od niej najwspanialsze lekcje miłości. Była osobą, która kochała wszystko i wszystkich – mówi Jan Jakub Kolski. Z reżyserem i scenarzystą filmu „Ułaskawienie” rozmawia Mateusz Demski

„Grâce à Dieu” (Dzięki Bogu) podczas 69. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie otrzymał Grand Prix Jury. Obraz nawiązuje do głośnej sprawy księdza Bernarda Preynata, który w latach 1971–1991 opiekował się grupą harcerzy w okolicach Lyonu. Dziś wiemy, że na obozach molestował około 70 nieletnich, a jego przełożony – kardynał Philippe Barbarin, arcybiskup Lyonu – co najmniej kilka lat tuszował sprawę. Film opowiada o chłopcach, którzy już jako dorośli mężczyźni wnieśli oskarżenie, wywołując burzę na miarę bostońskiego „Spotlight”. Z reżyserem „Grâce à Dieu” François Ozonem podczas Berlinale rozmawiał Mateusz Demski

Krzysztof Kieślowski dał mi szansę zdarcia maski, zrzucenia wędzidła szekspirowskiego tekstu, w którym nie można przekręcić choćby sylaby. Otrzymałem coś, o czym wtedy mogliśmy tylko marzyć, czyli wolność. Przekonywał mnie, że występ przed kamerą jest szansą powiedzenia czegoś od siebie. Kino zaczynało się dla niego w miejscu, w którym mogliśmy przekazać nasz stosunek do współczesnego świata – mówi Jerzy Stuhr, jeden z najwybitniejszych i najpopularniejszych polskich aktorów teatralnych i filmowych. Rozmawia Mateusz Demski

Pytanie o źródło zła wciąż do mnie wraca. Jako dziecko przeżyłem wojnę, mam przed oczami okropności stalinizmu. Z tym złem nie mogę się pogodzić. Z tym, że ma ono taką siłę i istnieje – mówi Krzysztof Zanussi, reżyser i scenarzysta filmu „Eter”, z którym rozmawia Mateusz Demski

Jak to się stało, że hołubiony w latach 70. XX w. artysta został wchłonięty przez rynek filmów erotycznych? Że choć tworzył światowej klasy kino, a jego filmy pokazywano w Cannes, to przypięto mu łatkę klasyka soft porno? O wzajemnych powiązaniach między strefami sztuki wysokiej, seksualności i rynku kultury z perspektywy twórczości Waleriana Borowczyka opowiada Kuba Mikurda, krytyk, wykładowca i reżyser filmu „Love Express. Przypadek Waleriana Borowczyka”, z którym rozmawia Mateusz Demski

Wybrałem realizm. Jednostkę i jej prywatną historię. Miałem świadomość, że film powinien być zrobiony tak, jak tylko ja to czułem. Tym samym robiłem wszystko według własnego pragnienia, mimo że płaciłem za to cenę wypadnięcia z głównego obiegu – mówi Andrzej Barański, jeden z najbardziej oryginalnych polskich reżyserów („Dwa księżyce”, „Nad rzeką, której nie ma”, „Parę osób, mały czas”), którego retrospektywa odbyła się w trakcie 8. edycji Transatlantyk Festival w Łodzi. Mateusz Demski