Teksty na przekroj.pl
Czytaj
archiwum
Opiekunka grobów
Do czytania / społeczeństwo
„Ty nie wiesz, ale baba cmentarna, to musi być mądra, o! Dawniej, jak ktoś umarł, to ledwo kto oczy zamknął, to taka przy nim już była. Wiedziała, co i jak przy nieboszczyku zrobić. I zwyczajna była ze śmiercią i nie bała się trupa dotknąć. Wiedziała, jak świece zestawić i jak to wszystko urządzić, żeby się nieboszczyk nie wrócił więcej. Co to dziś ludzie wiedzą? — Nic!”. Reportaż Ewy Kossak, opatrzony zdjęciami Wojciecha Plewińskiego, został opublikowany w 1957 roku.
Czytaj
Kaszubskie ars moriendi
Do czytania / społeczeństwo
Czyli o tym, kiedy dobrze jest umrzeć i dlaczego najbardziej należy bać się nie umarłych, lecz dusz potępionych i czyścowych. O kaszubskich zwyczajach związanych ze śmiercią pisze
Czytaj
Strefa zero
książka
Strefa zero
Kryzys zdrowotny w Delhi
Do czytania / społeczeństwo
PM2,5. Dwie litery, a za nimi liczba. Zwięzła etykieta, pod którą kryje się śmiertelne zagrożenie. Pył zawieszony o średnicy nie większej niż 2,5 mikrona. Cząstki o połowę mniejsze od większości bakterii, mniejsze nawet niż niektóre wirusy. Jedna trzydziesta szerokości włosa. Ich chmura może przyćmić słońce, przesłonić budynki oraz góry – publikujemy fragment książki „Uduszeni”, której autorką jest
Czytaj
Kopciuchy (jeszcze) legalne
Do czytania / społeczeństwo
Straż miejska w Katowicach przygotowuje się już na wejście w życie kolejnych przepisów uchwały antysmogowej. Kontrole przeprowadza według specjalnie przygotowanego protokołu – publikujemy fragment książki „SMOG. Diesle, kopciuchy, kominy, czyli dlaczego w Polsce nie da się oddychać?”
Czytaj
Eukaliptus pali Portugalię
Do czytania / społeczeństwo
Choć głosy sprzeciwu mieszkańców miasteczek brzmią zgodnie, nie wydostają się poza bary. Mieszkańcy Figueiró dos Vinhos siedzą przed telewizorem, oglądają relacje z kolejnych pożarów. Tym razem płonie południe kraju. A eukaliptusy rosną dalej. O Portugalii trawionej pożarami pisze
Czytaj
Dziewięciousta
Kwartalnik / społeczeństwo
Oto opowieść o rzece, która utraciła swoje zakończenie i której ludzie skradli moc. W podróż po Mekongu zaprasza
Czytaj
Spacerkiem po ekowioskach
Do czytania / społeczeństwo
W 1995 roku w Findhorn, w samym sercu Szkocji, powstaje Globalna Sieć Ekowiosek. Dwadzieścia pięć lat później do sieci należy około 10 tys. społeczności. Każda na swój sposób realizuje naczelny cel przyświecający wszystkim ekowioskom: regeneracja środowiska naturalnego i społecznego. Pisze
Czytaj
Pochwała nagości
Do czytania / społeczeństwo
Leżą na ręcznikach, kocach, materacach; bez parawanów, ale pod parasolkami. Starzy, w średnim wieku, młodzi i dzieci. Skubią słonecznik, kroją arbuza, piją piwo. Nie przyglądają się sobie. Plażują za skałą, za krzakiem albo za dopływem rzeki. Nudyści. Aby do nich dotrzeć, muszę spełnić jeden warunek: ściągnąć tekstylia. Pisze
Czytaj
Antykwariat na końcu świata
Do czytania / kultura
O takich miejscach i o takich ludziach pisze się z ciężkim sercem, bo każda wzmianka, artykuł czy wpis powodują, że wie o nich coraz więcej osób. Teraz, kiedy są choć trochę ukryte, czarują tajemniczą niedostępnością i nieskrywanym urokiem. O księgarzach z niewielkiego Wigtown, szkockiego „miasta książek”, pisze
Czytaj
Zobaczysz, gdy spadnie deszcz
Kwartalnik / społeczeństwo
