Ta strona używa cookie i innych technologii. Korzystając z niej wyrażasz zgodę na ich używanie zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.
Szanowni Czytelnicy!
Serdecznie polecamy zapisanie się do naszego newslettera. W środku, nie zawsze regularnie, jeszcze więcej „Przekroju” i unikatowe treści, których nie znajdziecie nigdzie indziej!
Z poważaniem, Redakcja
Newsletter
Szanowni Państwo!
Wiele osób spośród naszych Czytelników i Czytelniczek wybiera tradycyjną drukowaną wersję kwartalnika, ale są także tacy, którzy coraz częściej korzystają z nośników elektronicznych. Dlatego wprowadzamy cyfrową wersję „Przekroju”. Zapraszamy do wykupienia prenumeraty, w której ramach proponujemy nieograniczony dostęp do aktualnych i archiwalnych wydań kwartalnika.
Ci z Państwa, którzy nie zdecydują się na prenumeratę, będą mieli do dyspozycji bezpłatnie 7 „Przekrojowych” tekstów oraz wszystkie rysunki Marka Raczkowskiego, krzyżówki, recenzje, ilustracje i archiwalne numery z lat 1945–2000. Zapraszamy do lektury!
Wystawa przed końcem sztuki Czyli jak przetapiać naboje na dzwony
Do czytania / kultura
Hiwa K. jest na topie. Robi świetną sztukę, przeciwstawia się wojnie, uprzedzeniom, egoizmowi. Jego wystawa jest imponująca. Ale czy nie widzieliśmy już podobnych? Instytucje pękają w szwach od słusznej, politycznej sztuki; gdyby losy kapitalizmu i wojen zależały od wystaw, od dawna panowałyby pokój, równość, wolność i braterstwo. Chcę się podzielić tymi wątpliwościami z artystą, ale okazuje się, że on ma ich jeszcze więcej. Wieszczy światu kryzys, w obliczu którego najlepsza nawet sztuka straci znaczenie i zostanie nam tylko… miłość. O wystawie Hiwy K. w Zachęcie pisze
Stach Szabłowski
„Sleeping with the Devil” (Śpiąc z diabłem) to projekt kanadyjskiego fotografa Aarona Vincenta Elkaima. W tym poruszającym cyklu zdjęć Elkaim przygląda się życiu Indian z osady Fort McKay położonej nad rzeką Athabasca w Kanadzie. Na zdjęciach widać, jak kopalnie odmieniły piękny niegdyś krajobraz Alberty.
Jak poradzić sobie z tym, że umrzemy? Jak się tego nie bać? Stoicy mają sto i jedną odpowiedź... ale czy to jest odpowiedź na właściwe pytanie? Wyjaśnia
Piotr Stankiewicz
Dom był przez cały czas otwarty. Codziennie przychodzili sąsiedzi, znajomi, rodzina. Czuwali przy zmarłej. Według zwyczaju pomagali domownikom: przynosili jedzenie, bo w domu, w którym leżą zwłoki, nie należy gotować. Eteri umarła zimą 2016 r. Jej siostra zadbała, by pogrzeb wyglądał tak jak trzeba – po megrelsku. Dokładnie tak, jak Eteri nie chciała. O zwyczajach żałobnych w Gruzji pisze
Stasia Budzisz
Nasza przygoda rozpoczęła się w roku 2017 od przygotowań i dołączenia do grupy wędrowców w mediach społecznościowych. Zaczęliśmy poważnie oszczędzać i pracować, przede wszystkim chodzić, wspinać się na góry w Anglii, Walii i Szkocji. Dla dwóch otyłych chłopaków po trzydziestce był to wysiłek niesamowity, ale szansie na przygodę nie mogliśmy się oprzeć – pisze w reportażu z wyprawy nowozelandzkim szlakiem Te Araroa i z „drogi nowego przebudzenia”
Paweł Janeczek
Hiszpańska Marinaleda to miasteczko utopia. Nie ma w nim biedy, bezrobocia ani problemu mieszkaniowego. Nasi reporterzy pojechali tam, by porozmawiać z burmistrzem i mieszkańcami.
