Strona główna
Przekrój na dziś
Czytaj
zdrowe życie
3 ćwiczenia skupiania uwagi
Kwartalnik / społeczeństwo
„Wyobraź sobie, że jesteś w ogrodzie. To może być dowolny ogród: mały, wiejski, angielski, ogródek balkonowy – taki, w jakim czujesz się najlepiej” – tak zaczyna się jedno z ćwiczeń, które przygotowała
Czytaj
Permakulturalni
Żyjąca maszyna
Kwartalnik / społeczeństwo
Chcesz mieć własną oczyszczalnię wody? Nic prostszego – kompost na balkonie lub w ogródku to połączenie technologii z biologią. Czyni dla gleby cuda! Przetestował i opisał dla nas
Czytaj
Nietutejsze
Do czytania / społeczeństwo
Miasta są bezpieczniejszym środowiskiem dla pszczół z tego powodu, że nie prowadzi się oprysków. Pszczoły miejskie potrafiły pozyskać prawie dwukrotnie więcej pożywienia od tych wiejskich, a co za tym idzie wyprodukować więcej miodu.
Czytaj
zdrowe życie
Sen bez śnienia
Do czytania / społeczeństwo
O jednej z wielu ścieżek jogi – jodze nidrze – pisze
Czytaj
nie do wiary
Co ma warstwa społeczna do diety, czyli o słynnych dzieciach z Llullaillaco
Do czytania / społeczeństwo
O mumiach z Llullaillaco i tym, dlaczego ofiary dla bogów karmi się lepiej, opowiada niezawodny
Czytaj
książka
„Historia naturalna”, czyli wielkie święto wyobraźni
Do czytania / Recenzja
Do zachwycenia się wraz z nim (i Jorgem Luisem Borgesem) prawdami i fantazjami, które opisał Pliniusz w swojej „Historii naturalnej”, namawia
Czytaj
archiwum
Czas spadających liści…
Do czytania / społeczeństwo
Czy wiesz, jaki liść dać swojej sympatii? Byle nie liść topoli! O mowie kwiatów i roślin pisała w „Przekroju”
Czytaj
Makabreska
Makabreska – Wujek Jacek
Do czytania / kultura
Rysuje Sebastian Kudas, a przed pleonazmami przestrzega (i dobrze radzi!)
Czytaj
Rok Lema
Wyniki Wielkiego Lemowskiego Turnieju Krzyżówkowego
przekrój poleca / Artykuł
Wszystkim uczestnikom dziękujemy za wspólną zabawę. Prezentujemy listę zwycięzców oraz rozwiązanie krzyżówki.
Czytaj
Jak to jest: opuścić dom?
Jak to jest: opuścić dom?
Rozmowa z reżyserem filmu „Przeżyć”
Do czytania / kultura
Historia bohatera Przeżyć zaczyna się w Kabulu w Afganistanie, w 1984 r. Nastoletni Amin słucha na walkmanie piosenek Whitney Houston. To ostatnie chwile jego dzieciństwa spędzone w domu i z rodziną. Za moment podzieli los tysięcy uchodźców uciekających przed wojenną pożogą.
Czytaj
Krzyżówka z Wielkiego Lemowskiego Turnieju
Rozrywka / Krzyżówki
Z okazji 100-ch urodzin Stanisława Lema odbył się krzyżówkowy Turniej. Zwycięzcom gratulujemy, a dla ambitnych udostępniamy konkursową krzyżówkę.
Zobacz
„Na tapczanie siedzi Lem” – o pisarzu mówią jego tłumacze, Antonia Lloyd-Jones i Wiktor Jaźniewicz, odc. 3 ♫
Media / Audio
Jakie pułapki Stanisław Lem zastawiał na tłumaczy swojej prozy? Jak przetłumaczyć archaizmy, neologizmy i gry językowe, których w twórczości mistrza jest mnóstwo? O trudnościach (i przyjemnościach) swojej pracy, w kolejnym odcinku podcastu „Na tapczanie siedzi Lem”, opowiadają Antonia Lloyd-Jones i Wiktor Jaźniewicz. Prowadzi Szymon Kloska.
