Czytajuwaga na klimat
Puszcza Borecka. Historia z mchu i paproci
Do czytania / społeczeństwo
Wilki i żubry zna każdy. Ale kto słyszał o puchlince, widłozębie czy zrostniczku? Te skromne, niepozorne mchy i porosty to bezcenne, rzadko występujące skarby przyrody. Ich siedliskiem jest nieduża Puszcza Borecka, na spacer po której zaprasza
Aleksandra Kozłowska
CzytajWaranasi – najlepsze miejsce do umierania
Do czytania / społeczeństwo
Dla pobożnego hinduisty nie ma większego marzenia niż to, by osiągnąć wyzwolenie w świętym mieście nad świętą rzeką. W ostatnim jednak czasie spełnienie tego marzenia znacznie podrożało.
Maciej Wesołowski
CzytajZimowy numer „Przekroju”
Kwartalnik
Kliknij, aby przeczytać najnowszy numer kwartalnika.
CzytajSziwa, Budda i inni
Kwartalnik / społeczeństwo
Hindusi, muzułmanie, buddyści, sikhowie, dźiniści, chrześcijanie, zoroastrianie i żydzi, i jeszcze bahaici. Eremici, nauczyciele, święci mężowie, szarlatani… Życie religijne Indii jest różnorodne i bogate, a sama religia ma olbrzymi wpływ na prawie każdą dziedzinę życia.
Maciej Wesołowski
CzytajDrzewa zjadają domy
Kwartalnik / społeczeństwo
Czas w Kalkucie wiruje, pozwalając jej mieszkańcom ukryć się przed przyszłością. Tu wiersze wciąż mają większą wartość niż pieniądze, a w dawnych sypialniach rosną figowce. Miasto powoli ulega przyrodzie i pewnego dnia zostanie przez nią pożarte.
Paulina Wilk
CzytajTen, który rozjaśnia mrok
Kwartalnik / społeczeństwo
Bez przewodników duchowych i nauczycieli trudno wyobrazić sobie religijność i – szerzej – duchowość wyznawców hinduizmu. Mistrzowie nie tylko mówią, jak żyć. Zarządzają też wieloma aspektami codzienności.
Maciej Wesołowski
CzytajKrzyżówka (nr 3558/2017)
Rozrywka / Krzyżówki
Opracowanie: Kaliber 45
CzytajZa drzewa, z których zrobią nasze trumny, oby rosły jak najdłużej
Do czytania / kultura
Daniel Rycharski, wierzący artysta i wyoutowany gej. To jego historię opowiada film „Wszystkie nasze strachy”, który zdobył właśnie najważniejszą w świecie polskiego filmu nagrodę – Złote Lwy. Reportaż o Danielu Rycharskim, jego historii i pozycji w świecie sztuki przygotował dla „Przekroju”
Mateusz Demski
CzytajPodżegaczka
Do czytania / społeczeństwo
Anna Marjankowska walczy o prawa pracownicze w kraju, który dla setek imigrantów jest ziemią obiecaną i rajem wysokich zarobków. Edukuje i reformuje – pokazuje, że wszędzie, nawet na Islandii, pracodawcy łatwo zapominają o prawdziwej wartości pracownika. Przedstawiamy fragment reportażu „Nowi Wikingowie. Polacy na Islandii”.
Mirella Wąsiewicz & Aleksandra Kozłowska
CzytajOstrzeżenie – 10 lat po katastrofie w Japonii
Do czytania / społeczeństwo
10 lat temu japoński region Tōhoku nawiedziło potężne trzęsienie ziemi oraz tsunami. Co się zmieniło w ciągu dekady? Aby odpowiedzieć na to pytanie, do bohaterów swojej książki „Ganbare! Warsztaty umierania” wróciła
Katarzyna Boni
Czytajuwaga na klimat
Uratować Bieszczady
Polowanie na driady. Tego nie widać z połonin
Do czytania / społeczeństwo
W lesie, mimo słonecznego dnia, panuje borealny półmrok. Choć na świecie upał, tu musisz w coś się odziać, bo jest chłodno i wilgotno. Śmiało można lec na ziemi – w zaspach bukowych liści nie ma kleszczy czy żmij. To taki las-archetyp, który zachował się w wyobraźni twórców wielkich opowieści. Szukasz go, zapewniam cię, że szukasz.