Łukasz Kaniewski, Barbara Budziaszek
Wyobraźcie sobie ogromny teren pełen rzadkich roślin i dzikich zwierząt. Spokojny i pilnie strzeżony rezerwat o powierzchni zbliżonej do księstwa Luksemburga. Krainę czystych rzek porośniętą młodymi drzewami i krzewami. Brzmi zachęcająco? Na wyprawę do… Czarnobyla zaprasza
Jakub Krzywiecki
Pierwsza, jeszcze przed monsunowymi ulewami, zjawia się pleśń – siostra przenikającej wszystko wilgoci. Zapowiedź miesięcy, w czasie których bogowie zaleją ludzi deszczem. W Indiach nastanie sezon obfitości, soczystych mango i wielkiej trwogi. O wszystkim zdecyduje woda. Reportaż, którego autorką jest
Paulina Wilk
Nasz specjalny wysłannik zbadał temat plastiku w Bałtyku. Wychodzi na to, że nie jest aż tak źle – ale nie jest też dobrze. Jednym słowem, musimy strzec Bałtyku przed nami samymi.
Łukasz Kaniewski
W Gruzji zwyczaje pogańskie funkcjonują równolegle z praktyką religijną oraz nowoczesną medycyną. Leczą i chronią od złego, tłumaczą świat – opowieści o nich wysłuchała i spisała
Stasia Budzisz
Paulina: Lubię kiedy podłogi są tak czyste, że można z nich jeść. Czasem, żeby nie musieć czegoś czyścić wolałabym wyrzucić, na przykład garnek. Mąż mówi, że potrzebuję psychologa. Karolina: Stare rzeczy są dla mnie jak starzy ludzie. Wyrzucanie kojarzy mi się z osieroceniem. Skoro jakaś rzecz służyła mi latami, to czy mam prawo ją wywalić? Więc ciągnę za sobą przez życie cały majdan. Życie obu dziewczyn obserwuje
Ewa Kaleta
Cała Polska gada O zapomnianej sztuce bycia pasażerem
Do czytania / społeczeństwo
Dobry pasażer wie, kiedy milczeć, a kiedy zabawiać konwersacją, kiedy postawić granice, a kiedy machnąć ręką na kolejny rasistowski żart, jak jednocześnie być w świecie kierowcy i w nim nie być, zachowując odrębność i zdrowy rozsądek. Pasażer profesjonalista potrafi rozładować napięcie właściciela pojazdu, a ponieważ powierza w jego ręce własne życie, nie jest to rzecz błaha. Nie bez dumy przyznaję, że zdobyłem czarny pas w byciu pasażerem. Pisze
Paweł Franczak
Dawno, dawno temu, ale i teraz. Za siedmioma pojemnikami na śmieci, które mijasz w drodze do pracy. Za górami powalonych przez burzę gałęzi w parkach. Przede wszystkim w lasach. Są wśród nas śluzowce. Najbardziej tajemnicze organizmy na planecie opisuje
Jan Pelczar
Życie przedmiotów jest dłuższe niż nasze i tak naprawdę to one po nas pozostaną. Istnieją też ludzie, którzy przedmiotom pomagają pozostać – tak jak Kora Tea Kowalska, z którą trójmiejskie pojemniki na śmieci przeszukała
Magdalena Grzebałkowska
Zimbabwe – kraj, którego gospodarka w ogromnym stopniu opiera się na rolnictwie – został ciężko dotknięty przez zmiany klimatu. Susze i powodzie zdarzają się coraz częściej, natomiast opady deszczu stały się nieprzewidywalne.
Tawanda Majoni
Jej kozy noszą już imiona gwiazd filmowych, śpiewaków operowych, muzyków. Każde koźlę otrzymuje swoje imię. Potrzeba dużo imion, bo kóz jest w tej chwili około czterdziestu. A gdy jedne znajdują nowe domy, to ciągle rodzą się kolejne. Nie wiem, czy spędzę tu całe życie. Mam silną słowiańską tożsamość, wschodnie ciągoty: Rosja, Ukraina, Rumunia. Tak jak mój sąsiad, Andrzej Stasiuk, który mieszka za górą. O Oldze, która hoduje kozy, pisze
Agnieszka Karacz
Sekretarz redakcji „Przekroju” w swoich wojażach trafiła tym razem do takiego zakątka polskiego Berlina, gdzie „polscy nieudacznicy” to synonim jakości.