Czytaj
Alternatywna lista lektur AD 2021/22
Alternatywna lista lektur AD 2021/22
Kanon dla licealistów
Do czytania / kultura
Kolejny rok batalii o tę nieszczęsną listę lektur sprawia, że coraz więcej osób uświadamia sobie umowność kanonu i wychodzi z założenia, że język polski to przedmiot, przy którym łatwiej się poddać i przeprowadzić tradycyjną procedurę ZZZ: zakuć, zdać, zapomnieć. Bo prawdziwe życie, dobre książki, fajna literatura znajduje się zupełnie gdzie indziej.
Czytaj
sztuka
Iskra i wyklęci, czyli pieśń o elektryfikacji
Do czytania / kultura
Elektryfikacja wsi. Żołnierze wyklęci. Zimna wojna. Postęp. Przyroda. Muzyka. Futurystyka. Monumentalizm. Nadrealizm. Te wszystkie elementy (i jeszcze kilka innych) znalazły się w „Planie tysiącletnim”, który artystka Agnieszka Polska przedstawia w Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Co zakłada ten obliczony na 1000 lat plan, badał
Czytaj
Rok Lema
Jak wyglądałaby fabuła „Solaris” Stanisława Lema, gdyby napisali ją inni sławni autorzy/rki s.f. i fantasy
Do czytania / kultura
A gdyby za „Solaris” Stanisława Lema wzięli się inni poczytni autorzy i autorki s.f. i fantasy, to co by powstało? Oj, dużo dobrego! Sprawę zbadał (i opisał) niezawodny
Czytaj
W nieludzkich czasach też chce się żyć
film
W nieludzkich czasach też chce się żyć
Rozmowa z Jasmilą Žbanić, reżyserką „Aidy”
Do czytania / kultura
Z Jasmilą Žbanić, bośniacką reżyserką m.in. nominowanej do Oscara „Aidy”, o kobiecej twarzy wojny, dziedziczeniu traum i rozliczeniu się z przeszłością, rozmawia
Czytaj
sztuka
Oblężona twierdza, czyli Pan Cogito włazi na plastikowe drzewo
Do czytania / kultura
Co dalej z warszawską Zachętą? Czy rewolucja może być zimna? Czy dobra zmiana może być dobra? Kto należy do grona zimnych czaszek? Kto oblega oblężoną twierdzę? I czy Pan Cogito umie wchodzić po plastikowych drzewach – zastanawiał się, krążąc w upalny dzień między „Zimną rewolucją” w Zachęcie i wystawą Jacka Adamasa w Zamku Ujazdowskim,
Czytaj
nie do wiary
Mniej oczywista tradycja
Do czytania / społeczeństwo
O być może zaskakującym religijno-etycznym wpływie irańskim na dawnych Słowian pisze
Czytaj
Wideowiersze
Wideowiersze
Rozmowa z Olą Wasilewską
Do czytania / kultura
Jakoś tak się utarło, że wiersze się czyta i wierszy się słucha, ale Ola Wasilewska, artystka wizualna, umie też je pokazać. Animacje, które tworzy do utworów młodych polskich poetów i poetek, dopowiadają nowe sensy i dopełniają interpretację. A dodatkowo, same w sobie są małymi dziełami sztuki.
Czytaj
Głos stoika
Usnarz Górny
Do czytania / społeczeństwo
O tym, jak stoik może wpływać na losy uchodźców na białoruskiej granicy, nie przestając jednocześnie być stoikiem, a raczej o tym, że zawsze warto zamknąć laptopa i wyruszyć w teren, bo życie jest zdecydowanie poza Facebookiem, pisze
Czytaj
Naszym domem jest las
Do czytania / społeczeństwo
Wywłaszczeni, wykorzenieni, pozbawieni ziemi. Wielu ludzi myśli, że kolonializm zakończył się wraz z podbojem Ameryki. Przykład ludu Ayoreo z lasów Gran Chaco w Paragwaju pokazuje, że trwa do dziś.
Czytaj
Bój. Znój. Rój.