Michał Książek
CzytajNietutejsze
Do czytania / społeczeństwo
Miasta są bezpieczniejszym środowiskiem dla pszczół z tego powodu, że nie prowadzi się oprysków. Pszczoły miejskie potrafiły pozyskać prawie dwukrotnie więcej pożywienia od tych wiejskich, a co za tym idzie wyprodukować więcej miodu.
Magdalena Genow
CzytajRocznica miesiąca
Rocznica miesiąca – 31 stycznia 1863
Do czytania / nauka
35-letni francuski pisarz Juliusz Verne wydaje swoją debiutancką powieść „Pięć tygodni w balonie”. To będzie bestseller, który zmieni świat.
Adam Węgłowski
Czytajuwaga na klimat
Powódź błyskawiczna
Do czytania / nauka
Hipoteza badawcza brzmi: wycinanie lasu ma istotny wpływ na powstawanie powodzi błyskawicznych na Pogórzu. Miejsce badań: gmina i nadleśnictwo Bircza. Czas: początek lipca 2020, dwa dni po powodzi. Donosi
Michał Książek
Czytajreportaż transgraniczny
Królowa podwórka
Do czytania / społeczeństwo
To nie przypadek, że ikonami walki o prawa środowiska stały się młode kobiety pokroju Grety Thunberg czy Alexandrii Ocasio-Cortez. I to nie przypadek, że obrywa im się podwójnie – za kwestionowanie status quo i za płeć – o polskiej czarownicy Cecylii Malik i ekofeminizmie w ostatniej części transgranicznego reportażu o czarownicach pisze
Ada Petriczko
Czytajreportaż transgraniczny
Przychodzimy z przyszłości
Kim są romskie cyber-czarownice?
Do czytania / społeczeństwo
Po 1989 roku magia stała się w Rumunii lukratywną branżą, jednak była źródłem przywileju już w czasach komunizmu. Podobno nawet Elena Ceauşescu - budząca powszechny strach żona komunistycznego dyktatora Rumunii - konsultowała się z wróżbitami. W trzecim odcinku transgranicznego reportażu o czarownicach w Rumunii pisze
Ana Maria Luca
Czytajreportaż transgraniczny
Nie ma czarownic, są tylko kobiety
Do czytania / społeczeństwo
Na początku XVII w. 7000 osób było przesłuchiwanych i torturowanych w lochach Logroño. To największy w historii udokumentowany proces o czary. 400 lat później kobiety chcą odbudować pamięć o tamtych wydarzeniach. Pisze
Ana Maria Luca
Czytajreportaż transgraniczny
Ja się tylko modlę
Do czytania / społeczeństwo
Ogłaszamy 13. dzień miesiąca Dniem Czarownicy. Z tej okazji publikujemy pierwszą część reportażu transgranicznego, którego autorka tropiła ślady dawnych i współczesnych czarownic.
Ada Petriczko
CzytajDendrologia po gruzińsku
Do czytania / społeczeństwo
Na horyzoncie widać drzewo: ma zielone liście, ponad 40 m wysokości, prawie 100 lat i waży 650 ton. Jest oddalone od brzegu jakieś 500 m i od kilku dni dryfuje na barce po Morzu Czarnym. O szalonym przedsięwzięciu Bidziny Iwaniszwiliego pisze
Stasia Budzisz
Czytajarchiwum
Korespondencja własna „Przekroju" z Nowego Jorku – Maria Zientarowa o Elvisie
Do czytania / kultura
Przypominamy fragment reportażu z 1956 roku, w którym Maria Zientarowa opisywała swoje wrażenia po koncercie.