Nil wymyka się jak rebus. Nie dość, że ma kilka początków, to na dodatek skrywa się w skalistych wąwozach. Szukam go w wyschniętych korytach i ciurkających strumykach. W Afryce woda pozostaje sezonowym objawieniem, czystym cudem. O podróży do źródeł Nilu pisze
Czytaj
Dymy nad Tasmanią
Kwartalnik / społeczeństwo
Płonie dziewicza wyspa słynąca z najczystszego powietrza na świecie. Swoją podróż do raju, który stał się piekłem opisuje
Czytaj
Dyskretny urok chilijskiej tęczy
Do czytania / społeczeństwo
Przed 30 laty Chilijczycy dokonali niemożliwego: w sposób pokojowy wyzwolili się z jednej z najbardziej krwawych dyktatur latynoskich. Tylko do dziś tkwią w okowach ekonomicznych zasad narzuconych w czasach Pinocheta: wszystko prywatne i głównie dla bogatych. Pisze
Czytaj
Pudło bez pudła
Kwartalnik / społeczeństwo
Są tu piekarnia, fryzjer, farma z ekologiczną żywnością, a nawet plac zabaw dla dzieci przychodzących w odwiedziny. Osadzeni mogą zakładać własne firmy, a niektórzy mają nawet prawo wychodzić na zewnątrz. O najbardziej progresywnym więzieniu w Urugwaju pisze
Czytaj
Cienka, żółta strużka
Do czytania / społeczeństwo
„Rankiem w ostatni piątek mojego życia powiedziałam mężowi, że wezmę syna ze sobą w podróż, której celu nie znam” – pisze w poruszającym reportażu literackim o uciecze z Syrii i cenie, jaką musiała za nią zapłacić, syryjska poetka
Czytaj
BMW z lastryka
Do czytania / społeczeństwo
Dom był przez cały czas otwarty. Codziennie przychodzili sąsiedzi, znajomi, rodzina. Czuwali przy zmarłej. Według zwyczaju pomagali domownikom: przynosili jedzenie, bo w domu, w którym leżą zwłoki, nie należy gotować. Eteri umarła zimą 2016 r. Jej siostra zadbała, by pogrzeb wyglądał tak jak trzeba – po megrelsku. Dokładnie tak, jak Eteri nie chciała. O zwyczajach żałobnych w Gruzji pisze
Czytaj
Na nowozelandzkim szlaku
Do czytania / społeczeństwo
Nasza przygoda rozpoczęła się w roku 2017 od przygotowań i dołączenia do grupy wędrowców w mediach społecznościowych. Zaczęliśmy poważnie oszczędzać i pracować, przede wszystkim chodzić, wspinać się na góry w Anglii, Walii i Szkocji. Dla dwóch otyłych chłopaków po trzydziestce był to wysiłek niesamowity, ale szansie na przygodę nie mogliśmy się oprzeć – pisze w reportażu z wyprawy nowozelandzkim szlakiem Te Araroa i z „drogi nowego przebudzenia”
Czytaj
Ktokolwiek pamięta, ktokolwiek wie
Do czytania / kultura
Reportaż o pamięci autorek filmu „Fuga”. W rolach głównych Gabriela Muskała i Agnieszka Smoczyńska.
Czytaj
Utopia po andaluzyjsku
Kwartalnik / społeczeństwo
Hiszpańska Marinaleda to miasteczko utopia. Nie ma w nim biedy, bezrobocia ani problemu mieszkaniowego. Nasi reporterzy pojechali tam, by porozmawiać z burmistrzem i mieszkańcami.
Czytaj
Zatruty raj
Do czytania / społeczeństwo
Wyobraźcie sobie ogromny teren pełen rzadkich roślin i dzikich zwierząt. Spokojny i pilnie strzeżony rezerwat o powierzchni zbliżonej do księstwa Luksemburga. Krainę czystych rzek porośniętą młodymi drzewami i krzewami. Brzmi zachęcająco? Na wyprawę do… Czarnobyla zaprasza
Czytaj
Monsunowe imperium
Kwartalnik / społeczeństwo
Pierwsza, jeszcze przed monsunowymi ulewami, zjawia się pleśń – siostra przenikającej wszystko wilgoci. Zapowiedź miesięcy, w czasie których bogowie zaleją ludzi deszczem. W Indiach nastanie sezon obfitości, soczystych mango i wielkiej trwogi. O wszystkim zdecyduje woda. Reportaż, którego autorką jest
Prenumerata
Każdy numer ciekawszy od poprzedniego
Zamów już teraz!
Prenumerata
Każdy numer ciekawszy od poprzedniego
Zamów już teraz!