Do czytania / społeczeństwo
Charlie Agar od prawie 10 lat zajmuje się przenoszeniem rojów dzikich pszczół. Jest przekonany, że robi jednocześnie dobrze i dla pszczół, i dla ludzi. Te pierwsze ratuje przed śmiertelnym opryskiem, tych drugich – przed śmiercią z głodu. Rozmawia
Czytaj
zdrowe życie
Olej zdrowy jak ryba
Do czytania / nauka
O superzdrowych, ciekawych smakowo i produkowanych lokalnie olejach, których powinniśmy spożywać zdecydowanie więcej, mówi dr Marianna Raczyk z Instytutu Nauk o Żywności SGGW w Warszawie. Pyta
Czytaj
Fotograf w Ziemi Obiecanej
Do czytania / kultura
Po wystawie w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie „Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy” oprowadza nas
Czytaj
Opowiadaj baśń, czaruj
Do czytania / kultura
Wędrowni bajarze, zbieracze mitów, czarodzieje, hipnotyzerzy. O przyjemności ze snucia opowieści i o zawodowych opowiadaczach mówi jeden z nich, Szymon Góralczyk. Rozmawia
Czytaj
Okroszka i dacza
Okroszka i dacza
Dwa hity rosyjskiego lata
Do czytania / społeczeństwo
Rosyjskie lato niezawodnie kojarzy się z wyjazdami na daczę i okroszką, czyli rosyjskim chłodnikiem. Jakie są korzenie tych dwóch fenomenów kultury? Tłumaczy
Czytaj
Ropa, rabacja, Galicja
Do czytania / społeczeństwo
XIX-wieczna Galicja była pełna szybów naftowych, przez krótki moment była polskim Eldorado. O naszych mitach i drążeniu w historii opowiada Bartosz Sadulski, autor powieści „Rzeszot”. Rozmowę przeprowadziła
Czytaj
Literatura w czasach postprawdy
Literatura w czasach postprawdy
Rozmowa z Juanem Gabrielem Vásquezem
Do czytania / kultura
O dziedziczeniu przemocy i rosnącej popularności teorii spiskowych z Juanem Gabrielem Vásquezem, autorem głośnej powieści „Kształt ruin”, rozmawia
Czytaj
Sztuka bez instrukcji obsługi
Do czytania / kultura
Czy prawdziwa sztuka jest tak naprawdę niewidzialna i czemu nie może istnieć bez dotyku? Zastanawiają się przedstawiciele Biennale Sztuki Mediów WRO oraz
Czytaj
Głos stoika
Nawyki po trzydziestce
Do czytania / społeczeństwo
Im „głębszy” nasz PESEL, tym wyraźniejszy nasz wybór – albo świadomie uczynimy coś naszym nawykiem, albo to się nie wydarzy. Stoickie rozważania o nawykach, cz. 2.
Czytaj
Lato z cholerykiem
Do czytania / kultura
Są chudzi („susi”), ale ich ciało to rezerwuar ogromnej energii. Według dawnych traktatów medyczno-astrologicznych cholerycy to lato zamknięte w ciele człowieka.
Czytaj
Tęsknota za białą przestrzenią
Do czytania / społeczeństwo
Gubimy się w gąszczu treści, przestajemy odróżniać te wartościowe od śmieciowych. Zmęczeni, zestresowani niemożnością przetworzenia tylu danych, dokonujemy gorszych wyborów. O przeciążeniu informacyjnym, a także sposobach, jak z nim walczyć, pisze
Czytaj
Mapa powoli stawała się tekstem
Mapa powoli stawała się tekstem
Rozmowa z Tomaszem Różyckim
Do czytania / kultura
O relacjach pomiędzy kartografią, literaturą a życiem z autorem zbioru esejów „Próba ognia. Błędna kartografia Europy” Tomaszem Różyckim rozmawia
Czytaj
książka
Uczta dla wyobraźni
Do czytania / Recenzja
Na wielką ucztę dla wyobraźni zaprasza Czytelniczki i Czytelników „Przekroju” trochę wyobrażony, a trochę nie
Czytaj
Biżuteria z historią w tle: Ozdoby dla wtajemniczonych
Do czytania / kultura
Gałązka akacji, sznur, czaszka, cyrkiel, węgielnica – każdy symbol wygrawerowany na masońskim artefakcie przypominał właścicielowi o powinnościach członka loży i o wiedzy, którą otrzymał podczas sekretnych ceremoniałów.
