książka

Człowiek jako istota społeczna

**H. Zimbermann, tłum. Z. Bauman**
**„Próba nowego określenia zjawisk społecznych“**
Wyd. BLG, 2020

Czyta się 1 minutę

Człowiek to istota społeczna – myśl ta stanowi, wszak ukryte, założenie poważnej i wiekowej nauki, jaką jest socjologia. Niemniej żaden inny badacz do tej pory nie rozumiał tej prawdy, tak jak robi to profesor Heinrich Zimbermann.

Jego zdaniem, ludzie łączą się ze sobą w grupy głównie po to, aby rozmawiać o innych ludziach bądź innych grupach. Mało tego, podstawową komórką organizacyjną wspólnoty jest silna potrzeba tego, co Zimbermann nazywa „celową wypowiedzią o danej osobie, do której odnosi się negatywna charakterystyka”, czyli czegoś, co powszechnie bywa nazywane w polszczyźnie „obgadywaniem”.

Przysłuchując się niezliczonej liczbie rozmów, Zimbermann zauważył, że ponad 94% z nich zawsze schodzi na temat czyichś wad, braków, ułomności, błędów, zawinień, wyrządzonych krzywd, dokonanych zaniedbań, złych wyborów moralnych, złych wyborów estetycznych, źle dobranej odzieży, nieumiejętności kulinarnej, niskiej inteligencji, nieodpowiedniego wyboru życiowego, przypisanie danej osobie zbyt głośnego śmiechu, nieprzyjemnego głosu, irytujących gestów i ruchów czy też omawianie gaf popełnionych w towarzystwie badanego przez Zimbermanna rozmówcy.

Wszystkie te uwagi, które czynią ludzie w rozmowach, nie dotyczą wyłącznie osób sobie znanych; jak się okazuje, faktyczna znajomość nie odgrywa większego znaczenia, liczy się obecność wyobrażenia: omawiane osoby mogą być zarówno rodzicami, jak i abstrakcyjnymi postaciami znanymi z seriali.

Co jednak z ludźmi opuszczającymi społeczeństwo, na przykład z pustelnikami? Czy ta zasada również ich dotyczy? Zimbermann twierdzi, że tak, i uzasadnia to twierdzenie staranną analizą pism Ojców Pustyni, z której wynika, że pustelnicy nieustannie źle wypowiadali się o Kusicielu i widzianych mamidłach. Wypowiadając te negatywne uwagi, łączyli się w grupy, tworząc osobną i osobliwą grupę społeczną, zwaną niewidzialnym kościołem, społecznością ducha.

Z najnowszej publikacji Zimbermanna wynika, że życie ludzkiego umysłu zdaje się niemożliwe bez tych negatywnych punków odniesienia. Niezwykle ważna książka, wnosząca wiele do współczesnej wiedzy o naszym gatunku.