Ewa Pawlik
Palcaraju i Pucaranra – niewypowiedzianie piękne lodowe kolosy i miejsce, w którym nasz świat właśnie rozpada się na kawałki. O topniejących lodowcach tropikalnych w Peru pisze
Diego Olivas Arana
Książki i wieloryby: Recepta na polarne noce i dnie
Do czytania / kultura
Arktyki czy Antarktydy doświadczali różnie. Jeden spędził na Północy wiele miesięcy w stacjonarnej centrali naukowców i meteorologów, drugi samotnie lub w duecie przemierzał setki kilometrów po lodzie i śniegu, pieszo i na nartach, trzeci pływał m.in. po arktycznych morzach. Czy wieczny lód i czytanie idą w parze? Reportaż literacki tandemu
Bibliocreatio
Na najwyższej wieży zawisła czarna flaga. Zaczęły się napady, wchodzenie do domów. Gwałty i zabijanie. Mieszkańców przybijano do krzyża, zrzucano z wysokich budynków, biczowano, obcinano im ręce. Za palenie papierosów groziło 50 batów, za sprzedawanie – więcej niż 100. To było piekło za życia. O Mosulu pisze
Michał Zieliński
Jak wypatrzyć Świteź z wysokości przelotowej Czyli co czytają piloci
Do czytania / kultura
Latanie było dla mnie zawsze czymś romantycznym – zwierza się Antoni, pilot, który okrasza komunikaty poezją. O pilotach, ich pracy i lekturach piszą Zofia Karaszewska i Sylwia Stano, czyli duet
Bibliocreatio
Wychowani na kinie drogi, z głową pełną wakacyjnych wspomnień z turnusów wczasowych w dzieciństwie, podczas majówki ruszyliśmy na Pomorze Zachodnie szukać muszelek i dobrej architektury – piszą Zygmunt Borawski i
Ewa Pawlik
Na wysepce między Afryką a Kretą mieszka wspólnota pitagorejczyków. Pracują za darmo, kochają dyskusje i wierzą w potęgę liczb. Wyspę odwiedził i opisał
Łukasz Kaniewski
W każdym polskim więzieniu jest biblioteka. Ich filie przypisane są do oddziałów. Z założenia dostęp do książek jest bardzo prosty. W praktyce ich zamawianie przypomina loterię. Większość więźniów po prostu próbuje zgadywać po tytułach. Jak wygląda to w największym areszcie śledczym w Europie, na warszawskiej Białołęce? Czytelnictwu za kratami i roli literatury w takich miejscach przyglądają się w swoim reportażu Zofia Karaszewska i Sylwia Stano.
Bibliocreatio
Szukaliśmy po kraju historii drzew, które zostały ostatnio ścięte, i tych, które ocalały, choć zapadł na nie wyrok. Znaleźliśmy historie ludzi. Piszą autorzy ze Stowarzyszenie Reporterów
Rekolektyw
We włoskiej restauracji „Bella Italia”, pachnącej rozmarynem, czosnkiem i duszonymi pomidorami, udaje mi się nieco stłumić niepokój. Przysłuchuję się rozmowie dwóch starszych panów, którzy jedząc z apetytem suto posypane parmezanem spaghetti, dyskutują o polityce. „ – Obyśmy zdążyli umrzeć przed Brexitem” – wznosi toast jeden z nich. Gdy nieco później jedziemy kolejką metra, do naszego przedziału wpada mężczyzna w zakrwawionej koszuli i wykrzykuje gardłowym oraz pełnym rezygnacji głosem, że wszyscy zgnijemy. O kilku godzinach w Londynie podczas ataku terrorystycznego na London Bridge pisze
Wioletta Grzegorzewska
Nie istnieją ludzie całkowicie sprawni. Każdy ma jakąś ułomność, tylko niektórzy bardziej widoczną – publikujemy fragment reportażu z wiosennego numeru „Przekroju” o zespole muzycznym „Na górze”.
