Wojna polsko-bolszewicka i wojna w Wietnamie nie mają ze sobą nic wspólnego. Odległe daty: 1920 i 1962–1975, inny kontekst polityczny, różne kontynenty, broń i strategie militarne. Tym, co je jednak łączy, byli korespondenci wojenni, którzy z pola bitwy przywieźli mroczne mitologie, przerażające, dzisiaj już legendarne opowieści, antyeposy. Rolą dowódców jest tutaj nie ograniczanie przemocy, ale jej wzmacnianie, polityka wojenna realizuje się przez wykorzystanie niskich instynktów, grabieże, gwałty, pogromy. Pisze Paulina Małochleb 

Teatralność procesu sądowego w reportażach Łazarewicza i Seidler, czytanych dzisiaj, służy przede wszystkim ujawnieniu tego, czego nie widać było w działaniach postaci, ich naświetlonych i uświadomionych motywacjach. Perspektywa autorów, łącząca się ze spojrzeniem czytelnika, pokazuje bowiem to, czego ówczesny system prawny nie był często świadom, albo to, co w opisywanym okresie stanowiło normę. O książkach „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej” i „Pamiętajcie, że byłem przeciw. Reportaże sądowe” pisze Paulina Małochleb 

Teksty, w których widać wyraźnie kicz Zagłady, usuwają w cień ludobójstwo i opowiadają o postaciach w pewien sposób wyjątkowych. Pisze Paulina Małochleb 

Jeśli sama fotografia jest w stanie w świecie szumów i nasyconych znakami obrazów odnaleźć swój język „tuż obok”, to i takie pisanie o fotografii, jakie uprawia Wojciech Nowicki, ma oczywisty sens. Autor nazywa książkę „Tuż obok” „małą encyklopedią przemocy”, ale leksykon to jednak nietypowy, bo zarówno wojny, jak i samych aktów przemocy nierozerwalnie z nią związanych tu niewiele. Pisze Łukasz Saturczak

Niepokojące jest to, że w odróżnieniu od polityki sztuka radzi sobie z uchodźcami doskonale. O filmie „Human Flow” chińskiego artysty Ai Weiweia pisze Stach Szabłowski

Trzy książki, dwa totalitaryzmy, jeden wróg. Odkrywają nieznany nam los homoseksualistów w XX wieku, poddawanych przemocy, naciskom, inwigilacji, poniżanych i „leczonych”. Płacących wysoką cenę za miłość i płacących miłością za szansę na przeżycie. Po wojnie ich cierpienia uznano za mniej liczące się, niepasujące do pożytecznego politycznego schematu. Pisze Paulina Małochleb 

Austriacy wcale nie byli „pierwszymi ofiarami Hitlera”, Szwajcarom nigdy nie udało się zachować czystych rąk, a Węgrzy zatruli się historią. Tak można streścić dwa tomy esejów o historii 1945 roku i rozliczeniach powojennych – Sachy Batthyany’ego i Moniki Muskały. Pisze Paulina Małochleb 

Sny to jedno z ważnych narzędzi, z których korzystać mogą osoby poszukujące wewnętrznego, zindywidualizowanego przewodnictwa duchowego – o roli snu w życiu jednostki i społeczności pisze Bartosz Samitowski

Polski produkt krajowy, w przeliczeniu na mieszkańca, tylko w ostatnich 25 latach zwiększył się czterokrotnie. Ta eksplozja produktywności nie doprowadziła jednak do powszechnego wyzwolenia spod przymusu pracy. Wręcz przeciwnie. Badania wskazują, że z dekady na dekadę pracujemy coraz więcej, a czasu wolnego mamy coraz mniej. Jędrzej Malko

„Więc węszę. I nie wiem po co. A jednak szukam. I próbuję zrozumieć, co doprowadziło do tego, że pojawiłem się na świecie, ja jako ja, ja taki jak ja. Aby uwierzyć chociaż na chwilę, że nie tylko ja sam siebie ukształtowałem, ale ukształtowali mnie też inni, nawet ci, których nie pamiętam i których nikt już nie pamięta” – pisze Szczepan Twardoch

Dlaczego wszystkim wyszłoby na dobre, gdybyśmy pracowali tylko cztery godziny dziennie? Esej „In Praise of Idleness” został opublikowany w 1932 r., a napisał go Bertrand Russell

Biologia przeplata się z historią, językoznawstwo z chemią. Taką literaturę tworzy tylko Michał Książek

W każdym nowym roku szukamy sensów, nowych celów i nadziei. Czekając na sylwestrową noc, myślimy o tym, jak sprawić naszym bliskim radość prezentami, choć często przenika przez to jeszcze inne marzenie: jak ich ochronić? Zabezpieczyć. Ile jeszcze będzie danych nam spokojnych przygotowań do nowego roku, wśród świątecznych potraw i lenistwa, migoczących światełek i zbytku, zanim zacznie się głośno mówić o tym, dokąd uciekać: przed przemocą, żywiołami, skażonym środowiskiem? Pyta Anna Rembowska