Czytaj
Krahelskie: trzy kobiety, każda o trzech życiach
Do czytania / społeczeństwo
Najstarsza, Wanda była autorką zamachu na namiestnika carskiego. Najmłodsza, Krystyna, to twarz „warszawskiej Syrenki” i warszawska powstańczyni. I środkowa – Halina, przedwojenna urzędniczka, działaczka i wojenna konspiratorka. Żadna z trzech bohaterek nowej książki Olgi Gitkiewicz „Krahelska. Krahelskie” nie mieści się w szufladkach, w których chcieliby je zamknąć historycy.
Czytaj
Pomidorowe smaki lata na wyciągnięcie ręki
Permakulturalni
Pomidorowe smaki lata na wyciągnięcie ręki
Permakultura na balkonie (6)
Do czytania / społeczeństwo
Przewodnik po ulubionych odmianach smacznych i pożywnych pomidorów, a także garstkę przepisów z tymi warzywami w roli głównej przygotował nasz permakulturowy ekspert
Czytaj
Rok Lema
Wielki Lemowski Turniej Krzyżówkowy – edycja krakowska!
przekrój poleca / Różności
Już w najbliższą niedzielę 12 września w pięciu krakowskich księgarniach będzie można zmierzyć się z przygotowaną przez grupę Kaliber 45 specjalną krzyżówką inspirowaną Stanisławem Lemem!
Czytaj
Wszystkie moje Nowe Horyzonty
Do czytania / kultura
Przez lata myślałem o Nowych Horyzontach jako o seansie deprywacji sensorycznej. Oto Roman Gutek aranżuje nam dziesięć dni odosobnienia w klatce sali kinowej: od rana do nocy, bez światła, bez snu, w odcięciu od pożywienia, ludzi i świata – o wrocławskim festiwalu pisze
Czytaj
Julia
Fiedorczuk
Fiedorczuk
Przeciw Apokalipsie
Do czytania / Felieton
Źli zostaną ukarani, dobrzy nagrodzeni, prawda zostanie objawiona – wizja nieuchronnego końca przemawia do naszej kulturowej wyobraźni. Ale takie myślenie to pułapka. Przyszłość znajduje się w ludzkich – nie boskich – rękach.
Czytaj
Po co drzewom tomografia
Do czytania / społeczeństwo
Uczą ludzi treefulness i niczym alpiniści wspinają się na drzewa za pomocą lin i uprzęży – Marzena i Krzysztof Wystrachowie opowiadają o pracy arborysty. Rozmawia
Czytaj
Czy byłbyś dobrym detektywem?
archiwum
Czy byłbyś dobrym detektywem?
Test kryminalny
Do czytania / społeczeństwo
Czy byłbyś dobrym detektywem? Przekonajmy się!
felietony
Czytaj
Julia
Fiedorczuk
Fiedorczuk
Przeciw Apokalipsie
Do czytania / Felieton
Źli zostaną ukarani, dobrzy nagrodzeni, prawda zostanie objawiona – wizja nieuchronnego końca przemawia do naszej kulturowej wyobraźni. Ale takie myślenie to pułapka. Przyszłość znajduje się w ludzkich – nie boskich – rękach.
Czytaj
uwaga na klimat
Życiodajny pył
Kwartalnik / nauka
Pył z Sahary sprawia, że śnieg w Alpach zmienia kolor, a karaibskie upały się potęgują, o czym zaświadcza
Czytaj
uwaga na klimat
Wyspa wysypisko
Kwartalnik / społeczeństwo
Są miejsca na świecie, gdzie woda jest tak gęsta od plastiku, że przypomina galaretkę. Ratunkiem dla oceanicznych stworzeń są aktywiści.