Mira Michałowska
CzytajTygrys nie patrzy w oczy
Kwartalnik / społeczeństwo
Do miejsca, w którym ziemia jest przesiąknięta morską solą, a codzienność – lękiem i nadzieją, zaprasza
Paulina Wilk
Czytajarchiwum
Opiekunka grobów
Do czytania / społeczeństwo
„Ty nie wiesz, ale baba cmentarna, to musi być mądra, o! Dawniej, jak ktoś umarł, to ledwo kto oczy zamknął, to taka przy nim już była. Wiedziała, co i jak przy nieboszczyku zrobić. I zwyczajna była ze śmiercią i nie bała się trupa dotknąć. Wiedziała, jak świece zestawić i jak to wszystko urządzić, żeby się nieboszczyk nie wrócił więcej. Co to dziś ludzie wiedzą? — Nic!”. Reportaż Ewy Kossak, opatrzony zdjęciami Wojciecha Plewińskiego, został opublikowany w 1957 roku.
Ewa Kossak
CzytajKaszubskie ars moriendi
Do czytania / społeczeństwo
Czyli o tym, kiedy dobrze jest umrzeć i dlaczego najbardziej należy bać się nie umarłych, lecz dusz potępionych i czyścowych. O kaszubskich zwyczajach związanych ze śmiercią pisze
Stasia Budzisz
Czytajuwaga na klimat
Strefa zero
Kryzys zdrowotny w Delhi
Do czytania / społeczeństwo
PM2,5. Dwie litery, a za nimi liczba. Zwięzła etykieta, pod którą kryje się śmiertelne zagrożenie. Pył zawieszony o średnicy nie większej niż 2,5 mikrona. Cząstki o połowę mniejsze od większości bakterii, mniejsze nawet niż niektóre wirusy. Jedna trzydziesta szerokości włosa. Ich chmura może przyćmić słońce, przesłonić budynki oraz góry – publikujemy fragment książki „Uduszeni”, której autorką jest
Beth Gardiner
Czytajuwaga na klimat
Kopciuchy (jeszcze) legalne
Do czytania / społeczeństwo
Straż miejska w Katowicach przygotowuje się już na wejście w życie kolejnych przepisów uchwały antysmogowej. Kontrole przeprowadza według specjalnie przygotowanego protokołu – publikujemy fragment książki „SMOG. Diesle, kopciuchy, kominy, czyli dlaczego w Polsce nie da się oddychać?”
Jakub Chełmiński
CzytajEukaliptus pali Portugalię
Do czytania / społeczeństwo
Choć głosy sprzeciwu mieszkańców miasteczek brzmią zgodnie, nie wydostają się poza bary. Mieszkańcy Figueiró dos Vinhos siedzą przed telewizorem, oglądają relacje z kolejnych pożarów. Tym razem płonie południe kraju. A eukaliptusy rosną dalej. O Portugalii trawionej pożarami pisze
Maria Dybcio
CzytajDziewięciousta
Kwartalnik / społeczeństwo
Oto opowieść o rzece, która utraciła swoje zakończenie i której ludzie skradli moc. W podróż po Mekongu zaprasza
Paulina Wilk
Czytajuwaga na klimat
Spacerkiem po ekowioskach
Do czytania / społeczeństwo
W 1995 roku w Findhorn, w samym sercu Szkocji, powstaje Globalna Sieć Ekowiosek. Dwadzieścia pięć lat później do sieci należy około 10 tys. społeczności. Każda na swój sposób realizuje naczelny cel przyświecający wszystkim ekowioskom: regeneracja środowiska naturalnego i społecznego. Pisze
Marcin Krassowski
CzytajPochwała nagości
Do czytania / społeczeństwo
Leżą na ręcznikach, kocach, materacach; bez parawanów, ale pod parasolkami. Starzy, w średnim wieku, młodzi i dzieci. Skubią słonecznik, kroją arbuza, piją piwo. Nie przyglądają się sobie. Plażują za skałą, za krzakiem albo za dopływem rzeki. Nudyści. Aby do nich dotrzeć, muszę spełnić jeden warunek: ściągnąć tekstylia. Pisze