Kamil Bałuk
Organista chciałby dożyć 106 lat, a budowlaniec napisać discopolowy hit. Raper marzy o filmie „Bitwa pod Mławą”. Miejscowy wójt cygański mówi zaś tak: „Mnie gdyby jeszcze raz puścili, tobym pojechał do lasu żyć. Szczęśliwsze ludzie byli”. Fotografowała Magdalena Chodownik, a napisała
Julia Prus
Jak poradzić sobie z tym, że umrzemy? Jak się tego nie bać? Stoicy mają sto i jedną odpowiedź... ale czy to jest odpowiedź na właściwe pytanie? Wyjaśnia
Piotr Stankiewicz
Pożar w Koszalinie, zabójstwo w Gdańsku, taśmy Kaczyńskiego, #jurnyStefan, Ewa Kopacz polująca na dinozaury – bieżący sezon serialu o nazwie Polska naprawdę wgniata w fotel. A to dopiero styczeń. Jak żyć w takich warunkach – po stoicku przypomina
Piotr Stankiewicz
Sztuka życia jest sztuką nietracenia czasu – to oczywiste. W szczegółach wyzwanie to dotyczy raczej godzin niż miesięcy. Dużo łatwiej stracić bezsensownie trzy godziny niż kwartał. Dlaczego? – wyjaśnia
Piotr Stankiewicz
W każdym nowym roku szukamy sensów, nowych celów i nadziei. Czekając na sylwestrową noc, myślimy o tym, jak sprawić naszym bliskim radość prezentami, choć często przenika przez to jeszcze inne marzenie: jak ich ochronić? Zabezpieczyć. Ile jeszcze będzie danych nam spokojnych przygotowań do nowego roku, wśród świątecznych potraw i lenistwa, migoczących światełek i zbytku, zanim zacznie się głośno mówić o tym, dokąd uciekać: przed przemocą, żywiołami, skażonym środowiskiem? Pyta
Anna Rembowska
Wspaniała dziesiątka czyli najlepsi alpejscy narciarze i narciarki na świecie
Do czytania / społeczeństwo
Sezon zimowy w pełni, a na stokach najbardziej znanych kurortów narciarskich trwa walka o Kryształową Kulę Pucharu Świata w narciarstwie alpejskim organizowanego przez FIS. Dziś Puchar Świata to ponad 50 lat historii, pięć konkurencji (slalom specjalny, slalom gigant, super-G, bieg zjazdowy i superkombinacja) i długa lista mistrzów i mistrzyń. Dziesiątkę najlepszych narciarzy wszech czasów przedstawia
Wojtek Antonów
Na zimowych igrzyskach w Pjongczangu w 2018 r. Korea Północna i Południowa wystawiły wspólną reprezentację w kobiecym turnieju hokejowym. Sportowe rozmaitości nie tylko na temat igrzysk opracował
Michał Szadkowski
Kiedyś to były zimy. W latach 20. XX w. mazurskie jeziora od listopada do kwietnia skuwał lód. Po grubej skorupie można było podróżować saniami zaprzężonymi w konie, a rybacy siekierami wycinali przeręble wielkości chałupy. Co jakiś czas na lodzie pojawiały się też białe żagle: bojery. Do śnieżnego lotu zaprasza
Wojtek Antonów
Doping zdarza się nie tylko na igrzyskach olimpijskich. Także niepełnosprawni sportowcy ulegają pokusie poprawienia wyników w sposób nie do końca uczciwy. Z prof. Bartoszem Molikiem, dziekanem Wydziału Rehabilitacji AWF w Warszawie, trenerem reprezentacji Polski w koszykówce na wózkach, rozmawia
Andrzej Kula
Relacja wideo z trzeciej edycji imprezy Przekrój prosi do tańca!
Media / Wideo
W trzeciej edycji wydarzenia, tworzonego z myślą o wszystkich sympatykach pląsów, którzy identyfikują się jako Przekrój-friendly i Przekrój-curious, zaprosiliśmy Państwa do Nieba, w sensie zarówno metaforycznym, jak i dosłownym.
W zimowym „Przekroju” publikujemy niedawno odkryte opowiadanie Stanisława Lema i rozmawiamy z Michaelem Pollanem. W tym numerze znajdą Państwo także opowiadania wigilijne, korespondencje z Islandii, Seszeli i sielskiej osady w Polsce, a także sporą porcję humoru.