Czytaj
uwaga na klimat
Frankenstein i zmiana klimatu
Kwartalnik / społeczeństwo
Okazuje się, że słynna powieść Mary Shelley ma wiele wspólnego z katastrofą klimatyczną. Kiedy pisarka tworzyła w Szwajcarii swoją powieść, tłumy uchodźców przemierzały miasta w poszukiwaniu pożywienia.
Zobacz
„Na tapczanie siedzi Lem” – o pisarzu mówią jego tłumacze, Antonia Lloyd-Jones i Wiktor Jaźniewicz, odc. 3 ♫
Media / Audio
Jakie pułapki Stanisław Lem zastawiał na tłumaczy swojej prozy? Jak przetłumaczyć archaizmy, neologizmy i gry językowe, których w twórczości mistrza jest mnóstwo? O trudnościach (i przyjemnościach) swojej pracy, w kolejnym odcinku podcastu „Na tapczanie siedzi Lem”, opowiadają Antonia Lloyd-Jones i Wiktor Jaźniewicz. Prowadzi Szymon Kloska.
Zobacz
Rok Lema
„Na tapczanie siedzi Lem” – o pisarzu mówi edytor jego książek, Tomasz Fiałkowski, odc. 2 ♫
Media / Audio
Dlaczego Lem nie chciał wrócić do Lwowa? Gdzie znajdowała się jego ulubiona cukiernia? Jakich problemów nastręczył mu dom na krakowskich Klinach? O ulubionych miejscach, miastach, o podróżach, a także słabościach kulinarnych Stanisława Lema opowiada Tomasz Fiałkowski. Wsłuchajcie się w drugi odcinek nowego cyklu podcastów KBF – operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO – i Fundacji PRZEKRÓJ. Prowadzi Szymon Kloska.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Dyskretne ruchy słonecznika ♫
Media / Audio
Chociaż rośliny nie są demonami prędkości i nie dogonią odlatujących owadów, potrafią obracać się i wspinać, a także w sposób systematyczny i skoordynowany reagować na bodźce. O ruchach roślin pisze Marcin Zych.
Zobacz
Artykuł z Kwartalnika
Mroczne sprawy kosmosu ♫
Media / Audio
Ciemni towarzysze, ciemna materia i ciemna energia. Chociaż astronomowie lubią to, co się świeci, kosmos jest mroczny – przekonuje Piotr Stankiewicz.
Czytaj
zdrowe życie
Olej zdrowy jak ryba
Do czytania / nauka
O superzdrowych, ciekawych smakowo i produkowanych lokalnie olejach, których powinniśmy spożywać zdecydowanie więcej, mówi dr Marianna Raczyk z Instytutu Nauk o Żywności SGGW w Warszawie. Pyta
Czytaj
zdrowe życie
Wspak
Kwartalnik / społeczeństwo
Chodzenie tyłem jest dla nas bardzo korzystne. Dziwne, że nie robimy tego cały czas!
Czytaj
zdrowe życie
O tych, których zjadam za mało
Kwartalnik / społeczeństwo
Jeśli i Ty już w drodze ze straganu zjadasz połowę kupionych malin, przeczytaj koniecznie! Jak nie przeoczyć owoców sezonowych i niczego nie żałować zimą, radzi
Czytaj
zdrowe życie
Do mięty poczuj miętę
Kwartalnik / społeczeństwo
Wydaje się rośliną zwykłą, powszechną i niekryjącą wielu sekretów, jednak rodzaj ten pełen jest trudnych do odróżnienia gatunków i mieszańców oferujących całą gamę przeżyć zapachowo-kulinarnych. O mięcie pisze
Kwartalnik
Kwartalnik
Przekrój. Otwórz. Czytaj.
3574/2021
Czytaj Przekrój
W letnim numerze badamy gwiazdy i zaglądamy do ludzkiego mózgu. Psychologów pytamy o młodzież, a filozofów o to, jak żyć dobrze. Przyglądamy się naszym strachom, sprawdzamy, kiedy nauka jest przyjemna, piszemy o chodzeniu i o nadziei, że będzie lepiej.
Prenumerata
Każdy numer ciekawszy od poprzedniego
Zamów już teraz!
Prenumerata
Każdy numer ciekawszy od poprzedniego
Zamów już teraz!