Stasia Budzisz
CzytajAntykwariat na końcu świata
Do czytania / kultura
O takich miejscach i o takich ludziach pisze się z ciężkim sercem, bo każda wzmianka, artykuł czy wpis powodują, że wie o nich coraz więcej osób. Teraz, kiedy są choć trochę ukryte, czarują tajemniczą niedostępnością i nieskrywanym urokiem. O księgarzach z niewielkiego Wigtown, szkockiego „miasta książek”, pisze
Magdalena Maksimiuk
Czytajuwaga na klimat
Zobaczysz, gdy spadnie deszcz
Kwartalnik / społeczeństwo
Nil wymyka się jak rebus. Nie dość, że ma kilka początków, to na dodatek skrywa się w skalistych wąwozach. Szukam go w wyschniętych korytach i ciurkających strumykach. W Afryce woda pozostaje sezonowym objawieniem, czystym cudem. O podróży do źródeł Nilu pisze
Paulina Wilk
CzytajDyskretny urok chilijskiej tęczy
Do czytania / społeczeństwo
Przed 30 laty Chilijczycy dokonali niemożliwego: w sposób pokojowy wyzwolili się z jednej z najbardziej krwawych dyktatur latynoskich. Tylko do dziś tkwią w okowach ekonomicznych zasad narzuconych w czasach Pinocheta: wszystko prywatne i głównie dla bogatych. Pisze
Mateusz Mazzini
CzytajCienka, żółta strużka
Do czytania / społeczeństwo
„Rankiem w ostatni piątek mojego życia powiedziałam mężowi, że wezmę syna ze sobą w podróż, której celu nie znam” – pisze w poruszającym reportażu literackim o uciecze z Syrii i cenie, jaką musiała za nią zapłacić, syryjska poetka
Rasha Habbal
CzytajBMW z lastryka
Do czytania / społeczeństwo
Dom był przez cały czas otwarty. Codziennie przychodzili sąsiedzi, znajomi, rodzina. Czuwali przy zmarłej. Według zwyczaju pomagali domownikom: przynosili jedzenie, bo w domu, w którym leżą zwłoki, nie należy gotować. Eteri umarła zimą 2016 r. Jej siostra zadbała, by pogrzeb wyglądał tak jak trzeba – po megrelsku. Dokładnie tak, jak Eteri nie chciała. O zwyczajach żałobnych w Gruzji pisze
Stasia Budzisz
CzytajNa nowozelandzkim szlaku
Do czytania / społeczeństwo
Nasza przygoda rozpoczęła się w roku 2017 od przygotowań i dołączenia do grupy wędrowców w mediach społecznościowych. Zaczęliśmy poważnie oszczędzać i pracować, przede wszystkim chodzić, wspinać się na góry w Anglii, Walii i Szkocji. Dla dwóch otyłych chłopaków po trzydziestce był to wysiłek niesamowity, ale szansie na przygodę nie mogliśmy się oprzeć – pisze w reportażu z wyprawy nowozelandzkim szlakiem Te Araroa i z „drogi nowego przebudzenia”
Paweł Janeczek
CzytajKtokolwiek pamięta, ktokolwiek wie
Do czytania / kultura
Reportaż o pamięci autorek filmu „Fuga”. W rolach głównych Gabriela Muskała i Agnieszka Smoczyńska.
Jan Pelczar
CzytajUtopia po andaluzyjsku
Kwartalnik / społeczeństwo
Hiszpańska Marinaleda to miasteczko utopia. Nie ma w nim biedy, bezrobocia ani problemu mieszkaniowego. Nasi reporterzy pojechali tam, by porozmawiać z burmistrzem i mieszkańcami.
Łukasz Kaniewski, Barbara Budziaszek
CzytajZatruty raj
Do czytania / społeczeństwo
Wyobraźcie sobie ogromny teren pełen rzadkich roślin i dzikich zwierząt. Spokojny i pilnie strzeżony rezerwat o powierzchni zbliżonej do księstwa Luksemburga. Krainę czystych rzek porośniętą młodymi drzewami i krzewami. Brzmi zachęcająco? Na wyprawę do… Czarnobyla zaprasza
Jakub Krzywiecki